Ξεκίνησε το 2015 ως ένα όραμα για μια Ελλάδα που δε θα έμενε πίσω στην αλματώδη πορεία των ανοικτών διαδικτυακών μαθημάτων και ως μια ακόμη προσφορά γνώσης σε όσους διψούν για μάθηση, και αποδείχτηκε ως ο προάγγελος μιας εποχής όπου η ψηφιακή διδασκαλία λόγω της COVID-19 αποτελεί πια μια παγκόσμια καθημερινότητα. Το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων “Mathesis”, το οποίο ιδρύθηκε το 2015 ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, κλείνει τον κύκλο της πρώτης πενταετίας της ζωής του έχοντας ήδη ένα “βιογραφικό” που το κατατάσσει στην κορυφή των αντίστοιχων παγκοσμίως και μια ανταπόκριση από το κοινό που προϊδεάζει για ένα ακόμα πιο ευοίωνο αύριο.
Με ελάχιστα μέσα και πόρους, οι άνθρωποί του απέδειξαν ότι η ποιότητα όχι απλά είναι προσβάσιμη σε όλους, αλλά κάνει τη διαφορά, αποτελώντας ζητούμενο από όσους “διψούν να πιουν” από το “νερό” της γνώσης.
Το “Mathesis” συνεχίζει την προσφορά του με έναν νέο κύκλο μαθημάτων που φέρει τον τίτλο “Από την Κλασική Αθήνα στη Νεοελληνική Γλώσσα”. Και όπως δηλώνει ο διευθυντής του “Mathesis” και πανεπιστημιακός δάσκαλος, Στέφανος Τραχανάς, «ψάχνουμε τους καλύτερους διδάσκοντες από Ελλάδα και εξωτερικό νιώθοντας δικαιωμένοι από την ανταπόκριση της προσπάθειας»... Καθώς «το καλύτερο δώρο είναι να βλέπεις να “ανθίζουν” άνθρωποι που αγαπάνε αυτό που κάνουν».
Ο νέος κύκλος μαθημάτων του “Mathesis” φιλοδοξεί να θέσει ερωτήματα πάνω σε δύο θέματα που συχνά θεωρούνται αυτονόητα: τον χρόνο και τη γλώσσα. Εξετάζοντας την “τέταρτη διάσταση” από μια φιλοσοφική σκοπιά, εξερευνάται η διαφορετική οπτική των προγόνων μας για την έννοια του χρόνου. Παράλληλα, προσεγγίζεται η Νεοελληνική μέσα από μια πιο πρακτική κατεύθυνση, με σκοπό να στοχαστούμε πάνω στον τρόπο με τον οποίο μιλάμε και γράφουμε.
“O χρόνος στην Κλασική Αθήνα”
Με διδάσκοντα τον Βασίλη Κάλφα, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μάθημα “O χρόνος στην Κλασική Αθήνα” παρακολουθεί την παράλληλη ανάπτυξη της κοσμολογικής, φιλοσοφικής και ποιητικής σύλληψης του χρόνου κατά τον 5ο και τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο χρόνος προσφέρει μια ευκαιρία να εξεταστούν στην αλληλεπίδρασή τους πλευρές της ζωής και της σκέψης στην Κλασική Ελλάδα, τις οποίες κατά κανόνα δε συνδέουμε.
Πρακτικά ζητήματα της Νεοελληνικής
Με διδάσκοντα τον Θεοδόση Τάσιο, από το ΕΜΠ, οι διαλέξεις του μαθήματος ξεκινούν με μια ανάλυση του γλωσσικού ενεργήματος, προκειμένου να φανεί ο βαθύς υπαρξιακός χαρακτήρας του, εκτός απ’ την εργαλειακή του λειτουργία. Μεγάλη σημασία δίνεται στο εθνικό πρόβλημα της σύγχρονης ορολογίας για την επιστήμη και την καθημερινότητα, αναλύεται η φύση των γλωσσικών “κανονιστικών κειμένων” (της γραμματικής δηλαδή), και υπογραμμίζεται η ανεπάρκεια μιας σχολικής γραμματικής να καλύψει τις ανάγκες του ευρύτερου νεοελληνικού λόγου. Επίσης το μάθημα ασχολείται και με την εμφανώς αδόκιμη μορφή του μονοτονικού που έχει επιβληθεί προ τεσσαρακονταετίας. Το μάθημα τελειώνει με σχόλια σε διάφορους συρμούς προχειρογλωσσίας κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Σε επανάληψη
Σε επανάληψη προσφέρονται επίσης τα μαθήματα “Η Επανάσταση του 1821: Ένα δύσκολο εγχείρημα μιας περίπλοκης κοινωνίας” με τη Μαρία Ευθυμίου από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, “Εισαγωγή στην ανάπτυξη ιστοσελίδων με HTML5, CSS3, Javascript” με τον Νίκο Αβούρη από το Πανεπιστήμιο Πατρών, “Εισαγωγή στη Σχετικότητα και την Κοσμολογία” με τον Θεόδωρο Τομαρά από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, και “Πιθανότητες 1” με τον Μιχάλη Κολουντζάκη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Τα μαθήματα ξεκινούν την ερχόμενη Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου και οι εγγραφές έχουν ήδη αρχίσει στο mathesis.cup.gr. Info: [email protected] /2810.391/048.
Απολογισμός γεμάτος επιτυχίες
Το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων “Mathesis” ιδρύθηκε το 2015 ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Ο βασικός σκοπός του ήταν να μη μείνει η χώρα μας έξω από τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στην παγκόσμια εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια λόγω του κινήματος των MOOCs (Massive Open Online Courses) - αλλαγές που έγιναν δραματικά επίκαιρες το τελευταίο διάστημα και είναι πλέον σε κορυφαία προτεραιότητα σε όλο τον κόσμο.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά
Το “Mathesis” κάνει τη διαφορά για πολλούς λόγους. Αρχικά οι διδάσκοντες επιλέχτηκαν - και επιλέγονται - ως οι καλύτεροι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι στο πεδίο τους από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας και του εξωτερικού.
Η ποιότητα της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται με πλατφόρμα το OpenEdX/gr, η εξελληνισμένη εκδοχή αυτής που χρησιμοποιεί το edX, είναι από τον φορέα διαδικτυακών μαθημάτων που έχουν ιδρύσει το Harvard και το ΜΙΤ. Εκτός από τον ίδιο τον θεσμό των Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων, το “Mathesis” είναι εκείνο που έφερε στη χώρα και την καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία για τη διαχείριση και προσφορά τους. Επίσης το γενικότερο μήνυμα εμπιστοσύνης προς τη χώρα και τους ανθρώπους της, το οποίο εκπέμπεται, και ο κοινωφελής χαρακτήρας και η επιδίωξη της ίσης πρόσβασης στην ποιοτική εκπαίδευση.
Είναι αξιέπαινο ότι η παρακολούθηση των μαθημάτων του “Mathesis” - και η συμμετοχή στις εξετάσεις - είναι δωρεάν. Απαιτείται μόνο μια μικρή συμβολή του συμμετέχοντος - της τάξης των 20 ευρώ - για την έκδοση της βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης. Ένα συμβολικό ποσό προσιτό σε όλους. Για τους ανέργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν.
Στην παρούσα φάση της ζωής του, πέντε χρόνια από την ίδρυσή του, το “Mathesis” αντλεί τους πόρους για τη λειτουργία του - συμπεριλαμβανομένων των μισθών των τεσσάρων ανθρώπων του (ο διευθυντής του εργάζεται εθελοντικά) - κατά 60% από την εισφορά των 20 ευρώ (μείον ΦΠΑ 24%) των εγγραφέντων που επιζητούν τη βεβαίωση παρακολούθησης και κατά το υπόλοιπο 40% από δωρητική στήριξη. Ο τελικός στόχος είναι ένα αυτοχρηματοδοτούμενο “Mathesis” (τουλάχιστον σε ποσοστό 80%) σε ορίζοντα 10 χρόνων από την ίδρυσή του. Και όπως δηλώνουν οι άνθρωποί του, «πιστεύουμε ότι η χώρα μας έχει επείγουσα ανάγκη από μορφωτικούς και πολιτιστικούς οργανισμούς που θα στηρίζονται πρωτίστως στην κοινωνία των πολιτών προς την οποία απευθύνεται το έργο τους και εκεί θα βασίζουν την πνευματική τους αυτονομία. Έναν τέτοιο οργανισμό - τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - δημιουργήσαμε στο παρελθόν με την αρχική στήριξη της Παγκρητικής Ενώσεως Αμερικής και του ΙΤΕ. Το ίδιο φιλοδοξούμε να πετύχουμε σήμερα για το “Mathesis”».
Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι το υψηλό επίπεδο εθελοντισμού των φοιτητών του, με κορυφαία έκφραση την εθελοντική απομαγνητοφώνηση των μαθημάτων και τη διδακτική τους στήριξη με εθελοντές βοηθούς διδασκαλίας. «Στοιχεία μοναδικά στην παγκόσμια εμπειρία των MOOCs, χωρίς τα οποία η ποιότητα των μαθημάτων του “Mathesis” δε θα ήταν αυτή που είναι σήμερα».
ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Η πρωτιά του “Mathesis” με αριθμούς
Ήδη προς το τέλος της πρώτης πενταετίας του, η εικόνα του “Mathesis” σε αριθμούς - και η σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα (όπου είναι εφικτή) - έχει ως εξής:
* Αριθμός μαθημάτων1 που έχουν δημιουργηθεί και προσφερθεί μέχρι τώρα (Δεκέμβριος 2020) 43
* Συνολικός αριθμός εγγραφέντων πολιτών 85.000
* Επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων 49.000
* Αριθμός πολιτών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα 15.000
* Ποσοστό των εγγραφέντων πολιτών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα ~18%
- Αντίστοιχο ποσοστό για παρόχους διαδικτυακών μαθημάτων στις ΗΠΑ ~3%
* Επιτυχείς ολοκληρώσεις μαθημάτων ως ποσοστό του αριθμού των εγγραφέντων ~58%
- Αντίστοιχο ποσοστό για παρόχους διαδικτυακών μαθημάτων στις ΗΠΑ ~9%
* Αριθμός δωρεάν βεβαιώσεων σε ανέργους 3.400
* Κόστος (άμεσο ή έμμεσο) για το ελληνικό Δημόσιο 0€
* Δωρητική στήριξη: Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (κύριος δωρητής), “Πλαστικά Κρήτης Α.Ε.”, Παγκρητική Ένωση Αμερικής, Ίδρυμα Μποδοσάκη, φυσικά πρόσωπα, κ.λπ.
* Διακρίσεις: Βράβευση του “Mathesis” από τον ΣΕΒ στην ετήσια γενική του συνέλευση τον Ιούνιο του 2019
Σημειώνεται ότι όλα τα μαθήματα του “Mathesis” βιντεοσκοπούνται σε στούντιο με όλες τις προδιαγραφές των διεθνών MOOCs. Oι διαλέξεις είναι χωρισμένες σε ολιγόλεπτα βιντεάκια με ερωτήσεις κατανόησης μεταξύ αυτών, ενώ υπάρχει και ένα πλήρως ενεργό φόρουμ όπου οι συμμετέχοντες συζητούν τις απορίες τους με παρεμβάσεις του διδάσκοντα ή των εθελοντών βοηθών διδασκαλίας όπου απαιτείται. Είναι δηλαδή πολύ διαφορετικά και ασύγκριτα πιο ποιοτικά από τα διαδικτυακά μαθήματα που έγιναν πρόσφατα σε όλη τη χώρα λόγω κορωνοϊού.
Ο αριθμός των εγγραφέντων φοιτητών αφορά κατά 85% σε μορφωμένους πολίτες διαφόρων επαγγελμάτων και μόνο κατά 15% φοιτητές και μαθητές.
