Οι καρδιές μαλακώνουν τα Χριστούγεννα. Η δύναμη της αγάπης μεγαλώνει και με χρυσό μανδύα σκεπάζεται η στενοχώρια για λίγο.
Αστέρι, αστέρι θα σας πάρω από το χέρι να λαμπυρίσουμε λίγο σε στιγμές από το παρελθόν. Θα μου πείτε γιατί; Ο χρόνος τρέχει, έρχονται τα καινούργια, η αισιοδοξία κυριαρχεί…
Γιατί το φως και η ομορφιά δεν είναι πάντα στα μάτια μας. Γιατί πρέπει να φωτίζεται το παρελθόν. Γιατί τώρα που φέγγει το λαμπρό αστέρι, είναι ευκαιρία να μιλήσουμε για το βαρύ χειμώνα του 1923 και τα μικρά προσφυγόπουλα.
Δύσβατοι οι δρόμοι της προσφυγιάς μετά από την Μικρασιατική Καταστροφή. Οι πρόσφυγες αντιμετώπισαν την ευπάθεια που είχαν αποκτήσει κατά την ένταξη τους στον ελληνικό χώρο, τα ψυχικά τραύματα, το πένθος από τις απώλειες των ανθρώπων τους, τις ασθένειες, τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1923, δίπλα στο λιγοστό φως από το καντήλι, οι μνήμες των προσφύγων έφεραν δάκρυα στα μάτια τους. Αναζητούσαν τα σπίτια τους, τη ζεστασιά, τον πολιτισμό τους. Τα Χριστούγεννα είχαν περάσει δίχως να ζυμώσουν οι γυναίκες στις σκάφες, γλυκά δεν είχαν φτιάξει, ούτε είχαν πάει στην εκκλησιά εικονίσματα. Αποχαιρέτησαν τη χειρότερη χρονιά της ζωής τους, τα μικρά προσφυγόπουλα όμως περίμεναν… περίμεναν τον Άγιο με τα δώρα. Μια προσφυγοπούλα μάνα συζητώντας με το παιδί της:
«Νύχτα δακρύων»
-Δε θέλω να τον συναντήσω, γιατί εφέτος ο Άγιος Βασίλης δε θα είναι όπως τον ξέραμε.
-Θα έχη αλλάξει;
-Πάρα πολύ. Θα είναι πιο γέρος, πιο σκυφτός. Και μέσα στα δισάκια του δε θα φέρνη τα δώρα που έφερνε τον περασμένο καιρό.
-Του συνέβη τίποτε, μαμά;
-Του συνέβη ένα πράγμα τρομερό. Καθώς θα έρχεται από την Καισαρεία, δεν θα βρη τίποτε απολύτως από ό,τι έβλεπε τα περασμένα χρόνια. Θα μπαίνη σε χωριά ελληνικά και θα τα βρίσκη έρημα. Θα κτυπάη πόρτες και θα τις βρίσκει κλεισμένες. Θα κοιτάζει παράθυρα και θα τα βλέπη σκοτεινά. Θα ζητά ανθρώπους ολόγυρα από τα τραπέζια της Πρωτοχρονιάς, άνδρες, γυναίκες, μητέρες και όλοι θα λείπουν. Θα ψάχνη στα κρεββατάκια των μικρών παιδιών, θα θέλη να πιάση χεράκια, κεφαλάκια, μαγουλάκια, αλλά όλα τα κρεββάτια τα είναι άδεια σαν τάφοι. Θα περάση έξω από την Αγία Φωτεινή και θα ιδή γκρεμισμένο και το καμπαναριό της. Θα πάη εις την Αγία Αικατερίνη και θα την εύρη Τουρκικό τζαμί.
-Σώπα, μαμά, θα φωνάξη ο μικρός βάνοντας το χεράκι του στο στόμα το αγαπημένο της μητέρας. Και μέσα εις την γαλήνην την πένθιμον του κελιού των, τώρα τα δάκρυα θα ξαναρχίσουν να πέφτουν βαριά, όπως πέφτουν οι πρώτες στάλες της βροχής όταν τελειώση το καλοκαίρι.
(Φωτογραφία: archive.ert.gr)
