Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαβουλεύσεις στο Μαξίμου για τον οδικό χάρτη κατά της ακρίβειας σε ενέργεια και τρόφιμα που βαραίνει τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τα σενάρια που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, κινούνται σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά στην περαιτέρω ενίσχυση των νοικοκυριών και ο δεύτερος στην ενίσχυση των επιχειρήσεων, προκειμένου αμφότεροι να αντιμετωπίσουν το πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα κύμα ακρίβειας, στο πλαίσιο όμως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων που έχει η χώρα.
Ο πρωθυπουργός έχει δώσει το πράσινο φως, ώστε τα εμπλεκόμενα υπουργεία Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, να επεξεργαστούν ένα κοινό θεσμικό πλαίσιο για τη μείωση των λογαριασμών ρεύματος, αλλά και την ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών, το οποίο θα ενεργοποιηθεί ως Εθνικό Σχέδιο Δράσης.
Εκτός από την κρατική επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου, αλλά και την επιδότηση του diesel κίνησης, οι οποίες θα συνεχιστούν και τον Μάιο, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η δραστική μείωση της τιμής που πληρώνουν οι πολίτες την κιλοβατώρα, ώστε οι λογαριασμοί να επιστρέψουν στα περσινά επίπεδα. Δεδομένου ότι η τιμή χονδρεμπορικής ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχει υποχωρήσει σημαντικά, το ύψος των επιδοτήσεων δεν αναμένεται να μεταβληθεί. Έτσι η κυβέρνηση είναι πιοθανό να ανακοινώσει τις ίδιες με εκείνες του Απριλίου ενισχύσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Για τους οικιακούς καταναλωτές με μηνιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έως 300 Κιλοβατώρες η μέση μηνιαία ενίσχυση θα είναι περίπου στα 72 ευρώ, ενώ για τους δικαιούχους του ΚΟΤ θα κινηθεί στα επίπεδα των 87 ευρώ τον μήνα.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να επαναφέρει την τιμή της κιλοβατώρα που πληρώνει ο καταναλωτής στα μέσα επίπεδα της τιμής του α’ εξαμήνου του 2021, ήτοι στα 16,6 λεπτά από 25 λεπτά που είναι σήμερα με την υφιστάμενη επιδότηση, προκειμένου να φύγει το δυσβάστακτο βάρος από τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, τα οποία βιώνουν πιο έντονα τις επιπτώσεις από το πρωτοφανές ράλι στις τιμές.
Μειωμένη κατά 15 λεπτά το λίτρο θα είναι για έναν ακόμη μήνα η τιμή για το πετρέλαιο κίνησης, σύμφωνα με απόφαση που υπέγραψαν ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης.
Το ύψος της επιδότησης παραμένει στο ποσό των 0,12 ευρώ προ ΦΠΑ ανά λίτρο πετρελαίου κίνησης.
Παράλληλα, εξετάζονται κι άλλες παρεμβάσεις, όπως η χορήγηση μιας νέας επιταγής ακρίβειας ύψους 200 ευρώ τον προσεχή Ιούνιο σε 1,7 εκατομμύρια δικαιούχους ή εναλλακτικά ενός στεγαστικού επιδόματος σε ευάλωτα νοικοκυριά. Ακόμα, μεταξύ των προτάσεων που έχει δεχθεί ο πρωθυπουργός περιλαμβάνεται και η αύξηση ορισμένων προνοιακών επιδομάτων με περισσότερο οριζόντιο χαρακτήρα, οι οποίες ωστόσο, ενδέχεται να αλλάξουν τα δημοσιονομικά δεδομένα και πιθανά θα χρειαστούν και την έγκριση των θεσμών.
Στην ίδια σελίδα, λόγω των μεγάλων αυξήσεων που καταγράφονται και στα ενοίκια, υπάρχει σκέψη για μια έκτακτη χορήγηση ενός επιδόματος-ενοικίου στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Τα νέα μέτρα που βρίσκονται υπό εξέταση
Η κυβέρνηση έχει διαθέσει 4 δισ. ευρώ στη μάχη για την απορρόφηση μέρους της ενεργειακής κρίσης και ήδη ψηφίστηκε συμπληρωματικός προϋπολογισμός, προσθέτοντας άλλα 2 δισ. ευρώ για ακόμη μεγαλύτερες εκπτώσεις σε λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου, ενώ συνεχίζονται οι μέριμνες για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και τους αλιείς.
Σύμφωνα με όσα έχουν εξεταστεί έως τώρα στο τραπέζι βρίσκονται τα εξής:
- Επιβολή ανώτατης οριζόντιας τιμής εκκαθάρισης των πληρωμών των ηλεκτροπαραγωγών για το ρεύμα που παράγουν και πουλάνε μέσα από το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας.
- Εφαρμογή διαφορετικού πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιούν.
- Συνδυασμός πλαφόν με επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
- Μεγαλύτερη αύξηση της κρατικής επιδότησης των λογαριασμών ρεύματος.
- Εξετάζεται το ενδεχόμενο για πλήρη κάλυψη του κόστους των λογαριασμών σε ευάλωτα νοικοκυριά με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
- Επιδότηση των λογαριασμών λογαριασμών φυσικού αερίου, με ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης του επιδοτούμενου ποσού.
- Παράταση για τους επόμενους μήνες του μέτρου της επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης.
- Διατήρηση της επιδότησης βενζίνης για τους ιδιοκτήτες οχημάτων, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο να διευρυνθούν οι δικαιούχοι.
- Διατήρηση για ακόμα 6 μήνες (έως το τέλος του χρόνου) του μειωμένου ΦΠΑ στην εστίαση, τον τουρισμό και τις μεταφορές.
- Πρόσθετες ενισχύσεις στον αγροτικό τομέα για την κάλυψη του κόστους σε λιπάσματα, ζωοτροφές κ.ά.
- Επανάληψη της «επιταγής ακρίβειας» σε χαμηλοσυνταξιούχους, δικαιούχους τους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και αναπηρικού επιδόματος ΟΠΕΚΑ, ανασφάλιστους υπερήλικες, δικαιούχους του επιδόματος παιδιού.
- Επέκταση του προγράμματος «Συν-Εργασία» και για το επόμενο διάστημα.
- Μείωση των συντελεστών ΦΠΑ από το 13% στο 6% σε βασικά είδη διατροφής.
- Η λίστα με τα πιθανά μέτρα περιλαμβάνει ακόμα και επιδότηση ενοικίου για ευάλωτα νοικοκυριά στη βάση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, αλλά και κάλυψη του κόστους διαβίωσης με αύξηση των υφιστάμενων επιδομάτων σε ειδικές κατηγορίες πολιτών.
Το «πρόβλημα» με τον ΦΠΑ
Μία δύσκολη εξίσωση που καλείται να λύσει η κυβέρνηση, είναι αυτή του ΦΠΑ, καθώς υπάρχουν σενάρια για μείωσή του σε κάποια βασικά καταναλωτικά προϊόντα. Ωστόσο, δεν έχει ακόμα βρεθεί ο τρόπος ώστε ένα μέρος της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα να μην χαθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα και εν τέλει δεν αποτυπωθεί πλήρως στις τσέπες των καταναλωτών. Στην εξίσωση πρέπει να συνυπολογιστεί και ο στόχος των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2023, δεδομένου ότι τα εν λόγω μέτρα ενδέχεται να οδηγήσουν σε περεταίρω διόγκωση του ελλείματος της χώρας.
Aνάλογα με τα περιθώρια που θα υπάρξουν, εξετάζεται και η μείωση συντελεστών ΦΠΑ σε τρία βασικά τρόφιμα, ενώ έχει κλειδώσει η παράταση του ισχύοντος καθεστώτος του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση, τις μεταφορές και τον τουρισμό.
Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από την κυβέρνηση μέσα στον μήνα Μάιο και αφού πρώτα λάβει γνώση των προθέσεων της Κομισιόν, η οποία αναμένεται να γνωστοποιήσει το δικό της σχέδιο που θα θέσει στην κρίση της Συνόδου Κορυφής, η οποία θα έχει και τον τελικό λόγο.
