Ήταν 5 Μαρτίου του 1959, όταν ο Γερμανός εγκληματίας πολέμου Μαξ Μέρτεν καταδικάζεται από το Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας σε κάθειρξη 25 ετών. Ο Μέρτεν υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος των ναζί, υπηρετώντας από το 1942 έως το 1944 στη Θεσσαλονίκη.
Ήταν ο υπεύθυνος - ανάμεσα σ’ άλλα - για την απόφαση της μεταφοράς 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο Άουσβιτς. Ο Μέρτεν αποφυλακίστηκε στις 5 Νοεμβρίου του 1959 - επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή - και απελάθηκε στη Δυτική Γερμανία, με την προϋπόθεση να εκτίσει εκεί την ποινή του. Ωστόσο, τα γερμανικά δικαστήρια τον απάλλαξαν ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων...
1913: Η εκτέλεση του Γεωργίου Α' στη Θεσσαλονίκη
Το ημερολόγιο έδειχνε 5 Μαρτίου του 1913 όταν ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες του Αλέξανδρου Σχινά στην πόλη της Θεσσαλονίκης...
Ο βασιλιάς βρισκόταν στη συμπρωτεύουσα με αφορμή την 50η επέτειο από την ενθρόνισή του.
Το magnum opus του Νίκου Κούνδουρου
Την ίδια ημερομηνία, 43 χρόνια αργότερα, κάνει πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας η ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Ο Δράκος», με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Ηλιόπουλο και μουσική επένδυση του Μάνου Χατζιδάκι. Εμπορικά, ο «Δράκος» γνώρισε μεγάλη αποτυχία, όμως με το πέρασμα του χρόνου καταξιώθηκε ως ένα από τα αριστουργήματα του ελληνικού σινεμά.
Ο Νίκος Κούνδουρος είχε σκηνοθετήσει την πρώτη του ταινία μόλις δύο χρόνια νωρίτερα: Το 1954 ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του σκηνοθετώντας τη «Μαγική Πόλη», στην οποία είναι ιδιαίτερα εμφανείς οι επιρροές που του άσκησε το νεορεαλιστικό κίνημα.
Μέχρι σήμερα, πάντως, ο «Δράκος» θεωρείται από πάρα πολλούς ως το καλύτερο ελληνικό φιλμ όλων των εποχών. Με τον “Δράκο”, ο Κούνδουρος καθιερώθηκε στο ελληνικό κινηματογραφικό στερέωμα.
Ακολούθησαν οι ταινίες «Οι παράνομοι» (1958), «Το ποτάμι» (1959), «Μικρές Αφροδίτες» (1963), «Το πρόσωπο της Μέδουσας» (1967), «Τα τραγούδια της φωτιάς» (1974), το «1922» (1978), το «Μπορντέλο» (1984), το «Μπάιρον: Μπαλάντα για ένα δαίμονα» (1992), «Οι φωτογράφοι» (1998) και εσχάτως «Το πλοίο» (2011). Επίσης, ο Νίκος Κούνδουρος είχε γυρίσει τρία τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ: την «Ιφιγένεια εν Ταύροις», την «Αντιγόνη» και το «Ελληνιστί Κύπρος».
Η γέννηση της «Κόκκινης Ρόζας»
Στις 5 του Μάρτη του 1871 γεννιέται η Πολωνοεβραία κομμουνίστρια και ηγετική μορφή των Σπαρτακιστών της Γερμανίας Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Η «κόκκινη» Ρόζα συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1919, μετά την αποτυχία της επανάστασης του Βερολίνου από μέλη εθνικιστικών παραστρατιωτικών πολιτοφυλακών. Την ίδια ημέρα, βασανίστηκε μέχρι θανάτου και το πτώμα της πετάχτηκε σε ποτάμι.
Ο θάνατος του Στάλιν
Σαν σήμερα, το 1953, «έφυγε» από τη ζωή μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα και του κομμουνιστικού κινήματος.
Ο λόγος για τον Σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, γνωστό σε όλους με το ψευδώνυμο «Στάλιν».
