Αίσθηση προκάλεσε και η 3η θεματική ενότητα στις “Αντιθέσεις” με τον Γιώργο Σαχίνη για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι μίλησαν για την Επανάσταση και άνοιξαν τον διάλογο προκειμένου να τονιστούν ζητήματα που αφορούν τον χαρακτήρα της Επανάστασης, τον ρόλο του Διαφωτισμού, της Φιλικής Εταιρείας αλλά και της Εκκλησίας για την Επανάσταση και την πορεία του ελληνικού κράτους.
Αρχικά, οι καλεσμένοι κλήθηκαν να παρουσιάσουν το διακύβευμα της Επανάστασης, το οποίο ήταν απελευθερωτικό και εθνικό. Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε μια προσπάθεια μιας εθνικής ομάδας (σύνολο ατόμων με κοινή εθνική συνείδηση) ανθρώπων να αποκτήσει κρατική στέγη. Οι καλεσμένοι κλήθηκαν να απαντήσουν, τονίζονται τον πολυσυλλεκτικό χαρακτήρα της Επανάστασης, αλλά και τον σπουδαίο ρόλο που διαδραμάτισε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης.
«Το διακύβευμα της Επανάστασης ήταν απελευθερωτικό και πολυσυλλεκτικό», είπε ο κ. Στέλιος Αλειφαντής, ο οποίος είναι διεθνολόγος-πολιτικός επιστήμονας.
«Την επανάσταση την έκανε ο Υψηλάντης. Εάν δεν υπήρχε η οικογένεια των Υψηλάντηδων, Επανάσταση το 1821 δε θα γινόταν», είπε από την πλευρά του ο Χαράλαμπος Μηνάογλου, διδάκτωρ Νεότερης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.
Ο κομβικός και συντονιστικός ρόλος της Φιλικής Εταιρείας στην Επανάσταση του 1821, καθώς και το κλίμα που επικρατούσε εκείνη την εποχή πριν τη μεγάλη... έκρηξη ξεδιπλώθηκαν στην εκπομπή “Αντιθέσεις” με τον Γιώργο Σαχίνη.
«Αυτό που συνδέει τον Κολοκοτρώνη με όλους τους αγωνιστές είναι η ορθόδοξη πίστη. Εκατοντάδες είναι οι αγωνιστές που έδωσαν τη ζωής τους στην Επανάσταση του 1821.Πολλοί δεν ήξεραν Ελληνικά. Όλοι τους ήταν ορθόδοξοι χριστιανοί», είπε ο Χαράλαμπος Μηνάογλου.
Από την πλευρά του, ο Θάνος Βερέμης, ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, μίλησε για τον αναγκαίο ρόλο που έπαιξε η Φιλική Εταιρεία.
«Η Φιλική Εταιρεία διαδραμάτισε έναν συντονιστικό ρόλο της Επανάστασης του 1821. Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ανέλαβε την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας. Ο Υψηλάντης ευθυγραμμίστηκε με τα συμφέροντα των Ελλήνων της Οδησσού και η Φιλική Εταιρεία προσπάθησε να διαδώσει τους στόχους της κίνησης αυτής. Δεν ξέρω εάν χωρίς τη Φιλική Εταιρεία θα υπήρχε Επανάσταση», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, εκλεκτοί καλεσμένοι άνοιξαν τη βεντάλια του Ανατολικού Ζητήματος και του ρόλου των Μεγάλων Δυνάμεων, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στα ηρωικά γεγονότα και στις καθοριστικές μάχες, όπως τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου.
Ο κ. Αλειφαντής, μιλώντας στην “ΚΡΗΤΗ ΤV”, αναφέρθηκε στον Καποδίστρια λέγοντας: «Στο ταξίδι του (Καποδίστριας) στο Λονδίνο προσπαθεί να διαπραγματευτεί με τους Άγγλους. Όταν ο Καποδίστριας φτάνει μετά από πολλά χρόνια στην Κέρκυρα, προσπαθεί να βάλει τη σφραγίδα του ως ηγέτης της επαναστατικής διαδικασίας».
«Ο Καποδίστριας πάντα έβλεπε πως, στο πλαίσιο ενός ρωσοτουρκικού πολέμου, όχι για να γίνουμε επαρχία της Ρωσίας, είχε κατά νου μια ανεξάρτητη χώρα. Κανένας άλλος δεν το σκεφτόταν. Ο Καποδίστριας είχε συλλάβει το σχέδιο ενός ανεξάρτητου εθνικού κράτους», ανέφερε ο κ. Μηνάογλου.
Στο επίκεντρο της εκπομπής βρέθηκαν ο φιλελληνισμός, ο ανθελληνισμός, αλλά και ο ρόλος της Εκκλησίας.
Ο κ. Μηνάογλου έκανε σαφή αναφορά στην Ελλάδα την περίοδο της δεκαετίας του 1820. Όπως υποστήριξε, η Ελλάδα δεν αποτέλεσε θέμα συζήτησης των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν πως ελληνικό στοιχείο δεν υφίσταται.
«Η Ελλάδα δεν ήταν ποτέ θέμα συζήτησης στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Μας είχαν ξεχασμένους. Θεωρούσαν οι Ευρωπαίοι πως έχουμε εκτουρκευτεί ή έχουμε εξοντωθεί», είπε ο κ. Μηνάογλου.
Από την πλευρά του, ο κ. Βερέμης τόνισε πως τα πρώτα 200-250 χρόνια υποταγής μας στον οθωμανικό ζυγό κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτισε η Εκκλησία, η οποία ωστόσο είναι ένας παράγοντας αντι-επαναστατικός.
«Τα πρώτα 200-250 χρόνια υποταγής μας στον οθωμανικό ζυγό κυριαρχεί ο παράγων Εκκλησίας. Είναι εξόχως αντι-επαναστατικός», είπε ο κ. Βερέμης.
Συγκλονιστική περιγραφή
Συγκλονιστική ήταν η περιγραφή του Δημήτρη Σταθακόπουλου για την ελληνική συνείδηση των αγωνιστών του 1821 στην εκπομπή “Αντιθέσεις” με τον Γιώργο Σαχίνη. Όπως ανέφερε, οι Έλληνες προτίμησαν να πληρώνουν φόρο αντί να εκτουρκιστούν.
Ο νομικός διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Ιστορίας Οθωμανικής Περιόδου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και απόγονος αγωνιστών του 1821, Δημήτρης Σταθακόπουλος, αναφέρθηκε σε ιστορικά γεγονότα μέσα από οικογενειακά αρχεία και ντοκουμέντα, αναδεικνύοντας την προσωπικότητα των ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης.
«Οι πρόγονοί μας προτίμησαν να πληρώνουν φόρο ανοχής για να μπορούν να θρησκεύονται ως ορθόδοξοι χριστιανοί. Δεν πάνε στην εύκολη περίπτωση να γίνουν μουσουλμάνοι. Προτιμούν να τους κοπεί η γλώσσα, όπως συνέβη στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα τον 17ο αιώνα. Εκεί είχαμε 25.000 κομμένες γλώσσες χριστιανών, γιατί δε σταματούσαν να μιλούν Ελληνικά», ανέφερε ο Δημήτρης Σταθακόπουλος.
Μεταξύ άλλων, υποστήριξε: «Η οικογένειά μου βρέθηκε το 1989 στις ΗΠΑ. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε γιατί αφορά τη συνείδηση και το μέλλον των αγωνιστών που είχαν. Κατάγομαι από την πλευρά του πατέρα μου από το σόι του Δημήτρη και του Γεώργιου Σταθακόπουλου, που ήταν παλικάρια μαζί με τα 2.500 παλικάρια που είχαν οι Πετιμεζαίοι. Αυτοί είχαν πλήρη συνείδηση της ελληνικότητάς τους. Ουδέποτε υπήρξε αμφισβήτηση από την πλευρά μου για την ελληνικότητά μας».
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί και η τοποθέτηση του Σπύρου Πλακούδα, επίκουρου καθηγητή στο Rabdan Academy και αντιπροέδρου του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), ο οποίος αναφέρθηκε στην επιτυχία του αντάρτικου, καθώς, όπως επισήμανε, υπήρχαν οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση των πρωταρχικών στόχων των επαναστατών.
«Η τακτική της καμένης γης και η τακτική του “χτύπα και φεύγε” ήταν η στρατηγική των Οθωμανών, ώστε να φέρουν πλήγματα στους Έλληνες αγωνιστές. Ο πρωταρχικός στόχος των αγωνιστών ήταν η εξουθένωση του αντιπάλου. Στην Κρήτη είχαμε έναν αγώνα επιβίωσης του ελληνορθόδοξου στοιχείου. Κάποτε οι Τουρκο-κρητικοί από το 10% του συνόλου της Κρήτης αυξήθηκαν στο 40% μέσα σε λιγότερο από δύο γενεές. Ομιλούμε περί ουσιαστικής επιβίωσης του Ελληνισμού. Δεν υπήρχε άλλη δυνατότητα υπεράσπισης της τιμής και της ζωής τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο ρόλος των γυναικών - «Ξεπέρασαν στερεότυπα και περιορισμούς»
Στην εκπομπή “Αντιθέσεις” μίλησε και η Βασιλική Λάζου, μέλος του ειδικού διδακτικού προσωπικού στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, η οποία έκανε αναφορά στο γυναικείο φύλο που συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821.
«Οι γυναίκες συμμετείχαν ενεργά στην πολεμική περιπέτεια. Ξεπέρασαν στερεότυπα και περιορισμούς. Υπερέβησαν τον ρόλο της μητέρας, της γυναίκας και της νοικοκυράς. Βγήκαν έξω από τα σπίτια όπου ήταν κλεισμένες και ανέλαβαν άλλους ρόλους. Έγιναν αυτές που πήγαιναν τα πολεμικά εφόδια. Τύλιγαν τους τραυματίες με σεντόνια δικά τους κ.λπ.», είπε η κ. Λάζου.