«Στο τραπέζι» έβαλαν για μια φορά ακόμα το θέμα της λήψης μέτρων για τη μείωση των φυτοφαρμάκων κατά 50% έως το 2030, στις χώρες-μέλη της Ε.Ε., οι υπουργοί Περιβάλλοντος των Βρυξελλών. Ήταν μία κοινή συνάντηση των υπουργών για την υπόθεση αυτή, και όχι μόνο, που πραγματοποιήθηκε από τις 20 έως τις 21 Ιανουαρίου στην Αμιέν, στο πλαίσιο της γαλλικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ζήτημα της μείωσης των φυτοφαρμάκων ήταν στην ατζέντα της πρώτης συνεδρίασης εργασίας των υπουργών Περιβάλλοντος, στις 20 Ιανουαρίου, με θέμα «Η αγροοικολογική μετάβαση: Συνοχή και εναρμόνιση της Ε.Ε. σχετικά με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα».
Κατά τη διάρκειά της υπήρξε ανταλλαγή απόψεων, ώστε:
- Να μοιραστούν τις βέλτιστες εθνικές πρακτικές για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και να λάβουν υπόψη τις φιλόδοξες πολιτικές που εφαρμόζουν πολλά κράτη-μέλη.
- Να προσδιοριστούν τα πιο σχετικά μέτρα που πρέπει να διατηρηθούν συλλογικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να μειωθεί στο μισό η χρήση φυτοφαρμάκων έως το 2030, που αποτελεί σημαντικό στοιχείο της αγροοικολογικής μετάβασης.
- Να τονίσουν την ανάγκη συντονισμένης προσπάθειας για την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και την προσφορά λύσεων στους αγρότες.
- Να εφιστήσουν ιδιαίτερη προσοχή στα “κατοπτρικά μέτρα”, ιδίως με στόχο να ζητηθεί από τα εισαγόμενα προϊόντα να υπόκεινται στα πρότυπα που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Να ληφθεί υπόψη το έντονο ενδιαφέρον των κρατών-μελών για την αρχή της απαγόρευσης των εξαγωγών σε τρίτες χώρες χημικών προϊόντων που απαγορεύονται στην Ε.Ε.
Αυτή η αρχική σύνοδος εργασίας εμπίπτει στην επικείμενη αναδιατύπωση της Οδηγίας για την αειφόρο χρήση φυτοφαρμάκων, η οποία θα συζητηθεί στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας. Σκοπός της Οδηγίας είναι να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Στρατηγικής της Ε.Ε. για τη Βιοποικιλότητα για το 2030. Οι υπουργοί Περιβάλλοντος θα έχουν την ευκαιρία να επανεξετάσουν αυτό το θέμα κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος τον Ιούνιο.
Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια μεσημεριανού γεύματος εργασίας, οι υπουργοί είχαν την ευκαιρία να προσδιορίσουν τις προτεραιότητες των κρατών-μελών για την ενημέρωση των κυριότερων επερχόμενων νομοθετικών πρωτοβουλιών το 2022 και για τη συλλογική προώθηση της απομάκρυνσης των επικίνδυνων χημικών ουσιών από την αγορά.
Αρκετές σημαντικές πρωτοβουλίες αναμένονται μέχρι το τέλος του έτους, όπως:
- Ο οριζόντιος ορισμός της έννοιας των ενδοκρινικών διαταρακτών στον κανονισμό CLP (Κανονισμός ταξινόμησης, συσκευασίας και επισήμανσης).
- Η προτεινόμενη αναθεώρηση του κανονισμού REACH για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τον περιορισμό των χημικών ουσιών.
Συζητήθηκαν, επίσης, οι περιορισμοί που ισχύουν γι’ αυτές τις ουσίες και εξετάστηκε η εφαρμογή της έννοιας «μια ουσία/μια αξιολόγηση» και η ανάγκη ύπαρξης εναρμονισμένου ορισμού των νανοϋλικών.
Για άλλη μια φορά, οι συζητήσεις αντιμετώπισαν τις προκλήσεις που συνδέονται με την απαγόρευση εξαγωγών χημικών προϊόντων που απαγορεύονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πολιτική τους στο μεθάνιο
Στο μεταξύ, τι γίνεται με τη μείωση του μεθανίου που παράγει η κτηνοτροφία της Ευρώπης; Όπως έχει γράψει η εφημερίδα μας, η Ε.Ε. ασχολείται και με την υπόθεση αυτή. Η “Νέα Κρήτη” έχει κατά καιρούς καταγράψει και δημοσιεύσει τις θέσεις των κτηνοτρόφων στην Ελλάδα και όχι μόνο, που επιμένουν ότι δε γίνεται να δίνουμε τόσο μεγάλο βάρος στις εκπομπές του μεθανίου από τα παραγωγικά ζώα - με τα αιγοπρόβατα να εκπέμπουν πολύ λιγότερες ποσότητες σε σχέση με τις αγελάδες - όταν την ίδια ώρα παραβλέπουμε την τεράστια σημασία της κτηνοτροφίας στη διατροφή του ανθρώπου από τη μια και την αλματώδη αύξηση της ζήτησης των τροφίμων, σε παγκόσμιο επίπεδο, από την άλλη.
Η κατάσταση αυτή αφορά τόσο στη ζωική όσο και στη φυτική παραγωγή, αφού, όπως έχει αναδειχτεί, αντίθετα με τον παγκόσμιο πληθυσμό και τις ανάγκες του, που αυξάνονται, οι διαθέσιμες εκτάσεις για καλλιέργειες μειώνονται συνεχώς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων προβλέπει ότι η γεωργική παραγωγή θα αυξηθεί κατά 15% την επόμενη δεκαετία, ενώ η καλλιεργήσιμη γη στην καλύτερη περίπτωση θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ προβλέπει, ακόμη, πως μέσα στην επόμενη δεκαετία ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί κατά 10%, κάτι που θα οδηγήσει σε άμεση ζήτηση για τρόφιμα. Μάλιστα, οι ίδιες προβλέψεις του 2019 ανέφεραν ότι από τον εκτιμώμενο πληθυσμό των 7,7 δισ. το 2019, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μπορούσε να αυξηθεί σε περίπου 8,5 δισ. το 2030, 9,7 δισ. το 2050 και 10,9 δισ. το 2100!
Την ίδια ώρα, σε πρόσφατο ψήφισμά τους, οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι η μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών μεθανίου είναι μία από τις πλέον αποδοτικές από πλευράς κόστους στρατηγικές για την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής. Δεδομένου ότι το μεθάνιο συμβάλλει επίσης στον σχηματισμό όζοντος, που αποτελεί ισχυρή αιτία τοπικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας, ο περιορισμός του θα βελτιώσει επίσης την ποιότητα του αέρα και θα προστατεύσει την υγεία των πολιτών.
Στο μεταξύ, πρόσφατα, σε σχετική ημερίδα στην Ελλάδα, ο Έλληνας υπουργός Σπήλιος Λιβανός είχε ξεκαθαρίσει πως το ζήτημα της μείωσης των εκπομπών μεθανίου, κυρίως στην κτηνοτροφία, είναι ένα σύνθετο ζήτημα, καθώς «μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της παραγωγής με ταυτόχρονη αύξηση του κόστους παραγωγής. Ενώ παράλληλα η μείωση της παραγωγής σε επίπεδο Ε.Ε. δε θα εγγυάται αυτόματα και τη μείωση των εκπομπών, καθώς ένα μεγάλο μέρος μπορεί να προέλθει από την αύξηση της παραγωγής σε τρίτες χώρες».
Αναθεώρηση - Γιατί καθυστερεί η αλλαγή του νόμου;
Την ώρα που συμβαίνουν αυτά ως προς την εκπομπή του γεωργικού μεθανίου, καθυστερεί η συζήτηση για την αναθεώρηση στα φυτοφάρμακα. Συγκεκριμένα, η έγκριση της αναθεώρησης της ευρωπαϊκής οδηγίας για την αειφόρο χρήση των φυτοφαρμάκων, σύμφωνα με προσχέδιο του προγράμματος εργασίας της Κομισιόν για το 2022, αναμένεται τον Μάιο, αντί για τον Μάρτιο του 2022 που είχε αρχικά προγραμματιστεί.
