Την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, όπως κάθε χρόνο, αλλάζει και φέτος η ώρα, γυρίζοντας τους δείκτες των ρολογιών μας μία ώρα πίσω.
Έτσι, αύριο Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021 στις 04:00 τα ξημερώματα θα γυρίσουμε τους δείκτες των ρολογιών μία ώρα πίσω.
Η επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αναφέρει:
«Σας υπενθυμίζουμε ότι, την Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021, λήγει η εφαρμογή του μέτρου της θερινής ώρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της EE 19/01/2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα. Οι δείκτες των ρολογιών πρέπει να μετακινηθούν μία ώρα πίσω, δηλαδή από 04:00 σε 03:00».
Ο γρίφος τού τι θα γίνει με τις αλλαγές της ώρας στην Ευρώπη
Λίγες ώρες πριν το γύρισμα των ρολογιών στη χειμερινή ώρα που θα σημάνει ακόμα μικρότερες μέρες και μεγαλύτερες νύχτες, με τον στόχο των εμπνευστών της ιδέας να είναι πλέον εν αμφιβόλω - δηλαδή η εξοικονόμηση ενέργειας - οι προσδοκίες ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα έλυναν τον γρίφο που κρατάει από το 2018 μένουν ακόμα με ερωτηματικό.
Ο λόγος φυσικά για τον τερματισμό της πρακτικής αλλαγής της ώρας δύο φορές τον χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Οκτώβρη και την τελευταία του Μάρτη, από το 2021.
Η ιστορία ξεκινάει το 2018, όταν ολοκληρώθηκε η διαβούλευση που κατέληξε στο εντυπωσιακό 84% των ερωτηθέντων που υποστήριξαν την κατάργηση των αλλαγών της ώρας. Επρόκειτο για μια ιστορική στιγμή, καθώς εκείνη ήταν η πρώτη ουσιαστική μαζική συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών σε ένα θέμα που τους απασχολεί, με τον αριθμό των 4,6 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πρωτόγνωρο για τέτοια διαδικασία στη Γηραιά ήπειρο.
Τη σκυτάλη πήρε, στις 26 Μαρτίου του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο επίσης με συντριπτική πλειοψηφία αποφάνθηκε με 410 ψήφους υπέρ της κατάργησης των εποχικών αλλαγών της ώρας, έναντι 192 κατά. Βάσει αυτής της συμφωνημένης πρότασης, η οποία δεν έχει αποκτήσει ακόμη νομική ισχύ, οι αλλαγές δύο φορές τον χρόνο θα πρέπει να σταματήσουν από το 2021.
Ωστόσο, με βάση τη διαδικασία της συναπόφασης, ο λόγος περνάει στους ηγέτες της Ε.Ε. που πρέπει να δώσουν το τελικό «πράσινο φως». Κάτι που, όπως αποδεικνύεται, μόνο απλό που δεν είναι.
Οι διαφωνίες σε επίπεδο κρατών, σχετικά με το αν πρέπει να παραμείνουμε σε μόνιμη βάση με τα ρολόγια μας στη θερινή ή στη χειμερινή ώρα, έχουν σταματήσει τη διαδικασία, μαζί βεβαίως με τον χαρακτήρα του επείγοντος που έχουν άλλα εξαιρετικής σημασίας ζητήματα που μονοπωλούν επί του παρόντος - και σίγουρα επί του προσεχούς μέλλοντος - το ενδιαφέρον των ηγετών της Ε.Ε., ώστε το θέμα της αλλαγής της ώρας να έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα.
Αυτό που ενδιαφέρει την Ευρώπη είναι να συμφωνηθεί μια κοινή γραμμή ώστε να αποφευχθεί ένα άνευ προηγουμένου χρονικό μπάχαλο στις χώρες της Γηραιάς, με ό,τι αυτό θα σήμαινε και για την οικονομία. Και αυτή είναι απαραίτητη για να μην δημιουργηθούν προβλήματα, αφού η σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δηλαδή των ηγετών της Ε.Ε., θα ληφθεί κατά πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει, με βάση τα όσα ορίζονται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, ότι, εάν το 55% των χωρών που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της Ε.Ε. θέλουν να καταργηθεί η αλλαγή ώρας - ακόμη και αν οι υπόλοιπες χώρες καταψηφίσουν - όλες οι χώρες πρέπει να συμμορφωθούν. Σημειώνεται ότι, από το 2001, οι ρυθμίσεις για τη θερινή ώρα της Ε.Ε. εμπίπτουν σε μια οδηγία που υποχρεώνει όλα τα κράτη-μέλη να βάζουν τα ρολόγια μία ώρα μπροστά την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και να τα γυρίζουν μία ώρα πίσω την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Η δε καθιέρωση της θερινής ώρας είχε ως κριτήριο την εξοικονόμηση ενέργειας από την παράταση της ηλιοφάνειας, κάτι που πλέον αμφισβητείται έντονα.
Πέρα ωστόσο από το αμιγώς ενεργειακό θέμα, υπάρχει και η παράμετρος της ανθρώπινης υγείας. Επιστήμονες από την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου (AASM) αλλά και συνάδελφοί τους από πολλές άλλες χώρες έχουν ζητήσει να τερματιστεί η αλλαγή της ώρας σε θερινή, με το σκεπτικό ότι προκαλεί διαταραχές στους κιρκαδικούς ρυθμούς ύπνου-αφύπνισης, δηλαδή τη βιολογική διαδικασία που παρουσιάζει ενδογενή περιοδική μεταβολή στη διάρκεια ενός 24ώρου. Όπως επισημαίνουν, ο διαταραγμένος ύπνος σχετίζεται με πολλά προβλήματα υγείας, από άγχος έως εγκεφαλικά, με αποτέλεσμα η αλλαγή ώρας να δημιουργεί τον κίνδυνο για σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Εκτός από τον ύπνο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ελλοχεύουν κι άλλοι κίνδυνοι από αυτή την πρακτική. Η αλλαγή των ωρών του ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των ορμονών μας, ενώ μπορεί να προκαλέσει και άλλα προβλήματα διαταράσσοντας τους φυσιολογικούς ρυθμούς του οργανισμού.
Ποιες χώρες το εφαρμόζουν
Από το 1932 το μέτρο στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το μέτρο της αλλαγής της ώρας εφαρμόστηκε πρώτη φορά σε δοκιμαστικό πλαίσιο το 1932, από τις 6 Ιουλίου έως την 1η Σεπτεμβρίου. Στα επόμενα χρόνια το μέτρο εγκαταλείφθηκε και επανήλθε τη δεκαετία του 1970, κατά την ενεργειακή κρίση που έπληξε την Ευρώπη. Σήμερα το μέτρο δεν εφαρμόζεται παγκοσμίως.
Η πλειονότητα των χωρών εκτός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής δε μετακινούν τους δείκτες των ρολογιών τους. Οι περισσότερες αφρικανικές και ασιατικές χώρες δεν το έχουν υιοθετήσει, όπως και αρκετά μουσουλμανικά κράτη κατά την περίοδο του Ραμαζανιού. Στο Ραμαζάνι οι μουσουλμάνοι νηστεύουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και δειπνούν μόνο μετά τη δύση του ηλίου. Εάν ίσχυε η θερινή ώρα, θα καθυστερούσε το δείπνο τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Χαβάη και το μεγαλύτερο μέρος της Αριζόνας δεν ακολουθούν την πρακτική αυτή, η οποία εφαρμόζεται στη χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μένοντας σταθερά στη χειμερινή ώρα. Η δε Ρωσία αποφάσισε το 2011 να υιοθετήσει μόνιμα τη θερινή ώρα στην προσπάθεια να βελτιώσει την ευημερία των πολιτών της, αλλά το 2014 στράφηκε μόνιμα στη χειμερινή ώρα, έπειτα από δημόσιες διαμαρτυρίες.
(Φωτογραφία Αρχείου Unsplash)
