Την απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και την επίλυση διαχρονικών προβλημάτων που βάζουν “ανάχωμα” στην υλοποίηση έργων και “πράσινων” επενδύσεων (κομμάτι που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το νησί μας) υπόσχεται η κυβέρνηση μέσω σχετικού πολυνομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση.
Πέρα από την απλούστευση των αδειοδοτήσεων για έργα και επενδύσεις ΑΠΕ, η οποία σε γενικές γραμμές αντιμετωπίζεται θετικά αλλά ταυτόχρονα εγείρει και έναν σχετικό προβληματισμό σε μερίδα φορέων και κόσμου που φοβούνται περιβαλλοντική ασυδοσία εκ μέρους επενδυτών, το πολυνομοσχέδιο φέρνει σημαντικές αλλαγές στον χάρτη διαχείρισης των λεγόμενων προστατευόμενων περιοχών (περιοχών που βρίθουν και εδώ στην Κρήτη), ενώ παράλληλα αλλάζει τα δεδομένα σε πολλά μέτωπα: Από τους δασικούς χάρτες και την υπό προϋποθέσεις ρύθμιση αυθαιρέτων σε δάση για 30 χρόνια, μέχρι τον τρόπο υλοποίησης και χρηματοδότησης ιδιωτικών συνδέσεων στο αποχετευτικό δίκτυο...
Οι 9 μεγάλες παρεμβάσεις του προωθούμενου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου, το οποίο παρουσίασαν ο υπουργός Περιβάλλοντος-Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός κ. Γεράσιμος Θωμάς, ξεδιπλώνονται στους εξής τομείς:
- Απλοποίηση περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων.
- Απλοποίηση αδειοδότησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
- Νέο ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών.
- Αντιμετώπιση του προβλήματος των δασικών χαρτών.
- Ρυθμίσεις για τις οικιστικές πυκνώσεις.
- Ρυθμίσεις για τις περιοχές Natura.
- Διαχείριση αποβλήτων.
- Επέκταση ανταποδοτικού τέλους για την πλαστική σακούλα και
- Χρηματοδότηση ιδιωτικών συνδέσεων (για τα αστικά λύματα).
Όπως τόνισε ο υπουργός, το νομοσχέδιο στοχεύει στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αλλά και στην απλοποίηση των διαδικασιών, διευκολύνει τις επενδύσεις στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης και εφαρμόζει βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές για το περιβάλλον.
Τι προβλέπει
Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τι προβλέπει το προωθούμενο νέο πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Ενέργειας-Περιβάλλοντος:
* Περιβαλλοντική αδειοδότηση: Με το νομοσχέδιο καταβάλλεται προσπάθεια να μειωθεί άρδην ο χρόνος που απαιτείται για την περιβαλλοντική αδειοδότηση ενός έργου ή μιας δραστηριότητας.
Θεωρητικά, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, η έκδοση περιβαλλοντικών αδειών πρέπει να γίνεται σε μερικούς μήνες. Στην πράξη βεβαίως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ίσα-ίσα, όπως έχει διαπιστωθεί σε πολλές περιπτώσεις έργων και επενδύσεων, και εδώ στην Κρήτη, χρειάζονται κάποια χρόνια, ακόμα και πάνω από την 5ετία για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι επενδυτές να παρατούν την προσπάθεια...
Για τη σύντμηση λοιπόν των χρόνων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ενοποιούνται πλέον σε 4 από 7 τα στάδια της διαδικασίας, με πιο “σφιχτές” προθεσμίες. Όπως προβλέπει, όσες γνωμοδοτήσεις δε δίνονται εμπρόθεσμα θα θεωρούνται θετικές, ενώ για τις κομβικής σημασίας (όπως αρχαιολογικά και δασικά) θα συγκαλείται το Κεντρικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης. Βεβαίως, όλα αυτά ακούγονται ωραία στα λόγια και στις δηλώσεις, αλλά είναι απορίας άξιον το πώς θα επιτευχθούν καλύτεροι χρόνοι με το ίδιο προσωπικό και τον ίδιο φόρτο εργασίας στη δημόσια διοίκηση...
* Αδειοδότηση ΑΠΕ: Αντικαθίσταται η άδεια παραγωγής από τη “Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας”, χωρίς να απαιτείται έκδοση απόφασης της Ολομέλειας της ΡΑΕ. Η βεβαίωση θα προκύπτει έπειτα από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο των δικαιολογητικών που απαιτούνται.
* Προστατευόμενες περιοχές: Αναδιαρθρώνεται πλήρως το σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών Natura. Υπεύθυνος είναι ένας νέος φορέας, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, υπό την εποπτεία του ΥΠ.ΕΝ., που θα χαράσσει πολιτική και θα συντονίζει την εφαρμογή. Ο οργανισμός θα έχει 24 αποκεντρωμένες δομές (αντί των 36 φορέων διαχείρισης σήμερα, που καταργούνται), οι οποίες θα καλύπτουν πολύ εκτεταμένες γεωγραφικά περιοχές. Η στελέχωση των δομών θα γίνει μέσω ΑΣΕΠ. Ορίζεται επίσης ότι οι υπό εκπόνηση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) για τις περιοχές Natura θα πρέπει να καταλήξουν στον χωρισμό τους σε τέσσερις ζώνες με κλιμακούμενη προστασία, αντιστοιχώντας καθεμία από αυτές με χρήσεις γης.
* Δασικοί χάρτες: Στο προωθούμενο νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα να εξαιρεθούν από τους δασικούς χάρτες οι περιοχές οι οποίες είχαν αλλάξει χρήση σε αγροτικές πριν από το 1975 με πράξεις της διοίκησης. Πρόκειται για διανομές, αναδασμούς, απαλλοτριώσεις με σκοπό την αγροτική αποκατάσταση και άδειες μεταβίβασης κλήρου.
* Οικιστικές πυκνώσεις: Δίνεται η δυνατότητα “τακτοποίησης” αυθαιρέτων ακόμα και σε δάση για 30 χρόνια, εφόσον τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις και εφόσον προηγηθεί οικονομοτεχνική μελέτη και η σύνταξη Προεδρικού Διατάγματος. Πριν ξεκινήσει η διαδικασία, οι περιοχές που εξαιρέθηκαν ως οικιστικές πυκνώσεις θα αναρτηθούν, ενώ οι πολίτες θα υποβάλουν μια αίτηση ώστε να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση για τα επόμενα χρόνια.
* Απορρίμματα/λύματα: Στο μέτωπο των απορριμμάτων, το τέλος για την πλαστική σακούλα επεκτείνεται σε όλες τις κατηγορίες, καθώς διαπιστώθηκε ότι αυξήθηκε η κατανάλωση των πιο “χοντρών” σακουλών.
Στο μέτωπο των λυμάτων, με το νέο θεσμικό πλαίσιο, το Δημόσιο αναλαμβάνει το κόστος κατασκευής των εξωτερικών διακλαδώσεων των αποχετευτικών δικτύων, ενώ αναζητείται τρόπος χρηματοδότησης του μεριδίου των πολιτών για τις συνδέσεις των περιουσιών τους στο δίκτυο.
