Το Ρεύμα του Κόλπου το γνωρίζουν όσοι ασχολούνται με τα κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, αλλά και οι περισσότεροι λάτρεις της επιστημονικής φαντασίας και των ταινιών καταστροφής. Είναι ο βασικός ρυθμιστής του παγκόσμιου κλίματος και οι συνέπειες από τις αρρυθμίες του άμεσες στη γένεση ακραίων καιρικών συμβάντων όχι μόνο στην Αμερική, αλλά και στην Ευρώπη. Έτσι, η είδηση ότι το Ρεύμα του Κόλπου έχει εξασθενήσει περισσότερο από ποτέ τα τελευταία χίλια χρόνια προκαλεί ανατριχίλα στην επιστημονική κοινότητα.
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και χρόνια κορυφαίοι επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο προειδοποιούν ότι οι σοβαρές διαταραχές στο Ρεύμα του Κόλπου, που είναι εξαιρετικά κρίσιμο για τον έλεγχο του παγκόσμιου κλίματος, πρέπει να αποφευχθούν με κάθε κόστος. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη που είδε το φως της δημοσιότητας, το σύστημα ωκεάνιων ρευμάτων του Ατλαντικού, που ενισχύει το Ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream), δηλαδή το σύστημα που φέρνει θερμό και ήπιο καιρό στην Ευρώπη, διαπιστώθηκε ότι έχει εξασθενήσει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή κατά την τελευταία χιλιετία, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Η περαιτέρω εξασθένηση της Μεσημβρινής Ανατροπής Κυκλοφορίας του Ατλαντικού (ΑΜΟC), όπως ονομάζεται το σύστημα, θα προκαλέσει σύμφωνα με τους επιστήμονες ακραία επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στην Ευρώπη. Περισσότερες και ισχυρότερες θύελλες θα πλήττουν τη Βρετανία, ενώ ολόκληρη η ήπειρος θα υποφέρει από πολύ βαρύτερους χειμώνες και συχνότερες και πιο έντονες περιόδους καύσωνα και ξηρασίας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η AMOC θα εξασθενήσει περαιτέρω εφόσον εξακολουθεί να υπερθερμαίνεται ο πλανήτης. Ίσως, μάλιστα, να αποδυναμωθεί κατά 34-45% μέχρι τα μέσα του αιώνα. Κάτι τέτοιο θα το αποσταθεροποιήσει, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, την αύξηση της ωκεάνιας στάθμης στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, με καταστροφικές συνέπειες για τις παράκτιες περιοχές. Μάλιστα επιστήμονες προειδοποιούν ότι, αν και ακραίο, παραμένει ως ενδεχόμενο το σενάριο να σταματήσει τελείως η ροή του Ρεύματος αν επιταχυνθούν οι ρυθμοί υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αξίζει να σημειωθεί, για να αντιληφθεί κανείς τι σημαίνει αυτή η επιβράδυνση, ότι όπως έχουν καταγράψει διάφορες μελέτες ισοδυναμεί με την παύση ροής όλων των ποταμών του κόσμου τρεις φορές, ή την παύση του μεγαλύτερου ποταμού, του Αμαζονίου, δεκαπέντε φορές.
Η μελέτη, με την οποία οι επιστήμονες κρούουν για μια ακόμα φορά τον κώδωνα του κινδύνου για την παγκόσμια απειλή της κλιματικής αλλαγής, δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση “Nature Geoscience”. Ο Στέφαν Ράμσντορφ, του Ινστιτούτου Έρευνας Κλιματικών Συνεπειών, που τη συνυπογράφει, επισημαίνει ότι η εξασθένηση του συστήματος είναι ταυτόσημη με αύξηση του αριθμού και της δριμύτητας των αντίξοων καιρικών φαινομένων στην Ευρώπη. Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μέινουθ της Ιρλανδίας και του University College του Λονδίνου, μαζί με τον Ράμσντορφ, μελέτησαν πλήθος ιζημάτων, πυρήνες πάγου από τη Γροιλανδία και άλλα έμμεσα στοιχεία για τα μετεωρολογικά πρότυπα. Έτσι, κατέληξαν ότι ποτέ τα τελευταία 1.000 χρόνια δεν υπήρξε τέτοια αποδυνάμωση της ΑΜΟC.
Η ΚΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ
Τι είναι το Ρεύμα του Κόλπου
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα συστήματα ωκεάνιων ρευμάτων. Μεταφέρει θερμά επιφανειακά ρεύματα από τον Κόλπο του Μεξικού προς τον Βόρειο Ατλαντικό, όπου ψύχονται και αυξάνεται η αλατότητά τους, μέχρι να καταβυθιστούν βορείως της Ισλανδίας. Τότε, αρχίζει η έλξη των θερμότερων υδάτων από την Καραϊβική. Ο ίδιος κύκλος συντροφεύεται από ανέμους που φέρνουν ήπιο καιρό στην Ευρώπη.
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες προέβλεπαν την εξασθένηση του συστήματος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και εξέφραζαν ανησυχία για την πιθανή πλήρη κατάρρευσή του. Η νέα μελέτη υποδεικνύει ότι βρισκόμαστε μόλις μερικές δεκαετίες από αυτό το “σημείο μηδέν”. Τέλος, να σημειωθεί ότι οι επιστήμονες εκτιμούν πως ανάλογη εξασθένηση του συστήματος AMOC είχε καταγραφεί στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων.
