Έκδηλη είναι η ικανοποίηση στις τάξεις της ελληνικής και της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας μετά το «πράσινο φως» της Ε.Ε. για τη χρηματοδότηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας (μέσω Κρήτης) με το ποσό- «μαμούθ» των 657 εκατ. ευρώ, μια επιτυχία που δεν ήρθε όμως τυχαία.
Σημείο- «κλειδί» για να δοθεί η μεγάλη αυτή χρηματοδότηση και να ανοίξει διάπλατα πλέον ο δρόμος για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας και συνολικά για το διακρατικό πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας(EuroAsia Interconnector) ήταν η συμμετοχή στο σχέδιο του ελληνικού Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο οποίος έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε ένα ευρύτερο παζλ ενεργειακών σχεδίων που έρχονται να καταστήσουν τη χώρα μας ενεργειακό κέντρο της ΝΑ Μεσογείου.
Χάρη στην τεχνογνωσία που έχει συσσωρεύσει κατά την υλοποίηση των χερσαίων και θαλάσσιων ηλεκτρικών διασυνδέσεων υψηλών τεχνικών απαιτήσεων, ο ΑΔΜΗΕ έχει εξασφαλίσει ενεργό ρόλο στο φιλόδοξο ενεργειακό έργο του EuroAsia Interconnector, παρέχοντας πολύτιμες υπηρεσίες σε τεχνικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Η συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ διασφαλίζει την επιχειρησιακή επάρκεια του φορέα υλοποίησης, γεγονός που συνέβαλε ουσιαστικά στη θετική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του έργου. Στο Σύμφωνο Συνεργασίας που υπεγράφη τον Οκτώβριο 2021 μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του Euroasia Interconnector Ltd, αναγνωρίζεται ότι η συμμετοχή του Διαχειριστή στην υλοποίηση του έργου «αποτελεί εχέγγυο για την επιχειρησιακή επάρκεια του φορέα υλοποίησης» και «προαπαιτούμενο για τη διαθεσιμότητα κοινοτικών χρηματοδοτικών εργαλείων».
Η συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ κρίθηκε ως καθοριστική από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την προνομιακή πρόσβαση του έργου σε ευρωπαϊκούς πόρους χρηματοδότησης (Connecting Europe Facility - CEF). Από τα κονδύλια ύψους 1,037 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν πρόσφατα από την Ε.Ε. για “πράσινα” ενεργειακά έργα υποδομής, τα 657 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την υλοποίηση του στρατηγικού αυτού έργου.
Στο πλαίσιο της συμμετοχής του, ο ΑΔΜΗΕ θα αναλάβει συντονιστικό και εποπτικό ρόλο για:
- Τον βέλτιστο σχεδιασμό του έργου,
- Την πορεία υλοποίησης των μελετών,
- Την προώθηση των διαγωνιστικών διαδικασιών και
- Την άρτια εκτέλεση συνολικά της νέας διασύνδεσης.
Με την ενεργό συμβολή του ΑΔΜΗΕ:
- Η Κρήτη εξελίσσεται σε ενεργειακό σταυροδρόμι στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου. Η διπλή διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς της Ελλάδας - μέσω Πελοποννήσου και Αττικής - ανοίγει τον δρόμο για την περαιτέρω αναβάθμιση του ενεργειακού ρόλου του νησιού στην ευρύτερη περιοχή.
- Η Κύπρος ενσωματώνεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρισμού και καθίσταται ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε ενεργειακό επίπεδο.
Χάρη στην πολύτιμη τεχνογνωσία του σε έργα υποβρύχιων ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ο ΑΔΜΗΕ αναδεικνύεται σε βασικό συντελεστή κρίσιμων διεθνών διασυνδέσεων που δρομολογούνται στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Ο Διαχειριστής συμμετέχει ενεργά στην επιτυχή υλοποίηση έργων υψηλής γεωπολιτικής σημασίας, τα οποία:
- Ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια, επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση και συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης,
- Διευρύνουν τη διακρατική ενεργειακή συνεργασία και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για πολύ μεγαλύτερες ανταλλαγές καθαρής ενέργειας, και μάλιστα σε διηπειρωτικό επίπεδο, μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Μέσης Ανατολής, και
- Αναδεικνύουν την Ενέργεια σε παράγοντα σταθερότητας της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Μεσογείου.
Διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου
Ο ΑΔΜΗΕ, σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Αιγύπτου (EETC - Egyptian Electricity Transmission Company), έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας με σκοπό την προετοιμασία της νέας διεθνούς διασύνδεσης. Στο πλαίσιο αυτό οι δύο πλευρές έχουν υπογράψει σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης (MoU), ήδη από τον Οκτώβριο 2021.
Οι Διαχειριστές των δύο χωρών εμβαθύνουν αυτή τη συνεργασία υπογράφοντας προσφάτως Σύμφωνο Συνεργασίας με σκοπό την εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας ως προς τη βέλτιστη τεχνική λύση.
Στις διερευνητικές συζητήσεις του ΑΔΜΗΕ με τον EETC εξετάζεται η πρόταση έργου GREGY Interconnector. O ΑΔΜΗΕ βρίσκεται ήδη σε προκαταρκτικές συζητήσεις με τον φορέα υλοποίησης του GREGY Interconnector ώστε να διερευνηθούν οι δυνατότητες συνεργασίας.
Η διασύνδεση της Αιγύπτου με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα επιτρέψει την αξιοποίηση φθηνής και καθαρής ενέργειας που θα παράγεται στη γειτονική χώρα και θα ενσωματώνεται στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα.
Κώστας Σκρέκας «Απόφαση με ιστορική σημασία»
Για μια σημαντική απόφαση της Ε.Ε., με ιστορικό χαρακτήρα, κάνει λόγο η ελληνική κυβέρνηση με φόντο την έγκριση της χρηματοδότησης του έργου EuroAsia Interconnector από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ με 657 εκατ. ευρώ έχει ιστορική σημασία. Αποτελεί μια ξεκάθαρη ψήφο εμπιστοσύνης της Ευρώπης για αυτό το στρατηγικής σημασίας έργο, το οποίο θα συνδέσει το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με την Ευρώπη, και θα τη βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση. Αποτελεί, επίσης, το πρώτο βήμα για την υλοποίηση αυτού του ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας έργου, εξασφαλίζοντας σε μεγάλο βαθμό την απρόσκοπτη χρηματοδότησή του. Από τον Οκτώβριο του 2019 η κυβέρνηση έχει στηρίξει με συνέπεια τη διαδικασία ωρίμανσης του έργου έναντι της Ε.Ε., υπογράφοντας τον Μάρτιο του 2021 στη Λευκωσία το τριμερές συμφωνητικό για την προώθηση της διασύνδεσης με την Κύπρο και το Ισραήλ. Τα οφέλη για την Ελλάδα και την Κύπρο από την επένδυση αυτή θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Θα αναβαθμιστούν η ενεργειακή ασφάλεια και η επάρκεια εφοδιασμού, μετατρέποντας τις δύο χώρες σε ενεργειακούς κόμβους στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
