Διευκολύνσεις μαζί με κίνητρα, ή - εν προκειμένω - 6μηνη παράταση προθεσμιών, αλλά συνάμα και ειδικό πριμ για την έγκαιρη ολοκλήρωση έργων, είναι το συνδυαστικό δόγμα με το οποίο αποφάσισε να κινηθεί τελικά το υπουργείο Υποδομών, μετά τις προειδοποιήσεις των εργολάβων για «κραχ» στον κατασκευαστικό τομέα λόγω της ραγδαίας εκτόξευσης του κόστους.
Στην κατεύθυνση αυτή, μεταξύ του «πακέτου» μέτρων που ανακοινώθηκαν διά στόματος του αρμόδιου υπουργού Κώστα Καραμανλή ως αντίδοτο στις ραγδαίες ανατιμήσεις ενέργειας και υλικών, πέρα από τις αναθεωρήσεις τιμών και τρόπων τιμολόγησης των υλικών, δεσπόζουν δύο ειδικά μέτρα που χρήζουν διερεύνησης και μελέτης και εδώ σε τοπικό επίπεδο: Ο λόγος για το πριμ έγκαιρης ολοκλήρωσης έργων και για την 6μηνη επιμήκυνση των προθεσμιών των συμβάσεων των δημοσίων έργων. Δηλαδή, από τη μια η κυβέρνηση δίνει παράταση χρόνου στους εργολάβους διάρκειας έως και 6 μηνών ώστε να ολοκληρώσουν χωρίς συνέπεια τα υπό εξέλιξη έργα, και από την άλλη πριμοδοτεί με κίνητρο καταβολής πριμ τους αναδόχους ώστε να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν κανονικά, με βάση τα χρονοδιαγράμματα, τα έργα!
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για ένα μείγμα θεσμικών και τεχνικών παρεμβάσεων από πλευράς Πολιτείας, με στόχο να σταλεί ένα σήμα επανεκκίνησης για τα δημόσια έργα, που στην πλειονότητά τους είτε έχουν καθυστερήσει, είτε έχουν μείνει στάσιμα, είτε και έχουν «βαλτώσει» τελείως, λόγω του συνεχόμενου «ράλι» ανόδου των τιμών και του κόστους στην ενέργεια, στις βασικές ύλες, στα υλικά, στον εξοπλισμό κ.τ.λ.
Βεβαίως, το κατά πόσον το πολιτικό σήμα στήριξης του κατασκευαστικού κλάδου και επανεκκίνησης των έργων θα έχει και τον πολυπόθητο αντίκτυπο στην πράξη, είναι κάτι που μένει να διαφανεί.
Οι ανακοινώσεις
Αναλυτικότερα, στην υιοθέτηση και προώθηση παρεμβάσεων με στόχο τη θωράκιση των εκτελούμενων και δημοπρατούμενων έργων προχωράει άμεσα το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Η αντιμετώπιση της αύξησης στις τιμές των υλικών αποτέλεσε το αντικείμενο της χθεσινής και τελευταίας συνάντησης που είχαν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός, αρμόδιος για τις Υποδομές, κ. Γιώργος Καραγιάννης, με εκπροσώπους των εργοληπτών.
Στη συνάντηση, ο υπουργός ενημέρωσε τους εκπροσώπους των εταιρειών ότι άμεσα προωθείται διπλό πακέτο παρεμβάσεων: τέσσερις θεσμικές για τη συνέχιση των έργων και μία τεχνικής φύσεως (με επιμήκυνση προθεσμιών).
Ειδικότερα, οι τέσσερις θεσμικές παρεμβάσεις και η μία τεχνικής φύσεως είναι:
- Έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το δ’ τρίμηνο του 2021 εντός Μαΐου.
- Τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο.
- Θέσπιση πριμ ολοκλήρωσης έργων.
- Ενεργοποίηση επιτροπής διαπίστωσης τιμών δημοσίων έργων.
- Επίσης, επιμηκύνεται η προθεσμία εκτέλεσης των έργων έως 6 μήνες.
Με τις κινήσεις αυτές, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δίδει κίνητρα στους αναδόχους να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τα έργα, αφού το πριμ θα δίνεται μόνο σε ολοκληρωμένα και χωρίς καθυστερήσεις έργα. Παράλληλα, με τις πέντε παρεμβάσεις παρέχεται η αναγκαία ανάσα στην αγορά με την επιμήκυνση των έργων χωρίς τον κίνδυνο δικαστικών εμπλοκών.
Τα αιτήματα των εργολάβων - Το «καμπανάκι» του ΣΑΤΕ
Η δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών ήρθε σε ανταπόκριση των αιτημάτων και «σημάτων κινδύνου» που είχαν «εκπέμψει» όλο το προηγούμενο διάστημα οι θεσμικοί εκπρόσωποι του εργολαβικού χώρου.
«Καμπανάκι» για επικείμενο «κραχ» στον κατασκευαστικό τομέα της χώρας είχε χτυπήσει επανειλημμένως ο εργοληπτικός κόσμος της χώρας, ζητώντας άμεσα μέτρα από την κυβέρνηση για να αντιμετωπιστεί το εκρηκτικό μείγμα που έχουν διαμορφώσει - όπως επισημαίνει - η παρατεταμένη πανδημία, η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Χαρακτηριστικό είναι το ομόφωνο ψήφισμα στο οποίο κατέληξε κατά την προ ημερών γενική συνέλευσή του ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών) και το οποίο απέστειλε στον πρωθυπουργό Κυρικάκο Μητσοτάκη και τους υπουργούς Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτη, Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδ. Γεωργιάδη, Εσωτερικών Μ. Βορίδη και Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή.
Στο ψήφισμά του ο ΣΑΤΕ έκανε λόγο για γενικότερη καταστροφή του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου. Και μάλιστα προειδοποιούσε ευθέως πως, εάν δεν υιοθετηθούν άμεσα οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, «οι ανάδοχοι της συντριπτικής πλειοψηφίας των δημοσίων συμβάσεων έργων της χώρας θα υποχρεωθούν σε πλήρη παύση εργασιών και διάλυση συμβάσεων».
Μεταξύ των μέτρων που είχε ζητήσει από την κυβέρνηση η πλευρά του ΣΑΤΕ ήταν:
- «Υιοθέτηση νέων αναλύσεων τιμών εργασιών που να ανταποκρίνονται στον σύγχρονο τρόπο κατασκευής και εκτέλεσης έργων.
- Νομοθετική ρύθμιση για την παράταση των τμηματικών και συνολικών προθεσμιών.
- Ταχεία ανάληψη ουσιαστικών δράσεων από το υπουργείο, δηλαδή δράσεις που θα καλύπτουν τα έργα κάθε προϋπολογισμού, τύπου δημοπράτησης και τρόπου πληρωμής (π.χ. κατ’ αποκοπή), ιδιαίτερα δε για τα εκτελούμενα έργα των Δήμων και Περιφερειών που έχουν αναληφθεί με μεγάλες εκπτώσεις.
- Απολογιστική πληρωμή (για όσο καιρό διαρκούν οι ανώμαλες συνθήκες) της προμήθειας των κρίσιμων και υποκείμενων σε σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές τους υλικών: άσφαλτος, χάλυβας οπλισμού, και γενικότερα παράγωγα του σιδήρου (όπως χαλυβδοσωλήνες κ.ά.), πετρέλαιο και παράγωγα πετρελαίου (PVC, πολυαιθυλένιο κ.λπ.), χαλκός και αλουμίνιο, όπως έχει ήδη εφαρμοστεί στο παρελθόν για την άσφαλτο.
- Θέσπιση πλαισίου επαναδιαπραγμάτευσης των όρων όλων των εν εξελίξει και υπό υπογραφή δημοσίων συμβάσεων έργων ώστε να γίνει με αντικειμενικά κριτήρια διαχωρισμός τους σε όσες μπορούν να συνεχιστούν και σε όσες δεν μπορούν και πρέπει να διαλυθούν».
