Ένα «αντίο» με πολλά καλά και προσεκτικά διατυπωμένα λόγια, μια ανασκόπηση των όσων σημάδεψαν τις ελληνογερμανικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια, αυτοκριτική, σαν αυτή που έχουμε ακούσει αρκετές φορές εσχάτως, και κάποιες αναφορές στην Τουρκία και το Μεταναστευτικό αποτελούσαν τον πυρήνα των δηλώσεων που ακολούθησαν τις επαφές Μέρκελ-Μητσοτάκη στην Αθήνα. Φυσικά δε θα μπορούσε κανείς να περιμένει κάτι διαφορετικό...
Η επί 16 χρόνια κυρίαρχη ως καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ είναι πια υπηρεσιακή περιμένοντας τα τρία κόμματα, όπως όλα δείχνουν, Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους και Φιλελεύθερους, να καταλήξουν στη νέα κυβέρνηση και να προτείνουν στη Βουλή ως καγκελάριο - πλην συναρπαστικού απροόπτου - τον Όλαφ Σολτς, και η ελληνική πλευρά στρέφεται πλέον προς την επόμενη μέρα. Δεν ήταν τυχαία άλλωστε η αναφορά του Κ. Μητσοτάκη στο ότι προσβλέπει εποικοδομητική συνεργασία με τον διάδοχο της Μέρκελ ούτε η επισήμανση ότι «θα γίνουν παρεμβάσεις στους πολύ αυστηρούς τυπικούς κανόνες αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα ξεχάσουμε τι σημαίνει δημοσιονομική πειθαρχία».
Ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η σημερινή Ελλάδα δεν είναι εστία ελλειμμάτων και υπενθύμισε - απευθυνόμενος στη Μέρκελ - πως «και εσείς παραδεχτήκατε ότι ζητήσατε πολλά από τους Έλληνες»... Για να λάβει την επιβεβαίωση λίγο αργότερα από τη Μέρκελ, που είπε πως «ξέρω ότι απαίτησα πολλά από τους Έλληνες», και την ομολογία της επίγνωσης για το βάρος που επωμίστηκαν οι Έλληνες πολίτες κατά την οικονομική κρίση. Ωστόσο, όπως σημείωσε η ίδια, ήταν δεσμευμένη υπέρ της διατήρησης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και τόνισε ότι «καταφέραμε στο τέλος να βρούμε μια κοινή πορεία, έναν κοινό βηματισμό».
Για τον Έλληνα πρωθυπουργό, «Ευρώπη και Ελλάδα δοκιμάστηκαν από λάθος αποφάσεις που επέστρεψαν εναντίον τους μεταμφιεσμένες με λαϊκισμό και δημαγωγία», ενώ χαρακτήρισε την κ. Μέρκελ «φωνή της λογικής και της σταθερότητας. Άδικη ίσως κάποιες φορές, όμως καθοριστική, όπως το 2015 όταν αρνήθηκε τον εξοστρακισμό της Ελλάδας από την Ευρώπη». «Όλα αυτά είχα την ευκαιρία να τα διαπιστώσω στις Συνόδους Κορυφής, εκεί όπου η καγκελάριος δεν εισηγείται μόνο λύσεις αλλά τις διαμορφώνει», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, υπενθυμίζοντας ότι η «μάχη κατά της COVID είχε και χρώμα γαλανόλευκο. Η Ελλάδα εισηγήθηκε το πιστοποιητικό, οργάνωσε πρόγραμμα εμβολιασμού και πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Ταμείου».
Περί λιτότητας
«Η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η απάντηση σε όλα», τόνισε ο πρωθυπουργός συνδέοντας το γαλλογερμανικό σύμφωνο και τη συνθήκη αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής Ελλάδας-Γαλλίας, εξηγώντας ότι «μπορούν να συγκροτήσουν πρόπλασμα ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας. Το μέλλον προβλέπεται συναρπαστικό και για την Ελλάδα και για τη Γερμανία και για την Ευρώπη. Θα βηματίσουμε με το αγαπημένο ρήμα της καγκελαρίου “προσπαθώ”», συμπλήρωσε ο Κ. Μητσοτάκης.
Από την πλευρά της η Μέρκελ δεν παρέλειψε να ρίξει μερικές “πινελιές” πολιτισμού στον καμβά, να επαναλάβει την αυτοκριτική της για τη στάση της κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, και να αναφερθεί με τρόπο εξαιρετικά προσεκτικό στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αφού επισήμανε ότι γνωρίζει «τον μεγάλο αριθμό των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα όταν πρόκειται για τη συνεργασία με την Τουρκία», μίλησε για τον σεβασμό των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και το Διεθνές Δίκαιο, και εξέφρασε την πεποίθησή της ότι «είναι σημαντικό αλλά δύσκολο να βρίσκουμε απαντήσεις και λύσεις μέσω του διαλόγου». Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να υπενθυμίσει ότι η Τουρκία φιλοξενεί 3,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και πρέπει να τύχει υποστήριξης. Ερωτηθείσα για το 2015, ανέφερε ότι «τότε ήμασταν όλοι εξαιρετικά σοκαρισμένοι για το πόσο ευάλωτο ήταν το ευρώ απέναντι στις εξωτερικές πιέσεις. Και αυτό έπληξε σημαντικά τις χώρες που είχαν υψηλότερο χρέος και δεν είχαν εφαρμόσει σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων όλα όσα έπρεπε να είχαν εφαρμόσει. Εγώ πάντα ήμουν υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, και είπα ότι η αποτελεσματικότητα του οικονομικού μας συστήματος θα πρέπει να είναι συγκρίσιμη, αλλιώς δε θα μπορούσαμε να κρατήσουμε ζωντανό το κοινό νόμισμα».
«Η Ελλάδα θέλει μόνο φίλους»
Από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι «κι εγώ αγωνίζομαι για να κρατώ πάντα ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας. Συχνά η δυτική ψυχραιμία ενθαρρύνει την τουρκική αυθαιρεσία. Είναι καιρός οι ευρωπαϊκές αρχές να μετουσιωθούν σε ευρωπαϊκή πρακτική».
«Η Ελλάδα θέλει μόνο φίλους», επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης. «Επιθυμεί τις καλές σχέσεις, ασφαλώς και με τους γείτονές μας, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Δεν ανέχεται όμως απειλές. Η θέση μου είναι κρυστάλλινη». Είπε επίσης ότι υπάρχει μια συνεχιζόμενη προκλητικότητα από την Τουρκία, η οποία εντείνεται στην Κύπρο, και ανέφερε ότι αυτό που θα ζητήσει από τον διάδοχο της κ. Μέρκελ ως προς την Τουρκία είναι να τηρηθούν αυτά που έχει αποφασίσει η Ευρώπη.
Για το Μεταναστευτικό, ανέφερε ότι ακόμα δεν υπάρχει μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τα θέματα μετανάστευσης και ασύλου και υπογράμμισε ότι «δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την εργαλειοποίηση απελπισμένων ανθρώπων». Κλείνοντας την αρχική τοποθέτησή του, πριν δώσει τον λόγο στη Γερμανίδα καγκελάριο, ο πρωθυπουργός τόνισε: «Σας υποδέχομαι με χαρά και σας αποχαιρετώ με σεβασμό. Η Αθήνα θα σας περιμένει και ως φίλη. Στη νέα σας πορεία μην ξεχνάτε τα λόγια του Γκαίτε: “Από όλους τους λαούς οι Έλληνες ονειρεύονται το όνειρο της ζωής με τον πιο όμορφο τρόπο”».
ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΕ ΜΕΡΚΕΛ
«Αισθανθήκαμε πολλές φορές δικαιολογημένα μόνοι»
Οι επίσημες επαφές της Μέρκελ στην Αθήνα ξεκίνησαν με τη συνάντηση που είχε με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο Προεδρικό Μέγαρο. Υποδεχόμενη την καγκελάριο, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας τη χαρακτήρισε σπουδαία πολιτικό, ενώ την ευχαρίστησε για την καθαρά φιλοευρωπαϊκή της στάση σε σειρά ζητημάτων, και τόνισε ότι η κ. Μέρκελ διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την πολιτική της Γερμανίας και της Ευρώπης για δύο δεκαετίες. Όπως είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπήρξαν και στιγμές δυσκολίας και έντασης, ενώ τόνισε ότι «κατά την οικονομική κρίση η Ελλάδα κλήθηκε να πληρώσει βαρύ τίμημα και αισθάνθηκε δικαιολογημένα πολλές φορές μόνη». Ωστόσο, όπως συμπλήρωσε, οι δυσκολίες συνέβαλαν στην αλληλοκατανόηση.
Η κ. Μέρκελ, από την πλευρά της, έκανε λόγο για σκαμπανεβάσματα στις διμερείς σχέσεις, ωστόσο, όπως τόνισε, «υπάρχουν στέρεες βάσεις». Όπως πρόσθεσε, «ο διάλογος υπήρξε πάντα το “κλειδί” για εξεύρεση λύσεων».
(Φωτογραφία IN TIME)
