Μεγάλες ανακατατάξεις στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε επίπεδο εκλογικού συστήματος, αρμοδιοτήτων, γραφειοκρατίας και εν γένει λειτουργίας των ΟΤΑ, ετοιμάζει η κυβέρνηση, και βάζει ήδη μπρος την επεξεργασία των σχετικών νομοσχεδίων...
Σημείο αναφοράς στο μεγάλο κύμα αλλαγών που θα δρομολογηθεί αποτελεί και το εκλογικό σύστημα, για την τροποποίηση του οποίου θα αποφανθεί ειδική επιτροπή που αναμένεται να συσταθεί εντός των προσεχών ημερών.
Επίσης υπάρχει η βούληση για μια “γενναία” αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος προς την Αυτοδιοίκηση. Διά στόματος κυβερνητικών στελεχών έχει γίνει λόγος για αποκέντρωση αρμοδιοτήτων που μπορεί να φτάσει ακόμα και στα επίπεδα του 70-80%. Ωστόσο θα πρέπει κανείς να κρατά “μικρό καλάθι”, διότι ανάλογες εξαγγελίες έχουν γίνει και στο παρελθόν, αλλά δεν πήραν ποτέ “σάρκα και οστά”.
Αναλυτικότερα, τη σύνταξη μιας σειράς νομοσχεδίων ξεκινά να επεξεργάζεται η κυβέρνηση και το αρμόδιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση υπουργείο Εσωτερικών. Οι αλλαγές που προωθούνται είναι σημαντικές όχι μόνο για τον τρόπο καθημερινής λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και για τον τρόπο ανάδειξης των νέων αυτοδιοικητικών διοικήσεων στις εκλογές του 2023. Μάλιστα, η αλλαγή του εκλογικού νόμου στην Αυτοδιοίκηση βρίσκεται στα πρώτα νομοσχέδια που θα επεξεργαστεί το υπουργείο Εσωτερικών, στο οποίο πρόκειται να συσταθεί αρμόδια επιτροπή εντός του Οκτωβρίου, με το χρονοδιάγραμμα να προβλέπει αλλαγή του εκλογικού συστήματος εντός του 2020.
Το περίγραμμα των αλλαγών
Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα παρέμβει με νομοσχέδια η κυβέρνηση;
Όπως αναφέρει το aftodioikisi.gr, οι βασικοί τομείς στους οποίους θα επικεντρωθούν τα νομοσχέδια είναι:
- Εκλογικό σύστημα: Ως το τέλος Οκτωβρίου πρόκειται να έχει συσταθεί η επιτροπή για την επεξεργασία του νέου εκλογικού νόμου για την Αυτοδιοίκηση. Όπως τονίζεται από αρμόδιες πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, στόχος είναι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να ψηφιστεί εντός του 2020. Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι θα καταργήσει την απλή αναλογική στην Αυτοδιοίκηση - υπενθυμίζεται ότι για να αλλάξει το εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση απαιτείται απλή πλειοψηφία 151 βουλευτών ή και περισσότερων - και θα προτείνει ένα νέο εκλογικό σύστημα που θα παρέχει κυβερνησιμότητα στους Δήμους και τις Περιφέρειες. Εκτός απροόπτου το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα θα είναι αναλογικότερο από τον “Καλλικράτη”, που παρείχε πλειοψηφία 3/5 στους δημάρχους και στους περιφερειάρχες, ανεξαρτήτως εκλογικού ποσοστού.
- Νέος Κώδικας Δήμων και Περιφερειών: Η επικαιροποίηση (και ο εξορθολογισμός) του σημερινού - και απαρχαιωμένου - Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (αναφορά που ανήκει στην προ-καλλικρατική περίοδο) χαρακτηρίζεται ως αναγκαία από την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών. Θεωρείται δεδομένο ότι θα προχωρήσει η κατάρτιση του νέου Κώδικα Δήμων και Περιφερειών, ωστόσο απαιτείται πρώτα να ολοκληρωθεί το “ξεσκαρτάρισμα” αρμοδιοτήτων ώστε να “συγχρονιστεί” ο Κώδικας και με τις επικείμενες αλλαγές.
- Απλοποίηση διαδικασιών: Όπως και για το Δημόσιο, έμφαση θα δοθεί από την κυβέρνηση σε θέματα απλοποίησης διοικητικών διαδικασιών και της Αυτοδιοίκησης. Στόχος είναι η καλύτερη και πιο εύκολη εξυπηρέτηση των πολιτών και η μείωση της “χαρτούρας” που απαιτείται να προσκομίζουν σε δημόσιες υπηρεσίες. Έτσι θα γίνουν κινήσεις για την πλήρη διασύνδεση των συστημάτων δεδομένων των ΟΤΑ (Ληξιαρχεία, Μητρώο Πολιτών, Δημοτολόγια) με τα αντίστοιχα άλλων φορέων του Δημοσίου και θα απλοποιηθούν διοικητικές διαδικασίες. Παράλληλα, θα υπάρξει διασύνδεση των Δήμων και με τα δεδομένα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
- Εξορθολογισμός αρμοδιοτήτων: Προσεχώς αναμένεται να τεθεί στο “μικροσκόπιο” του υπουργείο ο “χάρτης” των αρμοδιοτήτων που σχηματίζεται ανάμεσα σε δομές του κράτους, των Περιφερειών και των Δήμων. Η κατεύθυνση είναι να μεταφερθούν αρμοδιότητες από τα υπουργεία στις Περιφέρειες, μαζί με τους απαραίτητους πόρους, όπως αναφέρουν πηγές. Πρώτο μέλημα είναι να εντοπιστούν οι αρμοδιότητες που δε δύνανται να μεταφερθούν στους ΟΤΑ, καθώς προσκρούουν στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
«Εγγύτερα στον πολίτη...»
Για το κομμάτι ειδικά των αρμοδιοτήτων, αποκαλυπτικός ως προς τις προθέσεις και τις σκέψεις του κυβερνητικού επιτελείου εμφανίστηκε πριν από λίγο καιρό ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, στο 7ο Συνέδριο Περιφερειακής Ανάπτυξης που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα. Όπως είχε επισημάνει από το βήμα του συνεδρίου ο υπουργός Επικρατείας, «ήδη και από μηνός έχει υπάρξει μια πολύ συγκεκριμένη μελέτη εκ μέρους του υπουργείου Εσωτερικών, όπου τίθενται σε μελέτη μία προς μία όλες οι αρμοδιότητες οι οποίες κατά καιρούς έχουν παραχωρηθεί στις Περιφέρειες και τους Δήμους, έτσι ώστε να υπάρξει μια ουσιαστική αξιολόγηση με βάση τα σύγχρονα εργαλεία της διοικητικής επιστήμης, για το κατά πόσο αυτές οι αρμοδιότητες είναι σκόπιμο να βρίσκονται εκεί που βρίσκονται - αυτό αφορά ιδίως τις αρμοδιότητες τις οποίες σήμερα κατέχει η κεντρική διοίκηση, αλλά και τις αρμοδιότητες που έχουν περιέλθει στην Τ.Α. - έτσι ώστε με βάση τις παραδοχές, τις οποίες έχουμε από τις καλές πρακτικές ιδίως του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Επιτροπής Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να κάνουμε μια συνολική αξιολόγηση των αρμοδιοτήτων αυτών. Η βασική κατεύθυνση είναι να περιέλθει στις Περιφέρειες και τους Δήμους περίπου το 80% των συνολικών αρμοδιοτήτων που επαφίενται σε ένα κράτος, έτσι ώστε οι αρμοδιότητες αυτές να ασκούνται όσο το δυνατόν εγγύτερα στον πολίτη. Με αντίστοιχη συγκεκριμένη ποσοτικοποίηση και των πόρων που απαιτούνται για την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών».
