Μετά τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά και πέραν των εσωκομματικών διαδικασιών του ΚΙΝΑΛ τίθεται πλέον και ένα άλλο σοβαρό ζήτημα αναφορικά με το πρόσωπο που θα αναλάβει την προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κινήματος. Ποιο θα είναι το πρόσωπο που θα ασκήσει τα καθήκοντα του προέδρου της ΚΟ του ΚΙΝΑΛ τουλάχιστον ως τις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία του κόμματος;
Οι ρόλοι συμπίπτουν αν ο πρόεδρος ενός κόμματος είναι και βουλευτής. Αν όχι, υπάρχουν διαδικασίες. Ο πρόεδρος της Κ.Ο. ενός κόμματος, εκτός από το γεγονός ότι είναι ο επικεφαλής του κόμματος, δίνει τον αντιπολιτευτικό τόνο, καθώς συνομιλεί ισότιμα με τον πρωθυπουργό και τους λοιπούς αρχηγούς, αλλά και υπουργούς σε επίπεδο κοινοβουλευτικής συζήτησης.
Τώρα ποιος θα κληθεί να αναλάβει; Ποια είναι τα ενδεχόμενα σε μια τέτοια περίπτωση; Ο Κανονισμός της Βουλής θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι λύνει το πρόβλημα, καθώς οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι είναι και αναπληρωτές προέδρου βάσει του ΚτΒ. Εν προκειμένω, δηλαδή, οι κύριοι Σκανδαλίδης και Κατρίνης, όπως είχαν οριστεί από τη Φώφη Γεννηματά.
Με την εκδοχή αυτή φαίνεται να αντιμετωπίζεται θεσμικά, αλλά για βραχύ χρόνο, καθώς υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί αρμοδιοτήτων των αναπληρωτών στο όλο ζήτημα. Υπάρχουν ωστόσο και άλλα ενδεχόμενα, όπως
- είτε η ίδια η ομάδα να θελήσει να εκλέξει νέο πρόεδρο ανάμεσα από τους συνολικά 22 βουλευτές της σημερινής δύναμης του ΚΙΝ.ΑΛ. (στη θέση της Φώφης Γεννηματά εισέρχεται η Τόνια Αντωνίου, στενή της συνεργάτιδα) ως τις εσωκομματικές,
- είτε λόγω της συγκυρίας να υπάρξει η ευελιξία και να οριστεί απλώς ένας επικεφαλής και πάλι από την Κ.Ο. ως μεταβατικός, μέχρι την εκλογή νέου προέδρου του Κινήματος.
Στην περίπτωση που επιλεγεί να υπάρξει επικεφαλής, όχι πρόεδρος, της Κ.Ο. θα έλεγε κάποιος χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ότι έναν τέτοιο ρόλο θα μπορούσε να διαδραματίσει ο γραμματέας της Κ.Ο. και πολύ στενός συνεργάτης και φίλος της Φώφης Γεννηματά, βουλευτής Ηρακλείου Βασίλης Κεγκέρογλου, ασκώντας διπλά καθήκοντα, προέδρου και γραμματέα, εφόσον αυτό επιτρέπεται από το καταστατικό και τον ΚτΒ, ή να οριστεί νέος γραμματέας.
Από την άλλη, θα μπορούσε στην ΚΟ του ΚΙΝ.ΑΛ. να εκλεγεί νέος πρόεδρος και πάλι λαμβάνοντας υπόψη καταστατικό ΚΙΝ.ΑΛ. και ΚτΒ. Αυτή η περίπτωση συναντά ως μοναδική δυσκολία το γεγονός ότι «τρέχει» η διαδικασία για τις εσωκομματικές του Κινήματος Αλλαγής, προκειμένου να εκλεγεί, ούτως ή άλλως, νέος πρόεδρος. Εδώ φυσικά θα πρέπει να συνυπολογιστεί ο χρόνος, δηλαδή αν θα υπάρξει ολιγοήμερη μετάθεση των εκλογών, καθώς συμπίπτουν με το 40ήμερο μνημόσυνο της Φώφης Γεννηματά στις αρχές Δεκέμβρη.
Στο ενδεχόμενο τώρα να ψηφίσει η ΚΟ του ΚΙΝΑΛ για νέο πρόεδρό της, για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι την εκλογή προέδρου του ΚΙΝ.ΑΛ., τίθενται ορισμένα ερωτήματα ηθικού και δεοντολογικού χαρακτήρα. Πόσοι αλήθεια από τους υποψήφιους προέδρους για το ΚΙΝ.ΑΛ. θα έθεταν σήμερα υποψηφιότητα για πρόεδροι και της Κ.Ο. του Κινήματος; Δηλαδή Παπανδρέου, Καστανίδης και Λοβέρδος που είναι βουλευτές; Αλήθεια το καταστατικό ΚΙΝ.ΑΛ. τι λέει για τον πρόεδρο της Κ.Ο. και πώς θα αντιδράσουν και οι υπόλοιποι υποψήφιοι πρόεδροι του Κινήματος όταν λογίζεται ως Κ.Ο. το «σύνολο βουλευτών και ευρωβουλευτών» από το καταστατικό; Οι ίδιοι (Παπανδρέου- Λοβέρδος- Καστανίδης) εκτιμάται ότι ίσως δε θα έβρισκαν φρόνιμο (αλλά ποτέ δεν ξέρει κάποιος πώς σκέπτεται η κάθε πολιτική μονάδα) να κάνουν κάτι τέτοιο, κυρίως για λόγους ηθικούς και διαφύλαξης της ενότητας, όπως θα ήθελε και η Φώφη Γεννηματά.
Εξάλλου, όταν η ίδια εισήχθη στον «Ευαγγελισμό», αποσύρθηκε μεν από την «κούρσα» των υποψηφίων, αλλά κράτησε θεσμικά τις θέσεις ως θεματοφύλακας της ενότητας.
Τι προβλέπει ο Κανονισμός της Βουλής
Τα άρθρα 15-20 του Κανονισμού της Βουλής ορίζουν τη σύσταση και τη λειτουργία των Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Ο ΚτΒ ορίζει μεταξύ άλλων: «Στη Βουλή των Ελλήνων, Κοινοβουλευτική Ομάδα σχηματίζεται όταν υπάρχουν τουλάχιστον δέκα (10) βουλευτές που να ανήκουν στο ίδιο κόμμα (...).
Ο αρχηγός του κόμματος θεωρείται και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, εφόσον έχει εκλεγεί βουλευτής. Μπορεί να ορίσει μέχρι δύο αναπληρωτές-εκπροσώπους του (τρεις αναπληρωτές-εκπροσώπους μπορούν να ορίσουν ο πρόεδρος της μεγαλύτερης σε δύναμη Κοινοβουλευτικής Ομάδας που μετέχει στην κυβέρνηση και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης)».
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Κανονισμός της Βουλής προσφέρει μια κάποια λύση. Στο άρθρο 17, όμως, υπάρχει ένας περιορισμός σχετικά με την αναπλήρωση των προέδρων των Κ.Ο. από τους αναπληρωτές. Αναφέρει λοιπόν στην παράγραφο 5 του άρθρου 17 του Κανονισμού της Βουλής: «Αναπλήρωση των προέδρων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων από τους κατά την παράγραφο 2 αναπληρωτές δεν επιτρέπεται μόνο στο κατά το άρθρο 68 προσωπικά ζητήματα και στα κατά τα άρθρα 124 και 133 θέματα κοινοβουλευτικού ελέγχου, εκτός από τις επερωτήσεις και τις επίκαιρες επερωτήσεις».
Οι περιορισμοί είναι για ειδικές περιπτώσεις, όπως για τη σύγκλιση, ας πούμε, επιτροπής αν κάποιος πρόεδρος δεχτεί υβριστικά σχόλια εντός Κοινοβουλίου ή χρειαστεί κατά τον κοινοβουλευτικό έλεγχο να αιτηθεί κάποιο έγγραφο από τον ερωτώμενο υπουργό που σχετίζεται με κάποια δημόσια υπόθεση, στρατιωτικό σχέδιο, διπλωματικό και άλλα. Συνεπώς, τέτοια ζητήματα των άρθρων 68, 124 και 133 του Κανονισμού της Βουλής ως την εκλογή προέδρου του ΚΙΝ.ΑΛ. δεν πρόκειται να παρουσιαστούν, εικάζω. Συνεπώς, οι σημερινοί εκπρόσωποι αναπληρωτές, Κώστας Σκανδαλίδης και Μιχάλης Κατρίνης, θεωρητικά θα μπορέσουν, εφόσον δεν παρουσιαστούν τα ανωτέρω ζητήματα των μνημονευομένων άρθρων, να ανταποκριθούν στον άχαρο ρόλο λόγω του θανάτου της Φώφης Γεννηματά ως την εκλογή νέου προέδρου του ΚΙΝ.ΑΛ. και νέου προέδρου της Κ.Ο. Όμως εδώ ανακύπτει ένα άλλο ζήτημα. Ο πρόεδρος του κόμματος είναι και πρόεδρος της Κ.Ο. εφόσον είναι εκλεγμένος βουλευτής, λέει ο Κανονισμός της Βουλής. Κι αν δεν είναι βουλευτής εκείνος που θα εκλεγεί πρόεδρος στις εσωκομματικές, τι προβλέπεται μετά; Εξάλλου, τρεις υποψήφιοι για τη θέση του προέδρου του ΚΙΝ.ΑΛ. είναι βουλευτές και τρεις όχι!
Οχι σε εκλογή νέου προέδρου ΚΟ, τη Φώφη αντικαθιστούν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι, αναφέρουν συνεργάτες του βουλευτή και υποψήφιου για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ, Ανδρέα Λοβέρδου, εκτιμώντας πως δεν υπάρχει κανένα θεσμικό κενό, μέχρι την εκλογή νέου προέδρου: «Καμία εκλογή προέδρου δεν είναι απαραίτητη για τις επόμενες 40 ημέρες».
Στην ίδια σελίδα και το επιτελείο το Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος από την πλευρά του δεν έχει συζητήσει τίποτε αυτές τις ημέρες για τη διαδικασία εκλογής νέου αρχηγού: «Οποιος ανοίγει τέτοια μέρα τέτοια συζήτηση, ας πορευτεί με τις σκοπιμότητές του» έλεγε χαρακτηριστικά συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού. Μάλιστα, όπως σημειώνουν μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου δεν συνίσταται ανάγκη εκλογής νέου προέδρου, καθώς όπως επισημαίνουν ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι αυτός που έχει ρόλο για τα τεκταινόμενα. «Είναι το μοναδικό εκλεγμένο όργανο», τονίζουν χαρακτηριστικά συνεργάτες του Γιώργου Παπανδρέου, προσθέτοντας ότι ο Βασίλης Κεγκέρογλου είναι ισοδύναμος με τον γραμματέα της ΚΕ του ΚΙΝΑΛ στο κόμμα.
Ποιο θα είναι το σχήμα; Άλλος πρόεδρος του ΚΙΝ.ΑΛ. και άλλος πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές; Ναι. Σε αυτή την περίπτωση, η Κ.Ο. θα κληθεί να εκλέξει τον νέο πρόεδρό της, ο οποίος θα ορίσει και εκπροσώπους-αναπληρωτές.
