Με μια ιδιαίτερα σημαντική απόφαση που εξέδωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας αλλάζει πλήρως το τοπίο όσον αφορά στους δασικούς χάρτες. Το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο, με μια απόφαση που μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμη και ιστορική, ανατρέπει το σκηνικό που είχε στηθεί με την κατάρτιση των δασικών χαρτών βάσει παλιών (και συχνότατα παρωχημένων) αεροφωτογραφιών, υποχρεώνοντας τις Αρχές να λάβουν υπόψη και άλλους παράγοντες. Αποτελεί, δηλαδή, ουσιαστικά δικαίωση για χιλιάδες αγρότες, κτηνοτρόφους και γεωπόνους, που κινδύνευαν από το πουθενά να χάσουν πατρογονικές εκτάσεις.
Άκρως θετική εξέλιξη, έπειτα από αρκετό καιρό αγωνίας, ανασφάλειας, περιττών εξόδων και ταλαιπωρίας χιλιάδων συντελεστών της αγροτικής οικονομίας, είχαμε στο μέτωπο των δασικών χαρτών, που απειλούσαν αυθαίρετα και με έωλα επιχειρήματα με αρπαγή τις περιουσίες αγροτών και κτηνοτρόφων ως δήθεν δασικές.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται με τον πιο επίσημο τρόπο, δηλαδή με απόφαση του ΣτΕ, η οποία συνιστά εντολή, και η οποία εκδόθηκε πριν ένα μήνα περίπου, όμως περιήλθε πρόσφατα με λεπτομέρεια σε γνώση των Γεωπονικών Συλλόγων Μαγνησίας, Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Φθιώτιδας-Ευρυτανίας, οι οποίοι και πήγαν αντίθετα σε ΓΕΩΤΕΕ, ΠΕΔΔΥ και λοιπές οργανώσεις.
Με ενημερωτικό σημείωμα, όπως αναφέρει το agrotypos.gr, στο οποίο παρατίθενται και οι αποφάσεις 1364-5/2021 της Ολομέλειας του ΣτΕ για τους δασικούς χάρτες, και το οποίο κείμενο υπογράφει εκ μέρους των προέδρων ο συντονιστής της προσπάθειας κ. Κωνσταντίνος Λάμπρος, πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας, τονίζεται πως «οι δασικοί χάρτες δε θα καταρτίζονται, πλέον, βάσει αποκλειστικώς των αεροφωτογραφιών (ιστορικής & σύγχρονης), αλλά, ως θεματικοί χάρτες, οφείλουν να αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση των δασών και δασικών εκτάσεων και όχι τη «φανταστική», που αποτύπωναν οι προηγούμενοι αναρτηθέντες χάρτες, οι οποίοι στηρίζονταν αποκλειστικά στη φωτοερμηνεία των ιστορικών και σύγχρονων αεροφωτογραφιών και στις πράξεις της Δασικής Υπηρεσίας, αγνοώντας όμως όλες τις υπόλοιπες πράξεις της Πολιτείας.
Πλέον θα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη, κατά την κατάρτιση των δασικών χαρτών όλες οι πολιτειακές πράξεις (κυρίως ατομικές διοικητικές πράξεις καλυπτόμενες από το τεκμήριο νομιμότητας) με τις οποίες άλλαξε η χρήση και αφιερώθηκε σε άλλη από τη δασική, υπό την προϋπόθεση όμως της διατήρησης της χρήσης που τους δόθηκε με την πράξη, αποτρέποντας την κατάρτιση ενός μη «πραγματικού» δασικού χάρτη με επαγωγικό αποτέλεσμα, ένα εσφαλμένο δασολόγιο που θα προστάτευε ανύπαρκτες δασικές εκτάσεις και δάση. Ιδίως για τις αγροτικές εκτάσεις, θα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη όλες οι πράξεις της αγροτικής νομοθεσίας, με την οποία άλλαξε νόμιμα η χρήση των εκτάσεων (απαλλοτριώσεις, αναδασμοί, αποφάσεις νομαρχών κ.λπ.), για να αντιμετωπιστούν μείζονα ζητήματα του Ελληνικού Κράτους (επίλυση του επισιτιστικού, αποκατάσταση προσφύγων, αντιμετώπιση της ακτημοσύνης, αναδιανομή της κατακερματισμένης αγροτικής γης κ.ά.).
Έτσι, για πρώτη φορά εντάσσονται στη διαδικασία κατάρτισης των δασικών χαρτών και άλλοι θεματικοί χάρτες, όπως το χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, που ουσιαστικά είναι ο σύγχρονος θεματικός χάρτης αποτύπωσης και καταγραφής των αγροτικών γαιών, και όχι μόνο. Γεγονός που αφορά κατά κύριο λόγο εμάς τους αρμόδιους επιστήμονες γεωπόνους, καθότι συμβάλλαμε καθοριστικά στην κατάρτισή του».
«Μπορεί να δυσαρέστησα κάποιους, αλλά πλέον θα με ευγνωμονούν, γιατί θα έχουν την ευκαιρία να ασχοληθούν με την επιστημοσύνη τους και να συνδράμουν στην ανάδειξη του δασικού πλούτου», ήταν το σχόλιο του κ. Λάμπρου στον «ΑγροΤύπο» σχετικά με την ιστορική αυτή απόφαση. Σημειωτέον ότι πλέον όλοι οι παραγωγοί που έχουν προβλήματα με τους δασικούς χάρτες θα πρέπει να ενημερωθούν για την πορεία των αντιρρήσεών τους, κ.λπ.
Το σημαντικό είναι πως περιουσίες πολλών δεκαετιών θα παραμείνουν στα χέρια των αγροτών και κτηνοτρόφων, οι οποίοι ούτε επιδοτήσεις θα κινδυνεύουν πλέον να χάσουν, ούτε να απενταχτούν από προγράμματα, ενώ θα γλιτώσουν έξοδα και ταλαιπωρίες.
Για πολύ σημαντική εξέλιξη, που αφορά χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους από όλη τη χώρα με προβλήματα από τους δασικούς χάρτες, έκανε λόγο από την πλευρά του και ο Γιάννης Φλωρίδης, από τη Γεωτεχνική Αιγαίου.
Η απόφαση του ΣτΕ
Όπως αναφέρει το ενημερωτικό σημείωμα των Γεωπονικών Συλλόγων κεντρικής Ελλάδας, «συνοπτικά, με τις αποφάσεις της η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ αναγνωρίζει τη συνταγματικότητα των προαναφερθεισών διατάξεων και τη στοχευμένη προσπάθεια ορθής αναμόρφωσης των εσφαλμένων Δασικών Χαρτών βάσει του άρθρου 48 του Ν. 4685/2020:
- Επικυρώνει την Υ.Α. και το άρθρο 48 του Ν. 4686, ορίζοντας ότι πλέον οι δασικοί χάρτες θα καταρτιστούν και οι αναρτηθέντες-μερικώς κυρωθέντες θα αναμορφωθούν, όχι βάσει μόνο της φωτοερμηνείας των δύο αεροφωτογραφιών και των πράξεων της Δασικής Υπηρεσίας, αλλά αφού ληφθούν υπόψη και οι πράξεις της διοίκησης διά των οποίων άλλαξε η χρήση των εκτάσεων από δασική και αφιερώθηκε σε άλλη μη δασική, όπως ορίζει η εκδοθείσα κατ’ εφαρμογή της παρ. 11 του ανωτέρω άρθρου, με αριθμό 64663/2956/03.07.2020 (Β’ 2773) Απόφαση υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στα άρθρα 1 και 2 της οποίας απαριθμούνται οι διοικητικές πράξεις των παραγράφων 6ζ’ και 7 του άρθρου 3 του Ν. 998/1979, που οφείλεται να συμπεριληφθούν στους δασικούς χάρτες.
- Τονίζει πως οι εκτάσεις, οι οποίες έχουν αφιερωθεί με πολιτειακές πράξεις στην αγροτική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975, αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον εξακολουθούν να καλλιεργούνται, όχι μόνο από τους διαδόχους όσων είχαν αποκατασταθεί, αλλά και από τους διαδόχους των τότε ιδιοκτητών.
- Εντάσσει στη διαδικασία ελέγχου της διατήρησης της αγροτικής χρήσης τη λήψη υπόψη του χαρτογραφικού ψηφιακού υποβάθρου του ΟΠΕΚΕΠΕ.
- Εξαιρεί από τη δασική νομοθεσία περιοχές που έχουν εγκατασταθεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμη και μετά το Σύνταγμα του 1975, εφόσον η ίδρυσή τους έχει επιτραπεί βάσει διοικητικών πράξεων.
- Ρυθμίζει τα ζητήματα των περιοχών που καταλαμβάνονται από εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή περιλαμβάνονται εντός οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν καθοριστεί με διοικητικές πράξεις, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, έστω και μετά την ισχύ του Συντάγματος του 1975.
- Τέλος, το Δικαστήριο ομοφώνως επιβεβαιώνει την ισχύουσα νομολογία του περί χρονικής προτεραιότητας του Δασολογίου έναντι του Κτηματολογίου, υπό την έννοια ότι η κτηματογράφηση πρέπει να στηρίζεται σε αξιόπιστους δασικούς χάρτες».
Η ανακοίνωση των Προέδρων των Γεωπονικών Συλλόγων των Νομών Μαγνησίας, Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Φθιώτιδας - Ευρυτανίας
«Οι δασικοί χάρτες δεν θα καταρτίζονται, πλέον, βάσει αποκλειστικώς των αεροφωτογραφιών (ιστορικής & σύγχρονης) αλλά, ως θεματικοί χάρτες, οφείλουν να αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση των δασών και δασικών εκτάσεων και όχι την «φανταστική» που αποτύπωναν οι προηγούμενοι αναρτηθέντες χάρτες, οι
οποίοι στηρίζονταν αποκλειστικά στην φωτοερμηνεία των ιστορικών και σύγχρονων αεροφωτογραφιών και στις πράξεις της Δασικής Υπηρεσίας, αγνοώντας όμως όλες τις υπόλοιπες πράξεις της Πολιτείας. Πλέον θα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη, κατά την κατάρτιση των ΔΧ όλες οι πολιτειακές πράξεις (κυρίως ατομικές διοικητικές πράξεις καλυπτόμενες από το τεκμήριο νομιμότητας) με τις οποίες άλλαξε η χρήση και αφιερώθηκε σε άλλη από τη δασική, υπό την προϋπόθεση όμως της διατήρησης της χρήσης που τους δόθηκε με την πράξη, αποτρέποντας την κατάρτιση ενός μη «πραγματικού» δασικού χάρτη με επαγωγικό αποτέλεσμα, ένα εσφαλμένο δασολόγιο που θα προστάτευε ανύπαρκτες δασικές εκτάσεις και δάση.
Ιδίως για τις αγροτικές εκτάσεις, θα λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη όλες οι πράξεις της αγροτικής νομοθεσίας, με την οποία άλλαξε νόμιμα η χρήση των εκτάσεων (απαλλοτριώσεις, αναδασμοί, αποφάσεις νομαρχών κλπ) για να αντιμετωπιστούν, μείζονα ζητήματα του Ελληνικού Κράτους (επίλυση του επισιτιστικού, αποκατάσταση προσφύγων, αντιμετώπιση της ακτημοσύνης,αναδιανομή της κατακερματισμένης αγροτικής γης κ.α.). Έτσι για πρώτη φορά εντάσσονται στην διαδικασία κατάρτισης των δασικών χαρτών και άλλοι θεματικοί χάρτες όπως το χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ που ουσιαστικά είναι ο σύγχρονος θεματικός χάρτης αποτύπωσης και καταγραφής των αγροτικών γαιών και όχι μόνο. Γεγονός, που αφορά κατά κύριο λόγο, εμάς τους αρμόδιους επιστήμονες γεωπόνους, καθότι συμβάλαμε καθοριστικά στην κατάρτισή του.
Αξιοσημείωτη, είναι η υποχρέωση της διατήρησης της αποδοθείσας χρήσης, η διαφύλαξη της αγροτικής οικονομίας, η εξασφάλιση της αγροτικής παραγωγής και
της αγροτοδιατροφικής επάρκειας, η οποία συνιστά ύψιστης σημασίας υποχρέωση των πολιτών και της πολιτείας για λόγους Εθνικού συμφέροντος.
Αξίζει λοιπόν να αφιερώσετε λίγο από τον χρόνο σας για να ενημερωθείτε, καθώς και για να προωθείστε τα κείμενα στα μέλη σας αλλά και σε όλους τους
πιθανούς ενδιαφερομένους.
Βόλος 14 Νοεμβρίου 2021.Εκ μέρους των Προέδρων,
Με εκτίμηση,
Ο συντονιστής
Κωνσταντίνος Λάμπρος
Πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας»
(φωτογραφία: Unsplash)
