Την ανάγκη έμπρακτης αλληλεγγύης και όχι μόνο ρητορικής στην αντιμετώπιση της πανδημίας και την οικονομική κρίση για να προστατευθούν η ακεραιότητα και ενότητα της Ένωσης και της Ευρωζώνης, υπογραμμίζει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου σε μήνυμά της, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 70 χρόνων από τη Διακήρυξη Σουμάν, που οδήγησε στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού κάνει μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, επισημαίνει ότι παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο που συνθέτουν αρμονικά την οικονομία της αγοράς με την κοινωνική προστασία και την ευθύνη για τον πλανήτη, την ασφάλεια του κράτους δικαίου με τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το εθνικό με το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον και σημειώνει ότι «σε έναν κόσμο ολοένα και πιο σκοτεινό, η Ευρώπη, με όλες τις ατέλειες, τα λάθη και τις αποτυχίες της, παραμένει το φωτεινό σπίτι στην κορυφή του λόφου».
Το μήνυμα της Προέδου της Δημοκρατίας Κ.Σακελλαροπούλου
Πέντε χρόνια και μια μέρα πριν από την ιστορική αυτή διακήρυξη, στις 8 Μαΐου 1945, έληξε και επίσημα ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Η ημέρα της Ευρώπης γιορτάζεται την επομένη της ημέρας της νίκης στην Ευρώπη και η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας συμβολίζει την ανοικοδόμηση της γηραιάς ηπείρου μέσα από τα ερείπια και την ανθρώπινη εκατόμβη δύο πολέμων.
Στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, η Ευρώπη ήταν η σκοτεινή ήπειρος που περιγράφει ο Μαρκ Μαζάουερ: δεκαετίες πολέμων, εμφυλίων, δικτατοριών, ολοκληρωτισμών και μιας φοβερής οικονομικής κρίσης που συνέβαλε καθοριστικά στην άνοδο του ναζισμού. Θαρραλέα μεγαλόπνοο το όραμα της ενωμένης Ευρώπης, ήταν επίσης και απόλυτα ρεαλιστικό: όπως έγραφε η διακήρυξη, «Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί διά μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη». Δεν ήταν όμως μόνον οι οραματικές προθέσεις που έχτισαν μια στέρεη Ένωση. Ήταν κυρίως τα πλεονεκτήματα των κοινών ευρωπαϊκών θεσμών και της στενής συνεργασίας, που εξελίχθηκε σε αδιάρρηκτη αλληλεξάρτηση.
Το εγχείρημα οδηγούσε η δύναμη της διάνοιας των ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ο Σουμάν, ο Μονέ, ο Αντενάουερ, ο ντε Γκάσπερι, μπόρεσαν να αρθούν πάνω από τις δεσμεύσεις της συγκυρίας και της εθνικής τους ιστορίας και να οραματιστούν ένα κοινό μέλλον των ευρωπαϊκών λαών, πέντε μόλις χρόνια μετά τη σίγαση των πυροβόλων που αιματοκύλισαν τον κόσμο. Δεν παρέμειναν δέσμιοι των εθνικισμών και του ρεβανσισμού ούτε αιχμάλωτοι των ιστορικών συγκρούσεων, που τους τοποθέτησαν σε αντίπαλα στρατόπεδα.
Η ιστορία της ενοποίησης της Ευρώπης δεν είναι μια ιστορία άρνησης του εθνικού κράτους, του εθνικού συμφέροντος, του εθνικού πατριωτισμού. Είναι αντίθετα η εμπνευσμένη προώθηση του εθνικού συμφέροντος των κρατών-μελών μέσα από τη δημιουργία μιας ισχυρής Ένωσης, που καθιστά τα μέλη της πολύ ισχυρότερα στον κόσμο. Είναι η συμπλήρωση και πλαισίωση του εθνικού πατριωτισμού με έναν εξωτερικό ομόκεντρο κύκλο ευρωπαϊκού πατριωτισμού. Είναι ένα άλμα οικοδόμησης αμοιβαίας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, που δεν αποτελεί μόνο προϊόν των κοινών αξιών του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού αλλά και την ευφυέστερη πραγμάτωση του εθνικού συμφέροντος των ευρωπαϊκών κρατών. Της στρατηγικής δηλαδή που θα καθιστούσε ένα νέο πόλεμο μεταξύ των ιδρυτικών μελών της κοινότητας όχι απλώς αδιανόητο αλλά υλικά αδύνατο.
Σήμερα ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με την πανδημία του κορωνοϊού και την απειλή μιας μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Η πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση ισοδυναμεί με πραγματική επανεκκίνηση της Ευρώπης, με σκοπό να παραμείνει η Ένωση ισχυρή σε ένα περιβάλλον που γίνεται ολοένα και πιο εχθρικό, αναδεικνύοντας τον ιστό της αλληλεξάρτησης που μας συνδέει με τρόπο αδιάρρηκτο. Η ένωση της Ευρώπης προωθήθηκε πάντοτε και με υλικά, οικονομικά μέσα. Κατά εμπνευσμένη προώθηση του εθνικού συμφέροντος των κρατών-μελών μέσα από τη δημιουργία μιας ισχυρής Ένωσης, που καθιστά τα μέλη της πολύ ισχυρότερα στον κόσμο. Είναι η συμπλήρωση και πλαισίωση του εθνικού πατριωτισμού με έναν εξωτερικό ομόκεντρο κύκλο ευρωπαϊκού πατριωτισμού. Είναι ένα άλμα οικοδόμησης αμοιβαίας ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, που δεν αποτελεί μόνο προϊόν των κοινών αξιών του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού αλλά και την ευφυέστερη πραγμάτωση του εθνικού συμφέροντος των ευρωπαϊκών κρατών. Της στρατηγικής δηλαδή που θα καθιστούσε ένα νέο πόλεμο μεταξύ των ιδρυτικών μελών της κοινότητας όχι απλώς αδιανόητο αλλά υλικά αδύνατο.
Σήμερα ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με την πανδημία του κορωνοϊού και την απειλή μιας μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Η πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση ισοδυναμεί με πραγματική επανεκκίνηση της Ευρώπης, με σκοπό να παραμείνει η Ένωση ισχυρή σε ένα περιβάλλον που γίνεται ολοένα και πιο εχθρικό, αναδεικνύοντας τον ιστό της αλληλεξάρτησης που μας συνδέει με τρόπο αδιάρρηκτο. Η ένωση της Ευρώπης προωθήθηκε πάντοτε και με υλικά, οικονομικά μέσα. Κατά τον ίδιο τρόπο, η κοινή απάντηση στην κρίση της πανδημίας και η κατανομή των οικονομικών βαρών στην αντιμετώπισή της είναι αναγκαία για να προστατευθεί η ακεραιότητα και η ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης.
Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στα μέλη της οφείλει να είναι όχι μόνο ρητορική αλλά έμπρακτη. Η οικονομία της επανεκκίνησης δεν θα οικοδομηθεί πάνω στον άνθρακα και στον χάλυβα, όπως το ’50, αλλά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο πράσινης συμφωνίας, με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Θα οικοδομηθεί παράλληλα με ενίσχυση των συστημάτων υγείας, αφού οι στέρεες δημοκρατίες και οι ανταγωνιστικές οικονομίες χρειάζονται υγιείς και ασφαλείς πολίτες.
Κοιτώντας τα τελευταία 70 χρόνια, αντλούμε υπερηφάνεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ένα από τα λίγα μέρη στον κόσμο που συνθέτουν αρμονικά την οικονομία της αγοράς με την κοινωνική προστασία και την ευθύνη για τον πλανήτη, την ασφάλεια του κράτους δικαίου με τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το εθνικό με το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον.
Σε έναν κόσμο ολοένα και πιο σκοτεινό, η Ευρώπη, με όλες τις ατέλειες, τα λάθη και τις αποτυχίες της, παραμένει το φωτεινό σπίτι στην κορυφή του λόφου».
Δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την Ημέρα της Ευρώπης: Να βαθύνουμε τη Δημοκρατία, την αλληλεγγύη και τους δεσμούς μας
«Η θεά Ευρώπη έχει ελληνική καταγωγή, συνεχίζει να ταξιδεύει στις χώρες μας και να προστατεύει την ήπειρό μας», αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο των μηνυμάτων των ηγετών της ΕΕ για την Ημέρα της Ευρώπης.
Και προσθέτει: «Αισιόδοξη πάντα, μας ζητά να βαθύνουμε τη Δημοκρατία, την αλληλεγγύη και τους δεσμούς μας. Για πιο ευτυχισμένους πολίτες. Με πιο δίκαιες κοινωνίες. Και σ' ένα "πράσινο", βιώσιμο περιβάλλον. Είναι στο χέρι μας το δύσκολο, αλλά γοητευτικό ταξίδι της προόδου να συνεχιστεί».
Ανακοίνωση της Νέας Δημοκρατίας για την Ημέρα της Ευρώπης
«Σήμερα γιορτάζουμε την 70η επέτειο της Διακήρυξης Schuman, η οποία έθεσε τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πιο ενδιαφέροντος πολιτικού εγχειρήματος της σύγχρονης εποχής», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΝΔ. Το κυβερνών κόμμα τονίζει ότι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση διαχειρίζεται τη δυσκολότερη από όλες τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει.
Και προσθέτει: «Όπως τα κατάφερε στο παρελθόν και παρά τα προβλήματα, έτσι θα συνεχίσει επιτυχώς και στο μέλλον, γιατί σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης: "Η θεά Ευρώπη έχει Ελληνική καταγωγή, συνεχίζει να ταξιδεύει στις χώρες μας και να προστατεύει την ήπειρό μας. Αισιόδοξη πάντα, μας ζητά να εμβαθύνουμε τη Δημοκρατία, την αλληλεγγύη και τους δεσμούς μας. Είναι στο χέρι μας, το δύσκολο αλλά γοητευτικό ταξίδι της προόδου να συνεχιστεί"».
Μήνυμα ΥΠΕΞ Νίκου Δένδια για την Ημέρα της Ευρώπης:
«Η Ελλάδα σήμερα είναι σε θέση να συμβάλλει ενεργά στην προσπάθεια της Ένωσης να παρουσιάσει ένα νέο πολιτικό αφήγημα. Mία νέα πρόταση για την Ευρώπη της ανάπτυξης, της απασχόλησης και των κοινωνικών κατακτήσεων, για μια Ευρώπη με προοπτικές για τους πολίτες της και παράδειγμα για τους εταίρους της» τονίζει στο μήνυμά του για την Ημέρα της Ευρώπης ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
«Η σημερινή, 70η επέτειος της Διακήρυξης του Robert Schuman που δρομολόγησε το πιο φιλόδοξο και επιτυχημένο σχέδιο ειρήνης, συνεργασίας και Δημοκρατίας της σύγχρονης ιστορίας, είναι δίχως αμφιβολία ξεχωριστή από όσες προηγήθηκαν» αναφέρει ο Ν. Δένδιας και σημειώνει ότι στην ήπειρό μας και σε όλο τον κόσμο, βιώνουμε τον αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19. «Μία κρίση ιστορικών διαστάσεων που θα διαμορφώσει σε σημαντικό βαθμό όλες τις πτυχές της γεωπολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας απανταχού. Μια κρίση που θα αποτελέσει μια ακόμη απαιτητική δοκιμασία για το κοινό μας ευρωπαϊκό εγχείρημα, αλλά και μια ακόμη ευκαιρία για να αναστοχαστούμε πως επιθυμούμε να ορίζουμε την κοινότητα αξιών που συναπαρτίζουμε» επισημαίνει.
Εστιάζοντας στην Ελλάδα και τους Έλληνες, ο υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι σήμερα, μετά από 70 χρόνια εξέλιξης της ευρωπαϊκής ενοποίησης και 39 χρόνια από την ένταξη στις ευρωπαϊκές κοινότητες, «ενσαρκώνουμε και προωθούμε την ιδέα της Ευρώπης των αρχών και των αξιών, στην πολιτική και κοινωνική της διάσταση». Μετά από επίπονες θυσίες και με σταθερά βήματα, η χώρα μας άφησε πίσω τη δική της πολυετή κρίση και ανέκτησε τη θέση της στον ευρωπαϊκό πυρήνα, προσθέτει.
Επίσης, αναφέρεται στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, τονίζοντας πως παραμένει το σημαντικότερο εχέγγυο σταθερότητας, ευημερίας και εμπέδωσης των δημοκρατικών θεσμών στην άμεση γειτονία μας. «Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι κάτι πολύ περισσότερο από έναν χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων, αγαθών και κεφαλαίων. Είναι μια αντίληψη ενιαίου μέλλοντος στη βάση αμοιβαίων αξιών. Η Ατζέντα της Θεσσαλονίκης παραμένει επίκαιρη και, ως το παλαιότερο μέλος της ΕΕ στα Βαλκάνια, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την υλοποίησή της» επισημαίνει.
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας σημειώνει πως παρά τα σημαντικά επιτεύγματα, προκλήσεις παραμένουν. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ακόμα πολλά να εκπληρώσει αν θέλει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των λαών της» διαμηνύει και εξηγεί: «Πρώτα στο εσωτερικό της, όπου θα κληθεί να αντιμετωπίσει την επερχόμενη οικονομική κρίση. Όλες οι χώρες, ιδίως οι ισχυρότερες που ανήκουν σε αυτή την κοινωνία αξιών, πρέπει να λειτουργήσουν ως μέλη μιας οικογένειας. Nα συμβάλλουν με γενναιότητα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων, με γνώμονα το κοινό μας ευρωπαϊκό πεπρωμένο.
Αλλά και στον περίγυρό της. Οι παρατεταμένες και οι νέες κρίσεις στην ανατολική και νότια γειτονία της Ευρώπης απαιτούν εγρήγορση και αποφασιστικότητα. Η Ευρώπη καλείται να σταθεί στο ύψος των ιδιαίτερα σύνθετων περιστάσεων που χαρακτηρίζουν τον παγκοσμιοποιημένο μας κόσμο. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, απαιτείται μια ενιαία, ισχυρή ευρωπαϊκή φωνή στο περιφερειακό και παγκόσμιο γίγνεσθαι».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Δένδιας παρατηρεί ότι η σημερινή Ημέρα της Ευρώπης σχεδόν συμπίπτει με την ανάληψη από την Ελλάδα, για το επόμενο εξάμηνο, της Προεδρίας του παλαιότερου πολιτικού οργανισμού της ηπείρου μας, του Συμβουλίου της Ευρώπης και τονίζει ότι στο επίκεντρο της Ελληνικής Προεδρίας θα βρεθεί η λειτουργική συνύπαρξη του δημοκρατικού τρόπου ζωής μας, με τους περιορισμούς στην άσκηση θεμελιωδών ελευθεριών που όλοι μας βιώσαμε. «Οι απαντήσεις στα καινοφανή αυτά ζητήματα εδράζονται στις θεμελιώδεις αξίες του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού, τις οποίες καλούμαστε να αναδείξουμε πειστικά» συμπληρώνει.
Στο ακροτελεύτιο μέρος του μηνύματός του, ο υπουργός Εξωτερικών προτάσσει πως οι πολίτες της Ευρώπης, έχουμε το χρέος σήμερα να αναλογιστούμε όσα μας ενώνουν, να αγνοήσουμε τις σειρήνες του λαϊκισμού, να προάγουμε τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες, ιδιαίτερα την αλληλεγγύη, τη Δημοκρατία, τον πλουραλισμό και τον διάλογο και διαμηνύει ότι με όχημα τα πολλά τα οποία μας ενώνουν, να αποδείξουμε ότι το όραμα των πρωτεργατών της Ευρωπαϊκής μας Ένωσης εξακολουθεί να εμπνέει και να ακμάζει».
Με αφορμή την επέτειο των Εθνικών Αγώνων και της Εθνικής Αντίστασης κατά του ναζισμού και του φασισμού και την Ημέρα της Ευρώπης, ο Σωκράτης Βαρδάκης δήλωσε:
«9 Μαΐου 1945: Ημέρα της αντιφασιστικής νίκης των λαών. Ημέρα της υπογραφής της άνευ όρων συνθηκολόγησης της Γερμανίας, και της επίσημης λήξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
9 Μαΐου 1950: Η απαρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης: με τη «διακήρυξη Σούμαν», τη δημιουργία της ΕΚΑΧ το 1951, μελλοντικά της ΕΟΚ το 1958 και τελικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1992, κάτι το οποίο δόμησε οικονομικές συμμαχίες, με στόχο τη συνεργασία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αλλά κυρίως τη θωράκιση της Ευρωπαϊκής Ηπείρου απέναντι στο φασισμό.
Με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η ανθρωπότητα, μετρούσε εκατομμύρια θύματα και ανυπολόγιστες καταστροφές. Η λήξη του πολέμου και η απελευθέρωση της χώρας μας από τα ναζιστικά στρατεύματα σηματοδότησε από τη μία το τέλος της βίας και του Ναζισμού και από την άλλη ανάδειξε τη συμβολή της αντιστασιακής δράσης στην Ελλάδα. Η Εθνική Αντίσταση με τον ενωτικό της χαρακτήρα και την ηρωική αυταπάρνηση των ηρώων μας αποτελεί φωτεινό παράδειγμα για όλους μας.
Και αυτό το παράδειγμα δε μπορεί να ξεχαστεί. Ιδίως σήμερα που οι προκλήσεις είναι πολλές για την Ευρωπαϊκή Ήπειρο, τόσο επειδή βρισκόμαστε μπροστά στην απειλή μιας νέας οικονομικής κρίσης, όσο και γιατί εξακολουθεί και επιτείνεται το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα, θέματα που και τα δύο γίνονται αφορμές έξαρσης φασιστικών φαινομένων. Διότι ο φασισμός εκμεταλλεύεται τις οικονομικές κρίσεις και κατασκευάζει εσωτερικούς ή εξωτερικούς εχθρούς για τους λαούς.
Βρισκόμαστε, λοιπόν σε εκείνο το κρίσιμο σημείο της ιστορίας, κατά το οποίο πρέπει να ορθώσουμε το ανάστημά μας απέναντι σε τέτοια φαινόμενα, με όπλο την ιστορία και τους αγώνες των προγόνων μας.
Δεν ξεχνάμε ότι το αδούλωτο φρόνημα των προγόνων μας αντιστάθηκε στη βαρβαρότητα! Δεν ξεχνάμε τον λόγο της δημιουργίας της Ε.Ε. σήμερα, τη διασφάλιση της Ειρήνης και της Δημοκρατίας!»
