Γράφει ο Ιωάννης Μάζης*
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (21/7/2020) η Τουρκία συμφώνως προς τις δημοσιογραφικές πληροφορίες έχει προωθήσει τρία ερευνητικά πλοία, ανάμεσά τους και το “Oruç Reis”, τα οποία συνοδεύονται από19 τουρκικά πολεμικά σκάφη, κινούμενα παρακτίως νοτίως με κατεύθυνση ΝΔ της Σμύρνης. Η ελληνική πλευρά έχει κινητοποιήσει το 85% του ελληνικού στόλου, ο οποίος κινείται επίσης με κατεύθυνση Ν-ΝΑ.
Σε επιφυλακή έχουν τεθεί και οι ελληνικές δυνάμεις στον Έβρο, καθώς ήδη έχει διαταχθεί αναστολή αδειών, ενώ είναι σε ετοιμότητα η εθνοφυλακή. Η τουρκική πλευρά εξέδωσε παράνομη NAVTEX, ανακοινώνοντας την περιοχή όπου προτίθεται να διεξαγάγει έρευνες. Αφορά την περιοχή νοτίως από το σύμπλεγμα του Καστελόριζου, όπου και το σημείο τομής των, κατά νόμον, ΑΟΖ Ελλάδας (μηδέποτε ανακηρυχθείσης), Κύπρου και Αιγύπτου.
Η τουρκική NAVTEX
TURNHOS N/W: 0977/20 (Antalya NAVTEX Station) (Published Date: 21/7/2020, 11:23)
TURNHOS N/W: 0977/20
MEDITERRANEAN SEA
1. SEISMIC SURVEY, BY R/V “ORUÇ REİS”, ATAMAN AND CENGİZ HAN
BETWEEN 21 JUL-02 AUG 20 IN AREA BOUNDED BY;
33 55.22 N - 027 59.83 E
34 58.25 N - 030 31.50 E
34 18.18 N - 030 54.52 E
34 17.03 N - 030 06.12 E
33 49.13 N - 030 06.38 E
33 40.95 N - 028 46.62 E
33 47.37 N - 028 20.27 E
33 52.98 N - 027 59.97 E
6 NM BERTH REQUESTED.
2. CANCEL THIS MESSAGE 022059Z AUG 20.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία ανακοίνωσε NAVTEX, από τις 18 Ιουλίου μέχρι τις 18 Αυγούστου, στοχεύουσα σε παράνομες γεωτρήσεις εις τον θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικώς της Κύπρου, εις τα βυθοτεμάχια 6 και 7 της νομίμως οριοθετηθείσης κυπριακής ΑΟΖ.
Το ΓΕΕΘΑ ανακοίνωσε ότι ζεύγος τουρκικών F-16 που εισήλθε στο FIR Αθηνών άνευ καταθέσεως σχεδίου πτήσεως διεξήγαγαν υπερπτήση άνωθεν της Ρω, εις τα 17.000 πόδια, στις 16:12 μ.μ., και στις 16:16 μ.μ. πάνω από τη Ρω, το Καστελόριζο και τη Στρογγύλη, στα 21.000 πόδια. Δεύτερο ζεύγος τουρκικών F-16, που εισήλθε στο FIR Αθηνών άνευ καταθέσεως σχεδίου πτήσεως, διεξήγαγε υπέρπτηση άνωθεν της Ρω και του Καστελόριζου, εις τα 29.000 πόδια (16:26 μ.μ.) και πέντε λεπτά αργότερα άνωθεν και πάλι του Καστελόριζου, εις τα 9.500 πόδια. Ακολούθησε τρίτο ζεύγος τουρκικών F-16, το οποίον εισήλθε εντός του FIR Αθηνών και, άνευ καταθέσεως σχεδίου πτήσεως επίσης, διεξήγαγε υπερπτήση άνωθεν του Καστελόριζου στα 11.000 πόδια στις 16:41 μ.μ. Ένα λεπτό αργότερα το αυτό ζεύγος διεξήγαγε υπερπτήση άνωθεν της Ρω, στα 5.000 πόδια (16:43 μ.μ.) και στα 9.000 πόδια, και επανέλαβε έκνομον ενέργεια άνωθεν της ιδίας νήσου εις τα 13.000 πόδια στις 16:51 μ.μ. Σε όλες τις περιπτώσεις τα τουρκικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν από αντίστοιχα ελληνικά μαχητικά σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες κατά πάγια τακτική.
Είναι πάντως όλως συμπτωματικόν ότι:
α) Το γεγονός καταγράφεται δύο μέρες μετά την ακύρωση της υπογραφής της ελληνογαλλικής συμφωνίας η οποία είχε προγραμματιστεί για τη 16η Ιουλίου 2020 και ματαιώθηκε. Η συμφωνία περιελάμβανε μια - ανεπανάληπτη για τη μέχρι σήμερα πρακτική - συμφωνία αμυντικής συνδρομής τεράστιας σημασίας για την ελληνική αμυντική θωράκιση, η οποία “βυθίστηκε στα νερά της Μεσογείου”!
β) Και μια δευτέρα σύμπτωση είναι η εν Αθήναις παρουσία του Γερμανού ΥΠ.ΕΞ. κ. Heiko Maas. Φαντάζομαι ότι ο κ. Μaas είναι απολύτως ικανοποιημένος από το “ναυάγιο” της ελληνογαλλικής συμφωνίας και - ασφαλώς - είναι διατεθειμένος να καλύψει το κενόν ασφαλείας της Ελλάδος, ενώπιον του νέου μπαράζ τουρκικών απειλών, με τη διαμεσολάβηση της χώρας του για έναν εφ’ όλης τής (εκνόμου τουρκικής) ύλης τουρκο-ελληνικό διάλογο.
Άλλωστε η ελληνική πολιτική Ιερουσαλήμ μάς πληροφορεί ότι έπρεπε να επιστραφούν αναδρομικά ύψους 1 δισ. στους συνταξιούχους, λόγω της αιφνιδίου αποφάσεως του ΣτΕ. Συνεπώς οι γαλλικές φρεγάτες “μάς έπεσαν” πολύ ακριβές, διάβολε! Άλλωστε, έτσι είναι αυτά! Η Ελλάς είναι ανυποχωρήτως κράτος Δικαίου και “αγκυροβολημένη” παραλλήλως και “εις το Διεθνές Δίκαιον”, αρκεί να μην το εφαρμόζει προς... όφελός της (βλέπε, επέκταση αιγιαλίτιδος ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια)!
Οι ακριβές φρεγάτες
1) Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των πληρωμών, το ακριβές είναι ότι η γαλλική πλευρά υπήρξε σαφέστατη από τα τέλη Ιουνίου-αρχές Ιουλίου κατά τις επισκέψεις των αντιπροσώπων της DGA/MA (Direction Générale de l’Armement-Ministère des Armées) και του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών (Trésor Français) στην Αθήνα. Συνεπώς το οψίμως αναφερθέν επιχείρημα περί υψηλού κόστους των συμφωνιών δεν ισχύει, διότι άλλως δε θα οριζόταν διμερώς ως ημερομηνία υπογραφής αυτών η 16η Ιουλίου!
2) Οι πληρωμές αυτές εξηπλούντο εις... δεκατρείς (13) δόσεις και όχι δέκα (10) που φοβόταν αρχικώς το υπουργείο Οικονομικών και μάλιστα για τη χρονική περίοδο από 2020 έως 2032, όπως το ΥΠ.ΟΙΚ. εζήτησε από την DGA. Εάν οι υψηλότερες δόσεις είχαν τοποθετηθεί στην αρχή (2020-2023), αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η DGA όφειλε να χρηματοδοτήσει τις εταιρείες οι οποίες θα εκκινούσαν την παραγωγή των μεγάλων - και πολύ δαπανηρών - υποσυστημάτων τα οποία ήσαν απαραίτητα για την κατασκευή των σκαφών. Αυτό όμως ήτο γνωστόν εις το ΥΠΕΘΑ από τον Ιανουάριο του 2020! Συνεπώς έκπληξις και πάλιν δε δικαιολογείται από πλευράς Ελλάδος.
3) Επίσης, η αυστηρότης του ελληνικού ΥΠ.ΟΙΚ. εξαντλήθηκε αναιτίως στην περίπτωση της ελληνογαλλικής εξοπλιστικής συνεργασίας, απαιτώντας i) τεράστιες ποσότητες και είδη δικαιολογητικών και τεκμηριωτικών εγγράφων από τη γαλλική πλευρά (συμπεριλαμβανομένης και της περιπτώσεως επιβολής ανοικτού διαγωνισμού (!) στα προγράμματα των Mirage 2000-5 και των οπλικών τους συστημάτων (τα οποία ειρήσθω εν παρόδω κατασκευάζονται εδώ και 45 χρόνια από τις ίδιες εταιρείες! [DASSAULT (AVIONS), THALES (ELECTRONIQUE, RADAR κ.τ.λ.) SAFRAN (MOTEUR) και MBDA (ARMES, IE SCALP, EXOCET, MICA, MAGIC)] και ii) πλήθος τραπεζικών εγγυήσεων (τις οποίες και έλαβαν φυσικά) παρά το ότι η Ελλάς διατηρεί στενές σχέσεις με τις επιχειρήσεις αυτές εδώ και 40 έτη και - εντωμεταξύ - οι εν λόγω μονάδες αναφέρονται σε εγγυήσεις της Γαλλικής Δημοκρατίας και με τιμές ανάλογες των προτεινομένων στις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις, όπως προβλέπεται από σχετική ελληνογαλλική συμφωνία η οποία και ρητώς το προβλέπει.
4) Τα συμφωνηθέντα αυτά ποσά των δόσεων λεπτομερώς κατ’ έτος και μάλιστα με τα Follow on Support (FOS) έχουν ως εξής: i) 2020: 418 εκατ., ii) 2021: 535 εκατ., iii) 2022: 609 εκατ., iv) 2023: 362 εκατ., v) 2024: 236 εκατ. + FOS, vi) 2025: 206 εκατ. + FOS, vii) 2026: 57 εκατ. + FOS, viii) 2027: 31 εκατ. + FOS, ix) 2028: 23 εκατ. + FOS, x) 2029: 15 εκατ. + FOS, xi) 2030: 8 εκατ. + FOS, xii) 2031: 3 εκατ. + FOS, xiii) 2032: 2 εκατ. + FOS. Σύνολον: 2.682 εκατ. ευρώ και επουδενί 3.500 εκατ. ευρώ! Η δε καθαρή τιμή των δύο φρεγατών συν τα ILS (Integrated Logistics Support) ανήρχετο εις το ποσόν των 1.818 εκατ. ευρώ! Να ληφθεί δε υπόψη ότι υπήρξαν και επιπλέον απαιτήσεις από πλευράς Ελλάδος για ειδική κατασκευή υποδοχής του αμερικανικού Close-in Wapon System (CIWS) τύπου RAM-Mk49. Περίπου δηλαδή όσο το ποσόν του εκσυγχρονισμού των 84 F-16 σε Viper, τα οποία θα παραληφθούν... μέχρι το 2029! Και μάλιστα με χρήματα τα οποία συμφωνήθηκαν κατά την περίοδο της ακμής της οικονομικής κρίσεως και των μνημονίων στην Ελλάδα!
5) Τα ILS, τα οποία συμπεριελάμβαναν τα i) πολεμοφόδια (σύνολο: 482 εκατ.), ii) τις συνολικές προμήθειες (σύνολο: 165 εκατ.), iii) υποστήριξη από πλευράς DGA (σύνολο: 40 εκατ.), και iv) τα FOS για τις φρεγάτες και τα πυρομαχικά τους για το διάστημα 2024-2032 (προς ελεύθερον καθορισμόν ανά έτος), είναι 177 εκατ. ευρώ.
6) Το σύνολο του ποσού των 2.682 εκατ. ευρώ περιλαμβάνει όλα τα ανωτέρω και, εξειδικεύοντας σε οπλισμό, τα εξής οπλικά συστήματα: πύραυλοι Αster 30 και ASTER 15 (με αντιβαλλιστικές ικανότητες, Exocet τελευταίας γενεάς και MdCN (οι αντίστοιχες ποσότητες είναι απόρρητες), τορπίλες MU90 (οι αντίστοιχες ποσότητες είναι απόρρητες), δυνάμενες να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε είδος συμβατικού ή πυρηνικού υποβρυχίου με εξελιγμένη παρακολούθηση στόχων και ικανότητα αποφυγής αντιμέτρων (anti-torpedo decoys) και τα νέας γενεάς αντίμετρα κατά τορπιλών τύπου CANTO που συνίστανται σε έναν ενεργό ευρυζωνικό ακουστικό πομπό που ενεργεί τόσο ως παρεμβολέας όσο και ως γεννήτρια εκατοντάδων ψευδο-στόχων για την παραπλάνηση του σόναρ της τορπίλης και του ακουστικού επεξεργαστή2. Για όλα αυτά η Ελλάς εζήτησε τη συνδρομή της Γαλλίας, και την έλαβε, ώστε να μην υπάρξουν αντιρρήσεις από τη γερμανική επιχειρηματική πλευρά. Αυτό και μόνον λέγει πολλά για την ασύγγνωστη γερμανική παρεμβατική δράση στα ελληνικά ζητήματα εθνικής ασφαλείας, εθνικής ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας. Είναι εν πολλοίς προτεκτορατική γερμανική αντίληψη και ως τέτοια θεωρείται απαράδεκτη.
7) Επίσης είναι ανακριβή τα διαδιδόμενα περί βεληνεκούς των “ελληνικών” SCALP αέρος-αέρος δήθεν “περιορισμένου” βεληνεκούς 300 km, ενώ μας δίδονται με βεληνεκές 500 km, αλλά και τα διαδιδόμενα περί της ναυτικής εκδοχής των (MdCN: SCALP NAVAL) οι οποίοι μας διατίθενται με το υποστρατηγικό βεληνεκές των 1.000 km και ακρίβεια πλήγματος 50 cm (!) και σαφώς όχι με το διαδιδόμενο “περιορισμένο” βεληνεκές των 500 km (!). Υπάρχει δε από γαλλικής πλευράς, και είναι γνωστότατη στο ΥΠΕΘΑ, η δέσμευση για μη παράδοση αναλόγων όπλων προς την τουρκική πλευρά ήδη από το έτος 2000. Αυτό από μόνο του δημιουργεί σοβαρότατα στρατηγικά αμυντικά πλεονεκτήματα στην ελληνική αμυντική θωράκιση και την καθιστά σοβαρότατη στρατιωτική παρουσία στη Μεσόγειο, άκρως υπολογίσιμο αντίπαλο για την Τουρκία και τις ιμπεριαλιστικές βλέψεις της.
8) Το σημαντικότερο σημείο, και αυτό το οποίο δεν αποτιμάται με χρήμα, ούτε με καταβολές αναδρομικών συντάξεων, είναι το ότι η DGA διευκρίνισε με τον πλέον σαφή τρόπο ότι υπάρχει σαφής ρήτρα “αμυντικής” και όχι απλώς γενική ρήτρα “στρατηγικής συνδρομής”, η οποία αναφέρει ρητώς στο άρθρο 2 του Συμφώνου Στρατηγικής Συνδρομής (Accord de coopération stratégique) ότι προβλέπεται «αμοιβαία στρατιωτική βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης όπου κάποιο από τα δύο συνυπογράφοντα μέλη δεχτεί επίθεση η οποία θα θέσει εν κινδύνω την εδαφική της ακεραιότητα».
Οι παραγγελίες από το 2013 ως σήμερα
9) Ας εξετάσουμε τώρα σε τι είδους παραγγελίες προέβημεν από το 2013 μέχρι σήμερα (2020) σε αμερικανικό οπλισμό και φυσικά άνευ ουδεμιάς ρήτρας αμυντικής συνδρομής και βεβαίως με τη σταθερή υποστήριξη του Λευκού Οίκου στην τουρκική πλευρά και τις ιμπεριαλιστικές της βλέψεις εναντίον της Ελλάδος. Επίσης, να εξετάσουμε και την ποιότητα της τεχνολογίας των συστημάτων αυτών. Ας εξετάσουμε ακόμη τα καταβληθέντα ποσά, εν μέσω σκληρής οικονομικής κρίσεως και μνημονίων, τα αποτελούμενα εξ ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Επίσης να μη λησμονούμε ότι, για τη διασφάλιση των ποσών αυτών, η Γαλλική Δημοκρατία βοήθησε τα μέγιστα την Αθήνα στο πλαίσιο των ανταγωνισμών και αντιρρήσεων της Ε.Ε.! Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει, μετά σχολίων, όλα τα προαναφερθέντα. Και είναι χρήσιμος διότι το συνολικό ποσό αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ! Δηλαδή διαφέρει κατά ήμισυ δισ. περίπου από τη “ναυαγήσασα” ελληνογαλλική στρατηγική σημασία με τα τελευταίου τύπου υποστρατηγικά οπλικά συστήματα, τις ναυτικές πλατφόρμες πολλαπλών στόχων και ανθυποβρυχιακού πολέμου και - κυρίως - τη ρήτρα αμυντικής συνδρομής.
Έτος Πρόγραμμα/κόστος Παρατηρήσεις/αιτιολογία
2013 Απόκτηση 460 οχημάτων M113, από τα “μεταχειρισμένα αποθέματα” του αμερικανικού στρατού, “δωρεάν”. Στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ θα πουλήσουν τη μεταφορά τους προς την Ελλάδα, και τη “συντήρηση” δι’ ανταλλακτικών για ένα ποσό το οποίο... αγνοούμε!!! Ουσιαστικώς απέβλεπε να ανατρέψει το πρόγραμμα των τεθωρακισμένων BMP3 για τα οποία είχαν συμφωνήσει ο Κ. Καραμανλής και ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
2013 Αγορά15 μεταχειρισμένων Chinook από τον τότε υπ. ΕΘ.Α. Αβραμόπουλο, έναντι 150 εκατ. ευρώ. Την περίοδο που η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση και το Παρίσι στηρίζει την Αθήνα στο πλαίσιο μιας γερμανικής Ε.Ε., αγοράζουμε μεταχειρισμένο αμερικανικό υλικό!
2015 Εκσυγχρονισμός 4 αεροσκαφών θαλάσσιας περιπολίας P3B, πεπαλαιωμένα 40 ετών, έναντι 500 εκατ. δολ. USA, στο υψηλότερο σημείο της οικονομικής κρίσεως. Η επιχειρησιακή ικανότης των δε σχολιάζεται. Ενώ η ίδια η Lockheed Martin πρότεινε να αγοραστούν μεταχειρισμένα P3C με έκπτωση 25%, η Ελλάδα αποφασίζει τον εκσυγχρονισμό των P3B και τελικώς το 2020 μόνο ένα αεροσκάφος “πετάει” χωρίς τις προβλεπόμενες ικανότητες... Δεν έχει κατατεθεί ισχυρή αιτιολογία, ενώ τα οπλικά συστήματα παρέμεναν την περίοδο εκείνη χωρίς υποστήριξη: οι M2000, οι Meko...
2017 Απόκτηση 70 Kiowas (εποχής του πολέμου του Vietnam) “δωρεάν”: κόστος 47 εκατ. ευρώ, για 36 εξ αυτών τα οποία θα είναι επιχειρησιακά! Η αιτιολογία που κατετέθη τότε ήτο ότι «τα Κiowas με βάση τη Ρόδο θα υπερασπίσουν το Καστελόριζο» (δε σχολιάζεται). Η πραγματική αιτιολογία μάλλον φαίνεται πως είναι η ανορθολογική μονομερής διακοπή από πλευράς ΥΠΕΘΑ του συμβολαίου των γαλλικών NH90! Ακόμα ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που πεθαίνει προς όφελος ενός αμερικανικού. Το συμβόλαιο των ΝΗ επανεκκινά το 2017, μετά από δύο χρόνια διακοπή.
2017 Εκσυγχρονισμός 84 F-16 (επί συνόλου 136 της Π.Α.), έναντι 1,5 δισ. ευρώ (εκτίμηση). Με το σύστημα FMS δε δυνάμεθα να γνωρίζουμε το ακριβές κόστος του προγράμματος. Εκτός αυτού, υπάρχουν κάποια σημεία προς εξακρίβωση διότι είναι γνωστό το πρόβλημα ασυμβατότητας μεταξύ του νέου radar του F-16V και του συστήματος αυτοπροστασίας ASPIS…
2020 Απόκτηση 4 μεταχειρισμένων ελικοπτέρων MH60R (Lockheed Martin), για το Π.Ν. (ανθυποβρυχιακός πόλεμος) έναντι 260 εκατ. ευρώ. Πρόγραμμα επικυρωθέν από το Ελληνικό Κοινοβούλιο τον Μάιο του 2020.
2019 Υπογραφή των FOS των Mirage 2000-5. Μέχρι σήμερα, Ιούλιο του 2020, καμία παραγγελία ανταλλακτικών δεν έχει γίνει εισέτι.
Εξάλλου, ξεκίνησε και σχετικός διαγωνισμός για τη μελέτη της παρατάσεως της “επιχειρησιακής ζωής” του οπλισμού των Mirage 2000-5.
* Ο Ιωάννης Θ. Μάζης είναι καθηγητής Γεωπολιτικής (ΕΚΠΑ).
** Qui part d' une erreur n' arrive jamais à la vérité (γαλλική παροιμία, 1855).
