Κόντρα στις διαρροές που ξεκίνησαν από τη Γερμανία, και - περιέργως πώς - έτυχαν άμεσης, αβίαστης ευρείας αποδοχής από πολλά ελληνικά ενημερωτικά Μέσα, επιχειρώντας να καλλιεργήσουν ένα κλίμα... αποκλιμάκωσης της έντασης, μετά από προσωπική μάλιστα παρέμβαση-διαμεσολάβηση της Άγκελα Μέρκελ που απέτρεψε - υποτίθεται - ακόμα και ευθεία πολεμική σύρραξη, το θερμόμετρο κοντά στο Καστελόριζο παραμένει στο “κόκκινο”...
Όπως γνωστοποίησε επισήμως χθες το απόγευμα το ΓΕΕΘΑ, διαψεύδοντας τα περί αντιθέτου θρυλούμενα και γραφόμενα, ο μεγάλος αριθμός των τουρκικών πολεμικών σκαφών δεν επέστρεψε στον ναύσταθμο του Ακσάζ, αλλά αντιθέτως παρέμεινε κοντά στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου.
Ανοιχτά της Αττάλειας, και με τουρκικές φρεγάτες πολύ κοντά του, παρέμενε αγκυροβολημένο χθες το βράδυ το τουρκικό ερευνητικό “Ορούτς Ρέις”, με τουρκικά δημοσιεύματα ωστόσο να το ήθελαν να προετοιμάζεται για απόπλου ακόμα και στη διάρκεια της νύχτας!
Την ίδια ώρα το κλίμα δήθεν αποκλιμάκωσης ήρθε να διαψεύσει και η συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας. Μετά από μια τρίωρη συνεδρίαση, το Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας κράτησε υψηλά τους τόνους και, εμμένοντας στη γραμμή των προκλήσεων, διαμήνυσε πως η Τουρκία θα υπερασπίσει τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στην απόφασή του μάλιστα το Συμβούλιο Ασφαλείας της γειτονικής χώρας επαναλαμβάνει το τουρκικό επιχείρημα περί μαξιμαλιστικών ελληνικών θέσεων, ενώ δεν παραλείπει να κάνει υποσημείωση στη μεγάλη απόσταση του Καστελόριζου από την Αθήνα και στην πολύ κοντινή απόσταση των 2 χιλιομέτρων από τις τουρκικές ακτές. Μια σημείωση που στο μυαλό πολλών παραπέμπει ή “φωτογραφίζει” τα όσα επίμαχα είχε αναφέρει ο τέως σύμβουλος του ελληνικού ΥΠ.ΕΞ. κ. Ροζάκης στην “KΡHTH TV” και στην εκπομπή “Αντιθέσεις”, ανάβοντας “φωτιές” και πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις σε πανελλαδικό - και όχι μόνο - επίπεδο.
Πριν τις απογευματινές αυτές εξελίξεις, προηγήθηκε ένας ιδιότυπος πόλεμος των... Navtex ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, ενώ σε πολιτικό επίπεδο ξεχώρισαν η θεσμική παρέμβαση της Κομισιόν αλλά και η κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να καλέσει σε διαδοχικές ενημερωτικές συναντήσεις σήμερα τους πολιτικούς αρχηγούς, αποφεύγοντας πάντως προσώρας να προχωρήσει στη σύγκληση ΚΥΣΕΑ...
Τηλεφώνημα με Πούτιν
Οι τελευταίες εξελίξεις με το σκηνικό έντασης μετά από τις τουρκικές ακροβασίες είναι δεδομένο ότι βρέθηκαν στο επίκεντρο της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχε αργά χθες το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Στη διάρκεια της επικοινωνίας συζητήθηκαν οι διμερείς σχέσεις, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, και το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για όλο τον ορθόδοξο κόσμο.
Ανυποχώρητη η Τουρκία
Εμμένοντας στην ίδια γραμμή πλεύσης, το τουρκικό Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας διατράνωσε την αποφασιστικότητά του να προασπιστούν τα τουρκικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα, πέρα από το μείζον ζήτημα με τις προαναγγελθείσες έρευνες νότια του Καστελόριζου, θυμήθηκε και τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, επαναλαμβάνοντας για άλλη μια φορά ότι θα προστατεύσει τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο 4ο άρθρο που αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο γίνεται αναφορά πως «τονίστηκε η αποφασιστικότητά μας στην Κύπρο, να μην επιτραπούν οι προσπάθειες χωρών να αγνοούν την ύπαρξη της τουρκικής κοινότητας και τα δικαιώματά της, όπως να μην επιτραπούν οι προσπάθειες που θα πλήξουν το περιβάλλον ασφάλειας και σταθερότητας».
Για την Ανατολική Μεσόγειο τονίστηκε η «ξεκάθαρη αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα, τα συμφέροντα και τα ενδιαφέροντά μας τα οποία προκύπτουν από το Διεθνές Δίκαιο».
Σε μια επιμέρους αναφορά που εύλογα θύμισε και τα λεγόμενα του κ. Ροζάκη στην εκπομπή “Αντιθέσεις” της “ΚΡΗΤΗ ΤV” με τον Γιώργο Σαχίνη, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας δεν παρέλειψε στην απόφασή του να σημειώσει εμφατικά ότι το Καστελόριζο βρίσκεται δύο χιλιόμετρα μακριά από τις τουρκικές ακτές και 580 χλμ. από τις ελληνικές.
Αυτό καθιστά «τις μαξιμαλιστικές αξιώσεις της Ελλάδας στην υφαλοκρηπίδα με βάση νησιά, μακριά από την ηπειρωτική της χώρα, ασυμβίβαστες με το Διεθνές Δίκαιο και τις αποφάσεις δικαστηρίων».
«Η ελληνική διεκδίκηση υφαλοκρηπίδας 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων για ένα νησί 2 χιλιόμετρα μακριά από την Ανατολία και 680 χιλιόμετρα μακριά από την ηπειρωτική Ελλάδα είναι παράλογη και ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο», αναφέρει η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠ.ΕΞ., προσθέτοντας ότι η Άγκυρα απορρίπτει τις ελληνικές αξιώσεις.
Μάλιστα, το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας προσθέτει πως «αν εφαρμοστούν οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Ελλάδας θα είναι σχεδόν αδύνατον η Τουρκία να κάνει γεωτρήσεις στα νερά ανοιχτά της χώρας. Γι’ αυτόν τον λόγο η Τουρκία έχει αρνηθεί πολλές φορές τις παράλογες διεκδικήσεις της Ελλάδας και συνέχισε τις γεωτρήσεις με βάση με το Διεθνές Δίκαιο».
Όπως μετέδωσαν μέσα από τη γειτονική χώρα, η Τουρκία θα συνεχίσει ανυποχώρητη τις γεωτρήσεις της.
Η ανακοίνωση ΓΕΕΘΑ
«Η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη», έσπευσαν να σχολιάσουν χθες το απόγευμα, προς αποκατάσταση της πραγματικότητας, αρμόδιες πηγές του ΓΕΕΘΑ, με αφορμή πληροφορίες σχετικά με τις κινήσεις του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, τις οποίες παρακολουθούν μονάδες και μέσα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο ελληνικός στόλος παραμένει σε επιφυλακή στο Αιγαίο και παρακολουθεί τις κινήσεις των τουρκικών πλοίων, τα οποία “έβγαλε” από το μεσημέρι της Τρίτης στο Αιγαίο ο Ερντογάν, μερικές ώρες μετά την έκδοση της παράνομης Navtex με την οποία δεσμεύει περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας για έρευνες.
Η Κομισιόν
Με τα της υποτιθέμενης παρέμβασης αποτροπής της σύρραξης από τη Γερμανίδα καγκελάριο να κινούνται εμφανώς κάπου μεταξύ πραγματικότητας και μυθευμάτων, η πρώτη επίσημη ευρωπαϊκή θεσμική αντίδραση καταγράφηκε χθες το πρωί από πλευράς της Ε.Ε., με την εκπρόσωπο της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Ναμπίλα Μασραλί, να κάνει λόγο για λάθος μηνύματα που εκπέμπει η τουρκική πλευρά.
«Η ανακοίνωση από την Τουρκία μιας νέας Navtex για σεισμικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι χρήσιμη και στέλνει το λάθος μήνυμα, ιδίως μετά την πρόσφατη συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας», ανέφερε η κ. Μασραλί, ερωτηθείσα από το ΚΥΠΕ για τη νέα έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας στην περιοχή του Καστελόριζου.
Η ίδια μάλιστα υπενθύμισε με νόημα πως, «σύμφωνα με το καθεστώς της Τουρκίας ως υποψήφιας χώρας, πρέπει να δεσμευτεί κατηγορηματικά για σχέσεις καλής γειτονίας, τις διεθνείς συμφωνίες και ως προς την ειρηνική επίλυση των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη του ΟΗΕ, προσφεύγοντας, εάν είναι απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο».
Συνάντηση Αναστασιάδη-Μακρόν
Από πλευράς ευρωπαϊκών αντιδράσεων, παρεμβάσεων και κινήσεων, εξελίξεις και νεότερα είναι πιθανόν να έχουμε σήμερα από γαλλικής πλευράς, καθώς στο Παρίσι θα βρίσκεται ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, προκειμένου να συναντηθεί με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν.
Η συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί σήμερα το πρωί μετά από πρόσκληση του κ. Μακρόν, σύμφωνα με ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ενώ στην ατζέντα της συνάντησης περιλαμβάνονται οι διμερείς σχέσεις, η συνεργασία στους τομείς της Ενέργειας και της Άμυνας, οι τουρκικές προκλητικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και θέματα που άπτονται των προτεραιοτήτων της ατζέντας της Ε.Ε.
Τον πρόεδρο της Δημοκρατίας θα συνοδεύουν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, ο υπουργός Άμυνας Χαράλαμπος Πετρίδης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος, ο σύμβουλος του προέδρου για θέματα Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται, αν μη τι άλλο, και το περιεχόμενο των δηλώσεων των δύο ηγετών αμέσως μετά το πέρας της συνάντησής τους, μετά και την έκδοση της Navtex της Τουρκίας για πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στα όριά της με την κυπριακή ΑΟΖ.
Ο “πόλεμος” των Navtex
Αντι-Navtex από Ελλάδα και Κύπρο
Στην πρώτη γραμμή του κάδρου από πλευράς χθεσινών εξελίξεων, με το βλέμμα στραμμένο στην περιοχή πέριξ του συμπλέγματος του Καστελόριζου, βρέθηκε ένας ιδιότυπος ελληνοτουρκικός “πόλεμος” των Navtex και των διαβημάτων.
Μετά το προχθεσινοβραδινό διάβημα διαμαρτυρίας στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών από την ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα για τη νέα παράνομη τουρκική Navtex που εκδόθηκε ανοιχτά του Καστελόριζου, η Άγκυρα έσπευσε να τεντώσει κι άλλο το σχοινί, απαντώντας στην Αθήνα πως η τουρκική Navtex είναι εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας!
Στην ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει ότι στο πλαίσιο των τρεχουσών δραστηριοτήτων για υδρογονάνθρακες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο έχει κοινοποιηθεί η Navtex και έχει ανακοινωθεί ότι το ερευνητικό σκάφος “Oruc Reis” θα πραγματοποιήσει μια νέα σεισμική έρευνα δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Και συνεχίζει υποστηρίζοντας πως το “Oruc Reis” βρίσκεται εντός της θαλάσσιας περιοχής που θα γίνουν οι έρευνες, ενώ υποστηρίζει ότι σε ένα μέρος της περιοχής έχει λειτουργήσει τα τελευταία χρόνια και το ερευνητικό σκάφος “Barbaros Hayrettin Pasha”.
«Παρ όλα αυτά, η Ελλάδα αντιτάχθηκε σε αυτήν την ερευνητική δραστηριότητα και ισχυρίστηκε ότι η ερευνητική περιοχή βρισκόταν στην υφαλοκρηπίδα της. Η Ελλάδα βασίζει αυτόν τον ισχυρισμό στην ύπαρξη νησιών, ιδίως το Καστελόριζο, μακριά από την ηπειρωτική χώρα», συνεχίζει το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ., κάνοντας λόγο για μαξιμαλιστικό ισχυρισμό της Ελλάδας που «είναι αντίθετος με το Διεθνές Δίκαιο, τη νομολογία και τις δικαστικές αποφάσεις».
Σύμφωνα με την Τουρκία, δεν είναι λογικό ένα νησί με επιφάνεια 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 2 χιλιόμετρα από την Ανατολία και 580 χιλιόμετρα από την ηπειρωτική Ελλάδα, να δημιουργεί μια έκταση 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων πλάτους. «Για αυτόν τον λόγο, απορρίπτουμε αυτούς τους ισχυρισμούς της Ελλάδας», τονίζει το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ.
Ως απάντηση στις τουρκικές κινήσεις, Ελλάδα και Κύπρος κινήθηκαν συντονισμένα, βγάζοντας δική τους αντι-Navtex. Σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, η αντι-Navtex Ελλάδας και Κύπρου αφορά την ίδια περιοχή ερευνών για την οποία εξέδωσε τη Navtex η Άγκυρα.
Η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού εξέδωσε Navtex, με την οποία ουσιαστικά ακυρώνει την παράνομη τουρκική Navtex και καλεί τους ναυτιλλομένους να την αγνοήσουν.
Η ελληνική Navtex αναφέρει ότι η τουρκική Navtex εκδόθηκε από μη εξουσιοδοτημένο σταθμό και αναφέρεται σε παράνομες δραστηριότητες σε ελληνική περιοχή. Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι μόνο ο υδατογραφικός σταθμός του Ηρακλείου έχει δικαιοδοσία να εκδίδει Navtex στη συγκεκριμένη περιοχή. Αντίστοιχη Νavtex εξέδωσε και η Κύπρος.
Στην αντι-Νavtex απάντησε με νέα δική της αντι-Νavtex η Τουρκία.
ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΗΣ “BILD” Οι διαρροές για Μέρκελ και αποκλιμάκωση
Οι πληροφορίες περί αποκλιμάκωσης και απόσυρσης των τουρκικών πλοίων, που βγήκαν και διέψευσαν πηγές του ΓΕΕΘΑ, είδαν το φως της δημοσιότητας στον απόηχο γερμανικών διαρροών. Ειδικότερα, στον απόηχο δημοσιεύματος της γερμανικής εφημερίδας “Bild”, που εμφάνιζε τη Μέρκελ ως την αιτία αποφυγής σύρραξης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το δημοσίευμα της “Bild”, που παρουσίασε τη Γερμανίδα καγκελάριο να αποτρέπει την τελευταία στιγμή μια προ των πυλών σύρραξη ελληνικών και τουρκικών πολεμικών πλοίων κοντά στο Καστελόριζο, πυροδότησε ένα κλίμα αποκλιμάκωσης με επιστροφή της τουρκικής αρμάδας στη βάση της στο Ακσάζ.
Κάτι βεβαίως που δεν έδειξαν να συμμερίζονται διόλου εξαρχής οι Έλληνες επιτελείς που παρακολουθούν από την πρώτη στιγμή στενά τις τουρκικές κινήσεις. Και έτσι ήρθε γύρω στις 6 χθες το απόγευμα η επίσημη ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ που έκανε λόγο για αμετάβλητη κατάσταση.
Τι ακριβώς πραγματεύτηκε το δημοσίευμα της “Bild”;
Σύμφωνα με πληροφορίες της γερμανικής εφημερίδας “Bild”, σχεδόν κόντεψε να γίνει θερμό επεισόδιο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το βράδυ της Τρίτης, με αφορμή τις τουρκικές κινήσεις για τη διενέργεια ερευνών κοντά στο νησί Καστελόριζο.
Η καγκελάριος Μέρκελ είχε μπαράζ επαφών με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και κατά τη γερμανική εφημερίδα απέτρεψε έναν πιθανό πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών του ΝΑΤΟ την τελευταία στιγμή.
Εκπρόσωπος γερμανικού ΥΠ.ΕΞ.
«Δεν επιθυμούμε καμία κλιμάκωση» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά «αντιθέτως, θέλουμε να υπάρχει συνετός διάλογος», δήλωσε σχετικά ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Κρίστοφερ Μπούργκερ, επαναλαμβάνοντας ταυτόχρονα την προχθεσινή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας από την Αθήνα ότι «θέλουμε πρόοδο στις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, αλλά αυτή είναι δυνατή μόνο εφόσον η Άγκυρα εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
«Ασφαλώς δε θέλουμε καμία κλιμάκωση. Αντιθέτως, θέλουμε να υπάρχει συνετός διάλογος και για αυτόν το λόγο ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι θέλουμε πρόοδο στις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, αλλά αυτή είναι δυνατή μόνο εφόσον η Άγκυρα εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», ανέφερε ο κ. Μπούργκερ απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη στάση που θα τηρήσει η Γερμανία ως προεδρεύουσα του Συμβουλίου της Ε.Ε., σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.
Από την πλευρά της Καγκελαρίας, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες περί τηλεφωνικής συνομιλίας της Άγκελα Μέρκελ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Σε ό,τι αφορά την επικοινωνία της με τον κ. Ερντογάν, δήλωσε ότι έγινε προχθές το βράδυ και στο πλαίσιό της «συζητήθηκαν διάφορα θέματα, ιδιαίτερα η κατάσταση στη Λιβύη και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και διάφορα διμερή ζητήματα».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν οι τουρκικές γεωτρήσεις αποτέλεσαν θέμα της συνομιλίας με τον πρόεδρο της Τουρκίας, η κ. Ντέμερ δήλωσε: «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι θέμα ήταν η Ανατολική Μεσόγειος. Η θέση μας επί της αρχής σε ό,τι αφορά τις γεωτρήσεις, για το θέμα των θαλασσίων συνόρων και την εκμετάλλευση φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι γνωστή. Υπάρχει και απόφαση για κυρώσεις από την Ε.Ε.».
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ - Ενημερώνει τους πολιτικούς αρχηγούς
Τους πολιτικούς αρχηγούς θα ενημερώσει σήμερα ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Αρχής γενομένης από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει διαδοχικές επαφές με τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τους οποίους θα ενημερώσει τόσο για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής, όσο και για τα εθνικά θέματα, στον απόηχο των τελευταίων εξελίξεων με την Τουρκία.
«Αύριο (σ.σ. σήμερα) Πέμπτη 23 Ιουλίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί διαδοχικά στο γραφείο του στη Βουλή και θα ενημερώσει τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων για τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και για τις εξελίξεις στα εθνικά μας θέματα», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Στέλιου Πέτσα.
Αίτημα Τσίπρα για ΚΥΣΕΑ
Ενημέρωση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη σχετικά με τις εξελίξεις στην περιοχή του Καστελόριζου μετά την έκδοση της προκλητικής τουρκικής Navtex ζήτησε νωρίτερα ο Αλέξης Τσίπρας καταθέτοντας αίτημα για σύγκληση του ΚΥΣΕΑ.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, δεν έχασε την ευκαιρία να κατηγορήσει τον πρωθυπουργό ότι υπονομεύει την ενότητα, υποστηρίζοντας ότι το κόμμα του είναι «η υπεύθυνη εθνική αντιπολίτευση».
