Καμία λύση για τον ορισμό του “ενεργού αγρότη” δε βρέθηκε την περασμένη Παρασκευή, στην τριμερή διάσκεψη για τη νέα ΚΑΠ, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωκοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το σενάριο που δείχνει να κερδίζει έδαφος είναι η εσωτερική σύγκλιση όλων των δικαιωμάτων που μέχρι το 2026 να έχουν αξία τουλάχιστον μέχρι το 85% του προβλεπόμενου μέσου μοναδιαίου όρου.
Τι σημαίνει όμως αυτό; Σημαίνει ότι τα παλαιά ιστορικά δικαιώματα θα πρέπει να μειωθούν κατά τη μεταβατική περίοδο από το 2023 έως το 2026, ενώ τα νέα δικαιώματα να αυξηθούν ώστε να μην είναι μικρότερα του 85% του μέσου όρου της αξίας των δικαιωμάτων εντός της Ελλάδας.
Να υπενθυμίσουμε ότι η θέση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της χώρας μας, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο Τύπου που εξέδωσε, είναι ότι πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι να ολοκληρώσει τη σύγκλιση των ιστορικών δικαιωμάτων, άμεσα, γρήγορα και ουσιαστικά, προς όφελος της νέας γενιάς των αγροτών, εξαλείφοντας μία χρόνια ανισότητα απέναντί τους.
Στο μεταξύ, όπως γράφει ο “ΑγροΤύπος”, υπήρξε διαφωνία όμως και για την πρόταση της Επιτροπής να υπάρξει ένα νέο μοντέλο της ΚΑΠ ώστε οι πληρωμές να σχετίζονται με την παραγωγή (όπως προβλέπεται στον κανονισμό στρατηγικών σχεδίων και στον οριζόντιο κανονισμό) που παρέχει αρκετή ευελιξία στα κράτη-μέλη σχετικά με τον τρόπο σχεδιασμού των παρεμβάσεων χρηματοδότησής τους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί δυσκίνητη την αξιολόγηση των επιδόσεων των αγροτών που προτείνει η Επιτροπή, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιττές επιβαρύνσεις για την εθνική διοίκηση.
Υπέρ της κατάργησης των ιστορικών δικαιωμάτων
Στο μεταξύ, αξίζει να θυμηθούμε ότι, στην ανακοίνωση της 19ης Φεβρουαρίου για το πώς θα πορευτεί η Ελλάδα στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιος Λιβανός, δήλωσε υπέρ της κατάργησης των ιστορικών δικαιωμάτων, μιλώντας για αδικία προς τους νέους και νεοεισερχόμενους γεωργούς.
Για να συμβεί αυτό, όπως εξήγησε σε συνέντευξή του στο Agro24 ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Δημήτρης Μελάς, θα πρέπει να υπάρξει εσωτερική σύγκλιση 100%. Οπότε, μόνο προβληματισμό προκάλεσε στις τάξεις των νέων αγροτών η εισήγηση του κ. Λιβανού στις 23 Μαρτίου, τουλάχιστον σύμφωνα με δημοσιεύματα, όπου υπερασπίστηκε την τάση που ήδη είχε αρχίσει να διαφαίνεται για υποχρεωτική εσωτερική σύγκλιση κατά 85%. Όπως και για το 30% ως ανώτατο όριο μείωσης της αξίας των “ακριβών” δικαιωμάτων. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι απαραίτητο να μείνει σε αυτό το ποσοστό σύγκλισης. Και πάλι, το σενάριο του 100% θα παραμείνει στο τραπέζι για κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά.
Άμεσες ενισχύσεις
«Απόκλιση απόψεων»
Όσον αφορά στις υπόλοιπες παραμέτρους της νέας ΚΑΠ που φάνηκε να διαμορφώνονται σε κανονιστικά κείμενα κατά τον “σούπερ-τρίλογο” της Παρασκευής, οι πληροφορίες του Agro24 μιλούν για «απόκλιση απόψεων» μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στην πρόταση της Πορτογαλικής Προεδρίας για τον κανονισμό των άμεσων ενισχύσεων συμπεριλαμβάνονταν:
* Ένας υποχρεωτικός ορισμός του “ενεργού αγρότη”,
* Ένας (προαιρετικός) ορισμός των “νέων αγροτών”,
* Η εσωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων κατά 85% μέχρι το 2026. Το ποσοστό αυτό ήταν 75% στην αρχική θέση του Συμβουλίου της Ε.Ε. και 100% ζητούσε το Κοινοβούλιο, και
* Μερίδιο 3% των άμεσων πληρωμών να προορίζονται για νέους αγρότες (στην τρέχουσα ΚΑΠ είναι 2%).
Σε αντάλλαγμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να διατηρηθεί ο εθελοντικός χαρακτήρας του ανώτατου ορίου ενισχύσεων (capping), το ποσοστό μείωσης των υψηλότερης αξίας δικαιωμάτων και της αναδιανεμητικής ενίσχυσης. Οι θέσεις δεν έχουν αλλάξει σε αυτά τα θέματα.
Όσον αφορά στην Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ), τα θεσμικά όργανα συμφώνησαν για παράταση των αδειών φύτευσης αμπελώνων έως το 2045, με δυνατότητα αναθεώρησης το 2028 και το 2040. Καταρχήν συμφωνία υπήρξε επίσης για τα κρασιά από τα οποία αφαιρείται η αλκοόλη, για τη διατροφική επισήμανση η οποία θα αφορά σε όλους τους τύπους κρασιών και για την επέκταση της ρύθμισης της προσφοράς σε όλα τα ΠΟΠ και ΠΓΕ γεωργικά προϊόντα.
