Με μετέωρο μέχρι την τελευταία στιγμή ένα κρίσιμο κομμάτι του παζλ ετοιμάζονται να επαναλειτουργήσουν την ερχόμενη Δευτέρα οι επιχειρήσεις εστίασης σε όλη τη χώρα, όπως και εδώ στην Κρήτη.
Μετά από μικρή καθυστέρηση, η πολυσυζητημένη τροπολογία για τα τραπεζοκαθίσματα των καταστημάτων εστίασης κατατέθηκε στη Βουλή. Ωστόσο, ακόμα και αν επαληθευτεί η προαναγγελία του υπουργού Εσωτερικών, δηλαδή αν ψηφιστεί ακόμα και σήμερα η τροπολογία η οποία κατατέθηκε στο νομοσχέδιο "Ειδικές μορφές τουρισμού και διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη", μοιάζει εξαιρετικά αμφίβολο αν θα προλάβει να δημοσιευτεί σε ΦΕΚ μέχρι τη Δευτέρα - γεγονός που βάζει... δύσκολα στους άμεσα εμπλεκόμενους, και φυσικά στις κατά τόπους δημοτικές Αρχές.
Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι κατατέθηκε η τροπολογία είναι ένα θετικό γεγονός για τον κλάδο της εστίασης και εδώ στο νησί μας. Πρόκειται, θυμίζουμε, για μια ρύθμιση επιβεβλημένη από τη νέα πραγματικότητα, που δίνει μια... "ανάσα" στις επιχειρήσεις εστίασης ώστε να αντισταθμίσουν κάπως τη χασούρα από τα ειδικά μέτρα, κάτω από τα οποία επαναλειτουργούν με αποστάσεις και περιορισμούς, στα τραπεζοκαθίσματα. Συγκεκριμένα δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αντισταθμίσουν κάπως τη χασούρα είτε με αξιοποίηση μεγαλύτερου κοινόχρηστου χώρου είτε με μειωμένα τέλη κοινόχρηστου χώρου...
Επί του βασικού περιεχομένου της η τελική τροπολογία, η οποία κατατέθηκε αργά προχθές Τετάρτη το βράδυ στη Βουλή, δεν έχει ιδιαίτερες αλλαγές, ανατροπές και εκπλήξεις σε σχέση με το περίγραμμα που είχε δώσει προ ημερών ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος.
Απώλεια εσόδων
Ένα αξιοσημείωτο στοιχείο, αυτοδιοικητικού ενδιαφέροντος, εντοπίζεται στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που προσδιορίζει απώλεια εσόδων για τους Δήμους.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η απώλεια εσόδων των Δήμων γεννάται:
α) Από την παραχώρηση ατελώς, μέχρι 31/12/2020, κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων, κοινόχρηστων χώρων για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων.
β) Από τη μείωση των τελών χρήσης, έως 50%, σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η παραχώρηση πρόσθετου χώρου για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων.
Το ύψος της ανωτέρω απώλειας εσόδων εξαρτάται από πραγματικά γεγονότα (αριθμός επιχειρήσεων που εμπίπτουν στη ρύθμιση, ύψος χορηγούμενης μείωσης κ.λπ.).
Η τροπολογία
Όπως αναφέρεται στη σχετική τροπολογία, «με την επικείμενη επανέναρξη λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα σε κοινόχρηστους χώρους, κατά τα προβλεπόμενα από τις οικείες διατάξεις, θα επιβληθούν κανόνες τήρησης αποστάσεων προς περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, με αποτέλεσμα να περιορίζεται δραστικά η ανάπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων στον παραχωρηθέντα κοινόχρηστο χώρο, καθιστώντας αναγκαία ειδική νομοθετική ρύθμιση, έτσι ώστε να προβλέπεται δυνατότητα παραχώρησης από τους Δήμους πρόσθετου εμβαδού στους εν γένει κοινόχρηστους χώρους, ώστε και η λειτουργία των καταστημάτων να καταστεί βιώσιμη, αλλά και να τηρηθούν οι προβλεπόμενες αποστάσεις μεταξύ των τραπεζοκαθισμάτων».
Περαιτέρω, κρίνεται αναγκαία η πρόβλεψη μείωσης των τελών κατάληψης κοινοχρήστων χώρων, αναλόγως της μείωσης του αριθμού των τραπεζοκαθισμάτων, από τις επιχειρήσεις εκείνες για τις οποίες δε θα καταστεί δυνατή η αύξηση του εμβαδού του κοινόχρηστου χώρου και οι οποίες κατ' επέκταση θα αναγκαστούν να περιορίσουν τον αριθμό των τραπεζοκαθισμάτων. Επίσης, με απόφαση των αρμόδιων οργάνων, της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του οικείου Δήμου ή της οικείας Περιφέρειας, κατ' αντιστοιχία του αρμόδιου ΟΤΑ και αφού προηγηθεί η έκδοση μελέτης της Τεχνικής Υπηρεσίας, είναι δυνατή η απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων σε οδούς αρμοδιότητας των αντίστοιχων ΟΤΑ, για σαφώς προσδιορισμένο στην απόφαση χρονικό διάστημα. Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα προσωρινής απαγόρευσης στάσης και στάθμευσης. Σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται μέριμνα για την ακώλυτη διέλευση οχημάτων άμεσης ανάγκης και για τη διέλευση, στάση και στάθμευση οχημάτων μόνιμων κατοίκων και ΑμεΑ. Οι αποφάσεις αυτές ισχύουν προσωρινά και έως τις 31/12/2020.
Ο παραχωρούμενος χώρος μπορεί να εκτείνεται μέχρι του διπλάσιου του χώρου της αρχικής παραχώρησης ή να είναι ικανός για την ανάπτυξη του ίδιου αριθμού τραπεζοκαθισμάτων που προβλέπονται στην ήδη κατεχόμενη άδεια χρήσης, και πάντως δεν μπορεί να είναι τριπλάσιος από την αρχική παραχώρηση. Κατά την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων θα πρέπει να εξασφαλίζεται η λωρίδα ελεύθερης όδευσης πεζών τουλάχιστον ενός μέτρου και 50 εκατοστών.
Για το θέμα το τμήμα ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου απευθυνόμενο στον υπουργό Περιβάλλοντος και φορείς σημειώνει
Η πανδημία του ιού COVID-19 έφερε όλο τον κόσμο μπροστά σε μία σημαντική αλλαγή, αυτή την τήρησης της λεγόμενης «κοινωνικής απόστασης». Παράλληλα οι συνθήκες του lockdown που επιβλήθηκαν στις πόλεις μας έδειξαν ότι όταν οι μετακινήσεις περιορίζονται, περιορίζονται οι ρύποι και ο θόρυβος ενώ αυξάνονται οι ήπιοι τρόποι μετακίνησης με πρωταγωνιστές το περπάτημα και το ποδήλατο.
Οι πόλεις του κόσμου φαίνεται να βρίσκονται μπροστά σε μία πραγματική ευκαιρία να αλλάξουν τη μέχρι σήμερα πορεία τους και να στραφούν σε πιο υγιείς και φιλικές στο περιβάλλον λύσεις.
Ενδεικτικά Μιλάνο, Τορίνο, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Γλασκώβη και άλλες πολύ μικρότερες ή μεγαλύτερες πόλεις δημιουργούν έκτακτες λωρίδες ποδηλάτου, παραχωρούν λωρίδες αυτοκινήτου στο περπάτημα, δημιουργούν έκτακτα πάρκα τσέπης στο οδόστρωμα σε βάρος της στάθμευσης, χαμηλώνουν τα όρια ταχύτητας σε 30χλμ/ω, προσπαθούν να περιορίσουν τις επιπτώσεις τις μετακίνησης των ΙΧ πριν την πλήρη επιστροφή στο προηγούμενο ρυπογόνο μοντέλο.
Ενώ βλέπουμε λοιπόν το ένα κράτος πίσω από το άλλο σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Λατινική Αμερική, Αυστραλία κ.α. να λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την προώθηση των εναλλακτικών μέσων μετακίνησης και την απόδοση χώρου στους ευάλωτους χρήστες των δρόμων και των δημοσίων χώρων… στην Ελλάδα ετοιμάζεται Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου όχι για τα παραπάνω … αλλά για την αύξηση της απόδοσης ΔΗΜΟΣΙΟΥ χώρου για τα τραπεζοκαθίσματα στην κατεύθυνση της αύξησης του χώρου τους ώστε να διασφαλίζονται οι απαραίτητες αποστάσεις ασφαλείας, να περιορίζεται η εξάπλωση της νόσου και παράλληλα να ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα των όντως πληττόμενων επιχειρήσεων. Η συγκεκριμένη διάταξη συζητείται έντονα στην κεντρική πολιτική σκηνή καθώς η πίεση για άνοιγμα της εστίασης πριν τη 1 Ιουνίου αυξάνει.
Στην πλειοψηφία των ελληνικών πόλεων και σίγουρα στις μεγάλες πόλεις της Ανατολικής Κρήτης, το ζήτημα της παραχώρησης κοινοχρήστων χώρων σε επιχειρήσεις εστίασης και καφέ είναι προφανώς προβληματικό και ήταν έτσι πολύ καιρό πριν την όποια πανδημία. Κατειλημμένα τα ήδη μικρά πεζοδρόμια, πεζόδρομοι που δεν διέρχονται οχήματα έκτακτης ανάγκης και πολλές φορές ούτε καν πεζοί, κοινόχρηστοι χώροι που παραχωρούνται με ειδικά τέλη και τα καθίσματα εκτείνονται πολύ πέραν του παραχωρούμενου χώρου με ομπρέλες, ζαρντινιέρες, σόμπες κ.α., κατειλημμένες οδεύσεις τυφλών, αποκλεισμένες έξοδοι ακινήτων, παράνομη στάση για τροφοδοσία… και άλλες τέτοιες εικόνες είναι ο κανόνας στα δημοφιλή πολεοδομικά κέντρα και στις παραλιακές αναπτύξεις… ιδίως κατά την τουριστική περίοδο.
Ο χώρος που έχει δοθεί από τον πεζό προς τα καταστήματα έχει ήδη τελειώσει και θα έπρεπε να μιλάμε συστηματικά για επανακατάκτησή του και φυσικά αύξηση του χώρου και των δύο για αποκατάσταση της αξιοπρέπειας του βασικού μετακινούμενου – δηλαδή του πεζού.
Αντιλαμβανόμαστε απόλυτα την ανάγκη επαναλειτουργίας των χώρων εστίασης και τις διευκολύνσεις που θα πρέπει να τους αποδοθούν, για να μπορέσουν να ανακάμψουν σε οικονομικό επίπεδο ωστόσο εκτός από τα φορολογικά κίνητρα και τις άλλες οικονομικού χαρακτήρα ενισχύσεις (μείωση δημοτικών τελών, ενοικίου, ασφαλιστικών εισφορών κ.α.)θα πρέπει να είμαστε απόλυτα σαφείς στο ότι ο όποιος επιπλέον χώρος δε μπορεί να ανακτηθεί από εκεί που ήταν ήδη ελλειμματικός.
Στην παραπάνω κατεύθυνση προτείνουμε τη θέσπιση ειδικών κανόνων που εφόσον όντως αναζητούν χώρο για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του δημοσίου χώρου προς όφελος των επιχειρήσεων, αυτός ο χώρος να λαμβάνεται από τον ήδη ισχυρό των πόλεων – δηλαδή το ΙΧ.
Όμοια για την επαναλειτουργία των παραχωρημένων χώρων σε οργανωμένες παραλίες κρίνουμε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις πιθανές επεκτάσεις τους, ώστε να διατηρείται το δικαίωμα των χρηστών για ελεύθερη διέλευση και χρήση τους και να μην καταστρατηγείται περαιτέρω ο ρόλος του κοινόχρηστου χώρου.
Βασική μας απαίτηση από την πολιτεία – κεντρική διοίκηση και ΟΤΑ- είναι η λήψη ειδικής μέριμνας και άμεση έκδοση οδηγιών για τον τρόπο που παραχωρούνται οι ΔΗΜΟΣΙΟΙ κοινόχρηστοι χώροι με ιδιαίτερη προσοχή στους ευάλωτους χρήστες και αποκατάσταση των προβλημάτων που ήδη εντοπίζονται στο δημόσιο χώρο.
Πάγια θέση μας είναι ότι η όποια παραχώρηση κοινοχρήστων χώρων θα πρέπει να συνεκτιμά τις ήδη πιεστικές συνθήκες κυκλοφορίας των ευάλωτων χρηστών (πεζών, ΑΜΕΑ κ.α.) και τον ήδη άπλετο χώρο που έχει δοθεί προς τα ΙΧ και τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, και ως εκ τούτου τα έκτακτα μέτρα παραχώρησης να επιχειρούν την ανάκτηση χώρου από τη στάθμευση και τον οδικό χώρο και όχι σε βάρος των αστικών πλατειών, πεζόδρομων και ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων όπως συμβαίνει σε πλήθος κρατών ανά τον κόσμο με παραχώρηση λωρίδων κυκλοφορίας ή στάθμευσης σε παρόδιους ιδιοκτήτες (ενδεικτικά με παραχώρηση λωρίδων σε πεζούς και ποδήλατα, με δημιουργία χώρων parklet κ.α.), με έκτακτες προσωρινές πεζοδρομήσεις οδών και άλλα δοκιμασμένα μέτρα. Για τον παράλιο χώρο θα πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα ώστε να μη χαθεί περαιτέρω χώρος ελεύθερης χρήσης προς ανάπτυξη οργανωμένων τραπεζοκαθισμάτων που θα αποκλείουν για μία ακόμα φορά τους ευάλωτους και θα υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον.
Παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειές σας πριν χαθεί πολύτιμος χρόνος και έχουμε φαινόμενα κατάληψης κοινοχρήστων χώρων με συνέπειες τόσο για τους μετακινούμενους όσο και για τους επιχειρηματίες.
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό.
