Τα πάνω κάτω έρχονται στη διοίκηση και λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω της νομοθετικής ρύθμισης για την ενίσχυση της κυβερνησιμότητας των ΟΤΑ, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την Παρασκευή και να ψηφιστεί εντός των ημερών από τη Βουλή στο πλαίσιο νομοσχεδίου με ρυθμίσεις διαφόρων υπουργείων και η οποία έχει τεθεί το βράδυ της Τρίτης σε δημόσια διαβούλευση.
Πέραν του παράδοξου και πρωτοφανούς να αλλάζει ένα σύστημα προτού εφαρμοστεί, προτού δοκιμαστεί στην πράξη για να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και τα κακώς κείμενα (διότι ο “Κλεισθένης” θα εφαρμοστεί από την 1η Σεπτεμβρίου με την ανάληψη καθηκόντων των νέων δημοτικών και περιφερειακών Αρχών), η νομοθετική ρύθμιση, όπως διέρρευσε χθες το απόγευμα, μοιάζει να προχωρά πολλά βήματα παραπέρα. Μοιάζει να υπερβαίνει την υποτιθέμενη φιλοσοφία της, εξαλείφοντας το πνεύμα του “Κλεισθένη” για μια πιο δημοκρατική διοίκηση και δίνοντας το έναυσμα για διοικήσεις... παντοκρατορίας σε Δήμους και αιρετές Περιφέρειες και για ένα δημαρχο/περιφερειαρχο-μοντέλο λειτουργίας των ΟΤΑ.
Με τα άρθρα 14 έως και 31 της νομοθετικής ρύθμισης, που ετοίμασε η νέα ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών υπό τον υπουργό Τάκη Θεοδωρικάκο, τροποποιείται σειρά διατάξεων του Ν. 3852/2010 που είχαν αντικατασταθεί από τον Ν. 4555/2018, δηλαδή με άλλα λόγια καταργούνται κομβικές διατάξεις του “Κλεισθένη”.
Επί του πρακτέου έρχονται τα πάνω-κάτω. Και εδώ, πέραν όλων των άλλων, εγείρονται σοβαρά πολιτικά ζητήματα, αφού με τις προωθούμενες αλλαγές αλλάζουν άρδην τα δεδομένα του παιχνιδιού τόσο με φόντο το πώς οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να ψηφίσουν στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, όσο και ως προς το τι ψήφισαν στην κάλπη του Μαΐου... Ουσιαστικά “διαταράσσεται” η ετυμηγορία των τοπικών κοινωνιών, όπως εκφράστηκε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του περασμένου Μαΐου.
Η πρώτη κομβική αλλαγή που σηκώνει πολλή συζήτηση αφορά στη θέσπιση δυνατότητας σύμπραξης δημοτικών παρατάξεων (στις οποίες συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά η παράταξη του δημάρχου ή περιφερειάρχη), οι οποίες λογίζονται ως ενιαία παράταξη για τη λειτουργία των οργάνων των ΟΤΑ, διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτοτέλεια κάθε μιας από αυτές. Με τον τρόπο αυτό, όπως διατυπώνεται στη σχετική διάταξη της ρύθμισης, ενθαρρύνεται η συνεργασία τους κατά τρόπο αντίστοιχο με την κοινοβουλευτική διαδικασία (σχηματισμός συμμαχικών κυβερνήσεων).
Ουσιαστικά, νέοι δήμαρχοι και νέοι περιφερειάρχες, τους οποίους ο λαός, οι ψηφοφόροι δεν έδωσαν ισχυρή εντολή διακυβέρνησης αλλά ποσοστά μειοψηφίας, μπορούν πλέον να ηγηθούν υπερ-παρατάξεων, με πανίσχυρη δύναμη εδρών μέσα στο Δημοτικό ή Περιφερειακό αντίστοιχα Συμβούλιο.
Το πλέον αξιοσημείωτο είναι ότι η σύμπραξη και η δημιουργία μιας νέας υπερ-παράταξης μπορεί να γίνει πριν καν τις δημαιρεσίες! Προτού καν δηλαδή εκλεγούν και σχηματιστούν τα νέα προεδρεία στα Δημοτικά ή Περιφερειακά Συμβούλια, με ευθύνη του πρώτου σε σταυρούς συμβούλου της παράταξης του δημάρχου!
Δεύτερη κομβική αλλαγή που ανατρέπει άρδην τα δεδομένα της κάλπης και της λαϊκής ετυμηγορίας είναι ότι επιβάλλεται η εξασφάλιση πλειοψηφίας του δημάρχου και του περιφερειάρχη στις επιτροπές (Οικονομική Επιτροπή και Επιτροπή Ποιότητας Ζωής στους Δήμους, Οικονομική Επιτροπή και λοιπές επιτροπές στις Περιφέρειες). Με τον τρόπο αυτόν o δήμαρχος και ο περιφερειάρχης θα μπορούν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα για το οποίο εκλέχθηκαν.
Ομοίως θεσπίζεται η υποχρεωτική εξασφάλιση πλειοψηφίας του δημάρχου και του περιφερειάρχη σε όλα τα νομικά πρόσωπα που έχει ο ΟΤΑ (ΝΠΔΔ, δημοτικά ιδρύματα, ΝΠΙΔ, Κοινωφελείς Επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ), ώστε να υπάρχει πλήρης ευθυγράμμιση της πολιτικής του δημάρχου με τα Νομικά Πρόσωπα των ΟΤΑ.
Για να γίνει αυτό, ανατρέπεται το σημερινό εκλογικό σύστημα σύνθεσης των επιτροπών ή των Δημοτικών Οργανισμών και Επιχειρήσεων.
Στα πλαίσια ενίσχυσης της κυβερνησιμότητας των ΟΤΑ, ορίζεται συγκεκριμένα ότι η πλειοψηφία των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής ανήκει στον συνδυασμό με τον οποίο εξελέξη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, και εισάγεται νέα αναλογική διαδικασία εκλογής των μελών.
Αν με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών η παράταξη νέου δημάρχου π.χ. δεν επιτυγχάνει να έχει πλειοψηφία στην Οικονομική Επιτροπή ή στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, τότε υποχρεωτικά αφαιρούνται μέλη από παρατάξεις της αντιπολίτευσης, για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία η παράταξη του δημάρχου!
Ακόμα, με τη ρύθμιση που θα ψηφιστεί προσεχώς από τη Βουλή, αρμοδιότητες του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου αντίστοιχα εκχωρούνται στις επιτροπές.
Το σκεπτικό του ΥΠ.ΕΣ. είναι να αποσυμφορηθεί η λειτουργία των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων. Η εξέλιξη όμως κάλλιστα μπορεί να εκληφθεί ως ευθεία παράκαμψη ή υποβάθμιση του ρόλου των κορυφαίων θεσμικών οργάνων των ΟΤΑ, που είναι τα συμβούλια...
