Σαρωτικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: «Ακούγονται ωραία, αλλά πώς θα γίνουν;»

Ελλάδα
Σαρωτικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: «Ακούγονται ωραία, αλλά πώς θα γίνουν;»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα πανεπιστήμια απελευθερώνονται από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό τους με τις κρατικές δομές

Αλλάζει ριζικά ο ακαδημαϊκός χάρτης της Ελλάδας, με νομοσχέδιο που θα φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή για ψήφιση ως τον Δεκέμβριο.

Το σύνθημα, το οποίο ειπώθηκε εντόνως και προς πάσα κατεύθυνση προεκλογικά ήταν: αυτονομία. Τα πανεπιστήμια απελευθερώνονται από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό τους με τις κρατικές δομές και οι αλλαγές θα γίνουν αισθητές είτε στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών είτε στα μεταπτυχιακά προγράμματα ειδίκευσης.

Η πιο βασική ρύθμιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι η απελευθέρωση των προπτυχιακών σπουδών των ΑΕΙ και των Ανωτάτων Ιδρυμάτων από την εκτελεστική εξουσία, καθώς με απόφαση της διοίκησής τους θα μπορούν να ιδρύσουν προγράμματα προπτυχιακών σπουδών ακόμη και στην αγγλική γλώσσα, σε όποιο επιστημονικό πεδίο κρίνουν ότι θα μπορέσουν να υποστηρίξουν. Μέχρι σήμερα, η ίδρυση προπτυχιακών προγραμμάτων στα Αγγλικά συναντούσε πλήθος εμποδίων, όπως και η δυνατότητα να ορισθούν σε αυτά δίδακτρα για πολίτες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική πρόοδο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας.

Η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» επικοινώνησε με τον αναπληρωτή καθηγητή Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, Δημήτρη Ξενάκη, ο οποίος απάντησε στο ερώτημα σχετικά με την αυτονομία του ελληνικού Πανεπιστημίου και την απελευθέρωση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών από τον εναγκαλισμό του κράτους, λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Σε μια περίοδο που η χώρα χρειάζεται βαθιές τομές, τέτοιες μεταρρυθμίσεις είναι προαπαιτούμενο για την έξοδο από την κρίση. Είναι κρίσιμο να προχωρήσουν γρήγορα οι αλλαγές που θα “απελευθερώσουν” την πανεπιστημιακή εκπαίδευση και έρευνα στη χώρα μας και θα δώσουν τη δυνατότητα πιο ευέλικτων προγραμμάτων, που θα αντιστοιχούν καλύτερα και στις σύγχρονες ανάγκες εκπαίδευσης.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως θα πρέπει επιτέλους τα ελληνικά πανεπιστήμια να διεθνοποιηθούν για να μπορέσουν να προσελκύσουν αλλοδαπούς φοιτητές. Η τόνωση της εξωστρέφειας, η διασύνδεσή τους με την κοινωνία και την οικονομία και η ανταπόκρισή τους στις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές που επιφέρει η ένταση της παγκοσμιοποίησης είναι επείγουσες αλλαγές, που αφορούν συνολικά στην εθνική κουλτούρα και υπόσταση στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Επειδή όμως οι απαιτούμενες αλλαγές δεν αφορούν απλά νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά αλλαγή αντιλήψεων και πρακτικών δεκαετιών, θεωρώ ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές μέσα από δημόσιο διάλογο, ο οποίος θα βασίζεται σε τεκμηριωμένες και αντικειμενικές μελέτες».

Ίδρυση καλοκαιρινών προγραμμάτων

Ιδρύονται ξενόγλωσσα καλοκαιρινά προγράμματα στα ελληνικά ΑΕΙ, τα οποία στόχο θα έχουν να προσελκύουν φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο για να γνωρίσουν την ελληνική κουλτούρα και πιθανώς να διεκδικήσουν στη συνέχεια την παρακολούθηση προπτυχιακών προγραμμάτων ή ακόμη και μεταπτυχιακών στην αγγλική γλώσσα. Τα «κάμπους» αυτά θα διαφημίζονται από τα πανεπιστήμια της Ελλάδας, με στόχο την εξωστρέφειά τους, ώστε να δέχονται τελικά φοιτητές που θέλουν να συνδυάσουν την εκπαίδευση με τον τουρισμό.

Οι μεταπτυχιακές σπουδές αναμορφώνονται από την αρχή και αίρονται όλες οι θεσμικές και οικονομικές προϋποθέσεις που τέθηκαν προ διετίας και επί υπουργίας του Κώστα Γαβρόγλου στην παιδεία. Οι μεταπτυχιακές σπουδές, έτσι, αφήνονται και πάλι στον έλεγχο των πανεπιστημίων, χωρίς τις παρεμβάσεις του κράτους, τη μείωση των αμοιβών των καθηγητών τους ή τη θεσμοθέτηση πλαφόν στα δίδακτρά τους.

Με το νέο θεσμικό πλαίσιο, η ίδρυση και η λειτουργία μεταπτυχιακών προγραμμάτων θα αποφασίζεται από τις διοικήσεις και τα όργανα των πανεπιστημίων, σύμφωνα με τις εκθέσεις σκοπιμότητας και βιωσιμότητάς τους, χωρίς τον έλεγχο του υπουργείου Παιδείας.

Επίσης, απελευθερώνονται και ενισχύονται οι σπουδές εξ αποστάσεων, στις οποίες τα προηγούμενα χρόνια είχε πρόσβαση μόνο το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πλέον όλα τα ΑΕΙ, εφόσον το επιθυμούν, πάλι με αποφάσεις των οργάνων τους, θα μπορούν να ιδρύουν προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (δηλαδή διαδικτυακά μαθήματα), όπως άλλωστε γίνεται και στα περισσότερα πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Επιστροφή επιστημόνων

Συγκεκριμένα μέτρα θα ληφθούν για τον επαναπατρισμό επιστημόνων που έφυγαν, ενώ θα ψηφιστεί δέσμη νέων διατάξεων για να μη φύγουν άλλοι. Μελετώνται η δημιουργία ειδικών θέσεων στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα για διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες που έφυγαν στο εξωτερικό, η στήριξη στις νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις με γενναία φορολογικά κίνητρα, που θα δημιουργήσουν ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, αλλά και για εκείνους που παραμένουν στη χώρα η ουσιαστική σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, ώστε όλοι οι νέοι να έχουν καλύτερες προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης.

Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την εκτεταμένη συνεργασία των ελληνικών πανεπιστημίων με τα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Όπως είναι γνωστό, κατά τη διάρκεια της κρίσης εγκατέλειψαν την Ελλάδα 600.000 Έλληνες επιστήμονες...

«Στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει εκπαιδευτικό κέντρο στην “καρδιά” της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, προσφέροντας υψηλή εκπαίδευση όχι μόνο στους Έλληνες φοιτητές, αλλά και σε ξένους φοιτητές που θα προσελκύσουμε σε όλο τον κόσμο», είχε δηλώσει η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως κατά την εισήγησή της στη Βουλή, ώστε να δώσει το όραμα της νέας κυβέρνησης στην εκπαίδευση.

Η κ. Κεραμέως πρόσθεσε: «Στόχος για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η διασύνδεση της εκπαιδευτικής αλυσίδας με την αγορά εργασίας: Αυτό δεν αφορά μόνο τα πανεπιστήμια, αλλά και την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση».

«Ακούγονται ωραία, αλλά πώς θα γίνουν;»

Ο κ. Δημήτρης Ξενάκης αναφέρθηκε και στην προσπάθεια της κυβέρνησης για τον επαναπατρισμό επιστημόνων που έφυγαν, τονίζοντας: «Πολύ ωραία ακούγονται όλα αυτά, αλλά το ζητούμενο είναι το πώς θα γίνουν. Προφανώς υπάρχουν πολλοί Έλληνες που διαπρέπουν σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στο εξωτερικό, και οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην αναβάθμιση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης.

Να θυμίσω απλώς πως κάτι αντίστοιχο προσπάθησαν να κάνουν και προηγούμενες αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά, καθώς διαδοχικές κυβερνήσεις, κομματισμοί, μικροσυμφέροντα και ατομικοί σχεδιασμοί τις “ψαλίδισαν”, για να μην πω πως τις ακύρωσαν στην πράξη. Θα πρέπει να ξαναδούμε λοιπόν το πώς θα δημιουργηθούν και θα λειτουργούν αποτελεσματικά κέντρα αριστείας για την έρευνα και την καινοτομία στα πανεπιστήμιά μας. Το πώς θα επαναπατρίσουμε διακεκριμένους Έλληνες του εξωτερικού ίσως είναι πιο περίπλοκο, διότι θα πρέπει να προβούμε σε ρυθμίσεις που είναι ξένες στην ελληνική πραγματικότητα, όπως π.χ. η δυνατότητα ταυτόχρονης κατοχής θέσης, ώστε να μπορούν να προσφέρουν στα ελληνικά πανεπιστήμια χωρίς να υποχρεώνονται να εγκαταλείπουν τη θέση τους.

Είναι επίσης σημαντικό να παρέχεται η δυνατότητα ίδρυσης ακαδημαϊκών εδρών με χορηγία, καθώς είναι πραγματικά παγκόσμια πρωτοτυπία Έλληνες να χρηματοδοτούν έδρες και κέντρα σπουδών σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου και να μη δικαιούνται να το κάνουν στην Ελλάδα.

Τέλος, νομίζω πως η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά - ένα από τα πιο μεγάλα ταμπού στο ελληνικό πανεπιστήμιο - πρέπει να επιδιωχθεί, αν θέλουμε επιτέλους να ξεφύγουμε από τη στείρα εκπαίδευση πτυχιούχων χωρίς δεξιότητες και να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα».

(φωτογραφία αρχείου)

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News