H ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής θα προχωρήσει τελικά ως έχει, δηλαδή ως εθνικό έργο, με φορέα υλοποίησης την εταιρεία ειδικού σκοπού “Αριάδνη Interconnection”, θυγατρική του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, αφού οι διαπραγματεύσεις για την υλοποίηση του έργου ως τμήμα της διασύνδεσης Κύπρου-Αττικής μέσω Κρήτης δεν τελεσφόρησαν.
Έτσι, προκύπτει πως δεν αλλάζει κάτι στον ελληνικό σχεδιασμό για το “μεγάλο” καλώδιο της Κρήτης παρά το διαπραγματευτικό “θρίλερ” γύρω από τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις Αττικής, Κρήτης και Κύπρου, που ξεδιπλώθηκε τα τελευταία 24ωρα με φόντο την εκπνοή (χθες) της προθεσμίας για τον νέο κατάλογο των λεγόμενων Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI).
Τη σχετική ενημέρωση έκανε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, στον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας κ. Miguel Arias Canete, σημειώνοντας παράλληλα ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να υποστηρίζει τη διασύνδεση της Κύπρου με την Κρήτη και το Ισραήλ, που θα συμβάλλει στην άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κύπρου.
«Η ελληνική κυβέρνηση παρέχει ισχυρή πολιτική στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο των διασυνδέσεων Κρήτης-Κύπρου και Κύπρου-Ισραήλ στον αναθεωρημένο κατάλογο των PCI (έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος), λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την ανάγκη ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Ευρώπη διαμέσου της Ελλάδας, αλλά και τα σχέδια ηλεκτρικής διασύνδεσης των κατεχόμενων εδαφών της Κύπρου με την Τουρκία».
Το ΥΠ.ΕΝ. σημειώνει ακόμη τα εξής: «Η θέση του ΥΠ.ΕΝ. υπαγορεύτηκε από την ανάγκη ταχείας υλοποίησης του έργου της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, που είναι μείζονος εθνικής σημασίας. Και τούτο διότι όχι μόνο διασφαλίζει την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Κρήτης για τις επόμενες δεκαετίες και επιτρέπει τον παροπλισμό των ρυπογόνων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των χρεώσεων ΥΚΩ όλων των ελληνικών νοικοκυριών, καθώς η μη διασύνδεση της Κρήτης συνεπάγεται επιβάρυνση του εν λόγω λογαριασμού κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως».
Επιθυμώντας να διευκολύνει την άρση της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κύπρου, η ελληνική κυβέρνηση ενθάρρυνε και υποστήριξε τη διεξαγωγή εντατικών διαπραγματεύσεων μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών το τελευταίο διάστημα, προκειμένου να εξευρεθεί συναινετική λύση. Στόχος ήταν να υλοποιηθεί η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest-PCI). Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη δεν τελεσφόρησαν.
Σημειώνεται, τέλος, ότι ο διαγωνισμός για τα καλώδια που θα συνδέσουν την Αττική με την Κρήτη - που δεν αμφισβητήθηκε από καμία πλευρά κατά τις προαναφερθείσες διαπραγματεύσεις - ολοκληρώθηκε στις 5 Αυγούστου και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών που υποβλήθηκαν. Ο δεύτερος διαγωνισμός για τους Σταθμούς Μετατροπής σε Κρήτη και Αττική θα προχωρήσει χωρίς αλλαγές και καθυστερήσεις και με τρόπο που δε δημιουργεί τεχνικά ζητήματα διαλειτουργικότητας.
Το διαπραγματευτικό “θρίλερ”
Ενόψει της εκπνοής της προθεσμίας για τη νέα λίστα με τα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, εκτυλίχθηκε ένα πολυήμερο διαπραγματευτικό “θρίλερ”. Μια ακόμα απόπειρα να συμβιβαστούν όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές και κυρίως ο ελληνικός διαχειριστής του ηλεκτρικού συστήματος ΑΔΜΗΕ με την κυπριακών συμφερόντων εταιρεία EuroΑsia, ώστε να βρεθεί η “χρυσή τομή” συνεργασίας που θα επιτρέψει στα συγκεκριμένα έργα διασύνδεσης να παραμείνουν στον νέο κατάλογο των έργων PCI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να διασφαλίσουν τα προνόμια που συνεπάγεται η παραμονή ως προς την πρόσβαση σε κοινοτικά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Εδώ και ημέρες είχαν ενταθεί οι συσκέψεις, με αποκορύφωμα τις προχθεσινοβραδινές μαραθώνιες διαβουλεύσεις μεταξύ του υφυπουργού Ενέργειας Γ. Θωμά, στελεχών του Μαξίμου και της κυπριακής πλευράς, δηλαδή της EuroAsia Interconnector, φορέα υλοποίησης του διευρωπαϊκού πρότζεκτ. Στο θέμα ενεπλάκη, μάλιστα, και το πρωθυπουργικό γραφείο. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, πως η κρίσιμη συνάντηση προχθές Πέμπτη διεξήχθη στο Μέγαρο Μαξίμου, ενώ ενημερώθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης!
Η διαφωνία για τις τεχνικές προδιαγραφές
Με βάση τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, η πλευρά της EuroAsia εμφανίζεται πρόθυμη να προχωρήσει το τμήμα Κρήτης-Αττικής, με όχημα τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, “Αριάδνη Interconnection”, εφόσον όμως διασφαλιστεί πρώτα η τεχνική διασυνδεσιμότητα των συστημάτων των τριών χωρών. Στη λογική αυτή, η κυπριακή πλευρά επέμεινε στην τροποποίηση των όρων του διαγωνισμού που “τρέχει” ο ΑΔΜΗΕ για το τμήμα Κρήτης-Αττικής (λήγει στις 31 Οκτωβρίου) και αφορά στην ανάθεση της κατασκευής των δύο σταθμών μετατροπής κι ενός υποσταθμού, συνολικού προϋπολογισμού 380 εκατ. ευρώ.
Θυμίζουμε ότι η διαφωνία, εξάλλου, ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές ήταν και μια από τις βασικές αιτίες που τα “έσπασαν” στην πορεία η EuroAsia Interconnector και ο ΑΔΜΗΕ, παρότι το 2017 είχαν υπογράψει, κατόπιν παρότρυνσης των Βρυξελλών, μνημόνιο συνεργασίας, το οποίο ουδέποτε εφαρμόστηκε.
Εδώ είναι όμως ένα μεγάλο “αγκάθι”. Η απάντηση της ελληνικής πλευράς ήταν ότι δεν μπορεί να πάει χρονικά προς τα πίσω ο διαγωνισμός που βρίσκεται σε εξέλιξη για τους σταθμούς μετατροπής του έργου (συνεπώς δεν μπορούν να αλλάξουν ουσιωδώς οι τεχνικοί του όροι) και, δεύτερον, ότι δεν μπορεί η συμφωνία να προϋποθέτει την αλλαγή νόμων του κράτους.
