«Δώστε γη στους φτωχούς» είχε γράψει πολλές φορές από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 μέχρι σήμερα η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” και για πρώτη φορά εμφανίζεται η κυβέρνηση να ξεκινάει την παραχώρηση των εκτάσεων ιδιοκτησίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων - όπως για παράδειγμα τα πάνω από 2 χιλιάδες στρέμματα του ΕΘΙΑΓΕ στον νομό Ηρακλείου - σε άπορες οικογένειες και σε νέους αγρότες.
Με απόφαση, που υπογράφτηκε από τον υπουργό Σταύρο Αραχωβίτη, από την 1η Νοεμβρίου λήγουν όλα τα καθεστώτα παραχώρησης που ίσχυαν μέχρι τώρα για τις συγκεκριμένες εκτάσεις και φαίνεται πια πως για πρώτη φορά υπάρχει η πολιτική βούληση να δοθούν σε ανθρώπους με ανάγκες όλες αυτές οι εγκαταλελειμμένες ή και καταπατημένες εκτάσεις!
Όσες είναι καλλιεργήσιμες ή είναι βοσκότοποι θα παραχωρηθούν με ένα ελάχιστο συμβολικό τίμημα σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και σε ανέργους, με βάση τα κριτήρια και τη μοριοδότηση που ορίζει ο Νόμος 4061/2012 ή με διαγωνισμό. Εάν το σύνολο μιας έκτασης δεν υπερβαίνει τα 100 στρέμματα, τότε τη διαχείριση των παραχωρήσεων την αναλαμβάνουν οι Περιφέρειες. Για εκτάσεις άνω των 100 στρεμμάτων αρμόδιο είναι το ΥΠΑΑΤ.
Η πλήρης ενεργοποίηση του Νόμου 4061/2012 δίνει τέλος σε ένα καθεστώς που μέχρι πρότινος ενίσχυε την αδιαφάνεια, κυρίως στην επιλογή των παραχωρησιούχων, ενώ παράλληλα βοηθά τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να έχουν πρόσβαση σε φθηνή γη και στους ανέργους να κάνουν μια νέα αρχή, ενισχύοντας την τοπική οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τον νέο υπουργό.
«Είμαστε πολύ θετικοί»
Μεγάλη ικανοποίηση για την ανακοίνωση του Σταύρου Αραχωβίτη εξέφρασε στη “Νέα Κρήτη” χθες ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοργιάς.
«Ο πρωτογενής τομέας μπορεί να δώσει πολύ περισσότερες λύσεις στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ακόμη και απ’ τον τουρισμό. Γιατί ο πρωτογενής τομέας παράγει θέσεις εργασίας και στον δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα. Άρα αυτό είναι σημαντικό. Δίνει διέξοδο και σε άπορες οικογένειες και σε άνεργους πραγματικά και να βγάλουν εισοδήματα, αλλά και για τη στήριξη της εθνικής οικονομίας της χώρας μας».
Στο ερώτημά μας αν ο ίδιος θεωρεί ότι θα ανταποκριθούν πολλές οικογένειες, δηλώνει ότι «οικογένειες που είναι στην ύπαιθρο θεωρώ ότι θα ανταποκριθούν. Αν είναι καλά τα χωράφια, αν τους δώσουν υποδομές, αν τους δώσουν κίνητρα και φυσικά και μια οικονομική στήριξη, θεωρώ ότι θα υπάρξει ανταπόκριση. Και το λέω αυτό διότι κάθε αρχή είναι και δύσκολη. Μια στήριξη χρειάζεται να δοθεί σε αυτές τις οικογένειες μαζί με τη γη. Εγώ γνωρίζω ανθρώπους που έρχονται και στο Εργατικό Κέντρο και λένε ότι αναζητούν δουλειές μεροκάματου, που να σχετίζονται με τη γη. Βλέπω όρεξη και από νέο κόσμο. Είναι μια καλή απόφαση και είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε ανταπόκριση»...
Η γη στους φτωχούς
Το «δώστε γη στους φτωχούς» ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα της δημοσιογραφικής έρευνας της εφημερίδας μας, που είχε μεταφέρει στη Βουλή το 2013 ο Βασίλης Κεγκέρογλου, με τον τότε υπουργό Αθανάσιο Τσαυτάρη να τοποθετείται θετικά.
«Είναι θετικό ότι ξεκινά η διαδικασία εφαρμογής του Νόμου 4061, που αφορά στην αξιοποίηση των ακινήτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, πολλά από τα οποία είτε μένουν αναξιοποίητα είτε είναι υπό τη διαχείριση αγροτών και παραγωγών, χωρίς όμως να έχει γίνει η τυπική μεταβίβασή τους», είχε δηλώσει τότε στην εφημερίδα μας ο κ. Κεγκέρογλου.
Από τότε δεν είχαμε κάποιες επίσημες ανακοινώσεις μέχρι σήμερα που ήρθε στη δημοσιότητα η ενδιαφέρουσα ανακοίνωση του Σταύρου Αραχωβίτη.
Πάνω από 2.000 στρέμματα γης μπορεί να διαθέσει το Εθνικό Ίδρυμα Γεωργικών Ερευνών (ΕΛΓΟ “Δήμητρα”, όπως ονομάζεται σήμερα), στον νομό Ηρακλείου, δωρεάν σε άπορες οικογένειες, για να μπορέσουν, καλλιεργώντας και παράγοντας προϊόντα, να εξασφαλίσουν τη διατροφή των οικογενειών τους, αλλά και εισόδημα, διαθέτοντας σε τιμές παραγωγού, χωρίς μεσάζοντες, στον κόσμο όλα τα αγαθά που θα παράγουν.
Η “Νέα Κρήτη” είχε φέρει για πρώτη φορά στη δημοσιότητα την υπόθεση αυτή από τον χειμώνα του 2012, απευθυνόμενη σε ερευνητές και εργαζόμενους του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά του Ηρακλείου, που είχαν δηλώσει θετικοί. Βέβαια, από την άλλη, υπάρχει και η τεράστια ανάγκη ενίσχυσης του ερευνητικού έργου των επιστημόνων στο πρώην ΕΘΙΑΓΕ, κάτι που αποτελεί - όπως οι ίδιοι λένε - μια παράλληλη αναγκαιότητα για μια χώρα που, αν θέλει να βγει από την κρίση, θα πρέπει να στηριχτεί στον πρωτογενή της τομέα.
Ο γεωπόνος και πρώην ερευνητής Αμπέλου στο ΕΘΙΑΓΕ Βαγγέλης Βαρδάκης είχε τονίσει μάλιστα στην εφημερίδα μας ότι στην περιοχή της Μεσαράς το ΕΘΙΑΓΕ διαθέτει γύρω στα 2.000 στρέμματα γης.
«Είναι πολύ μεγάλη η έκταση. Και περίπου τα 1.600 στρέμματα είναι επίπεδα και συγκεντρωμένα δυτικά της Μητρόπολης», μας είχε πει τότε, διευκρινίζοντας ότι γύρω στα 150 στρέμματα είναι φυτεμένα με εσπεριδοειδή και άλλα 70 στρέμματα με ελιές, που τα εκμεταλλεύονται κάποιοι αγρότες της περιοχής. Όλα τα υπόλοιπα παραμένουν εγκαταλελειμμένα και η εγκατάλειψή τους αυτή σχετίζεται με την ολοένα και μεγαλύτερη απαξίωση του πρώην ΕΘΙΑΓΕ και του επιστημονικού έργου που παράγεται εκεί.
«Μπορούν να τα καλλιεργήσουν εύκολα άπορες οικογένειες του τόπου μας, αφού υπάρχει άφθονο νερό και τα εδάφη εκεί είναι υπερβολικά γόνιμα. Μπορεί να γίνει μια εκμετάλλευση που θα περιλαμβάνει όλες τις μορφές της γεωργικής δραστηριότητας, αλλά και την κτηνοτροφία», σύμφωνα με τον Βαγγέλη Βαρδάκη.
Νερό υπάρχει ακόμη και στα περίπου 50 στρέμματα γης που διαθέτει το ΕΘΙΑΓΕ στο Σκαλάνι. Άλλα τόσα, συμπεριλαμβανομένων των θερμοκηπίων, υπάρχουν και στην έδρα του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά.
Εικόνες απογοήτευσης στον Κατσαμπά
Έκτοτε, πολλές φορές ο φωτογραφικός φακός της εφημερίδας “Νέα Κρήτη” έχει καταγράψει και στο αγροκήπιο του Κατσαμπά εικόνες απογοήτευσης, που ουδεμία σχέση έχουν με τη ζωντάνια περασμένων χρόνων, όταν κόσμος εργαζόταν στην έρευνα και πλήθος εργατών έβρισκε δουλειά στα θερμοκήπια, όπου εξελίσσονταν στην πράξη οι ερευνητικές διαδικασίες.
Η έρευνα στον Αμπελούζο
Να υπενθυμίσουμε, εξάλλου, ότι σε ρεπορτάζ που παρουσιάσαμε το 2016 φέραμε στην επιφάνεια, και στις τεράστιες εκτάσεις στον Αμπελούζο της Μεσαράς, εικόνες εγκατάλειψης και καταστροφής, που συντελείται τα τελευταία 25 με 30 χρόνια, δίχως τέλος. Θερμοκήπια που στέκουν μόνο... τα κουφάρια τους. Μηχανισμοί θέρμανσης των θερμοκηπίων, αλλά και άλλα πανάκριβα μηχανήματα, που “ξεχάστηκαν” εκεί από τότε που σταμάτησαν τα πειράματα, αφού τελείωσαν τα κοινοτικά κονδύλια.
Όσο για τις περίφημες αμπελουργικές εκτάσεις με τη μητρική φυτεία και τους πειραματικούς αμπελώνες; Κάποτε υπήρχαν κι αυτές. Σήμερα, όμως, μας τις θυμίζουν μόνο οι σκουριασμένες ταμπέλες, που αναγράφουν τα προγράμματα της τότε Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, με τα κονδύλια που, μόλις εξαντλήθηκαν, τελείωσε και η γεωργική έρευνα, λες και πάψαμε ως χώρα να είμαστε κυρίως πρωτίστως αγροτική και κτηνοτροφική!
Αν έλειπαν κάποιοι αγρότες - μετρημένοι στα δάχτυλα - που εκμεταλλεύονται ένα μέρος των εκτάσεων αυτών, οι οποίοι και εμφανίζονται ως “ενοικιαστές”, αλλά ακόμα και τα ζώα που βόσκουν σε μερικά σημεία, δε θα μπορούσαν οι γεωτεχνικοί της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς, που παραμένουν εκεί και κάνουν σεμινάρια, να συντηρήσουν αυτά τα χιλιάδες στρέμματα, που θα είχαν “πνιγεί” από τις αγριάδες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον κίνδυνο φωτιάς.
Για να δούμε, λοιπόν, σήμερα τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση για τόσο μεγάλες και τόσο σημαντικές εκτάσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων...
Στο μεταξύ, “σώζει την κατάσταση” στον Αμπελούζο η ύπαρξη και υποδειγματική λειτουργία της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς, η οποία όμως χρειάζεται στήριξη από το κράτος και ενίσχυση του πολύ σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει για την κατάλληλη εκπαίδευση των νέων αγροτών.
Από την πλευρά της Περιφέρειας Κρήτης έχει ανακοινωθεί, εξάλλου, ότι η Γεωργική Σχολή Μεσαράς θα εξελιχθεί σε “Πολυλειτουργικό Αγρόκτημα”, όπως έχει σχεδιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Αναλυτικότερα, μετά από ευρεία σύσκεψη που είχε γίνει στην Περιφέρεια Κρήτης τον περασμένο Απρίλιο, ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης ανακοίνωσε πως γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια της Περιφέρειας και των αρμόδιων υπουργείων, με στόχο την αξιοποίηση της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς. Μάλιστα, στη σύσκεψη είχε πάρει μέρος και ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης Χαράλαμπος Κασίμης, μαζί με θεσμικούς εκπροσώπους.
Από την πλευρά του, ο κ. Κασίμης ανέφερε πως κοινός στόχος των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης, Παιδείας, Έρευνας και Καινοτομίας είναι η αξιοποίηση της Σχολής στη Μεσαρά, «ώστε πραγματικά να αποτελέσει ένα παράδειγμα κατάρτισης, εκπαίδευσης, χρήσης της καινοτομίας και της έρευνας προς όφελος του αγροτικού κόσμου».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Σχολή μπορεί να γίνει παράδειγμα «για ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο που θέλουμε να χτίσουμε, και θα στηρίζεται στη γνώση, την έρευνα, την καινοτομία, την κατάρτιση και προφανώς στην προσπάθεια που κάνουμε να ενισχύσουμε το παραγωγικό πρότυπο στον αγροτικό τομέα, επενδύοντας στην ποιότητα των αγροτικών προϊόντων, αλλά και στη διασύνδεση με τη μεταποίηση και με τον τουρισμό».
Εγκατάλειψη στον πειραματικό αμπελώνα Σκαλανίου
Εκτός όμως από τον Αμπελούζο, υπάρχει απίστευτη εγκατάλειψη γης και εγκαταστάσεων και στο Σκαλάνι του δήμου Ηρακλείου. Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, με αφορμή την ανακοίνωση Αραχωβίτη, υπενθυμίζει σήμερα ότι όποιος βρεθεί στο Σκαλάνι θα δει ότι οι κουρμούλες του πάλαι ποτέ πειραματικού αμπελώνα “πνίγονται” μέσα στα αγριόχορτα, καθώς τα 15 και πλέον χρόνια της εγκατάλειψής τους μέχρι σήμερα, από τότε που σταμάτησαν εκεί οι εργασίες, δεν είναι και λίγα.
Στην περιοχή του Σκαλανίου, γύρω στα 60 στρέμματα αμπελιών, που κάποτε εργάζονταν σε αυτά οι επιστήμονες του ΕΘΙΑΓΕ για πειραματικούς σκοπούς, έχουν κυριολεκτικά στοιχειώσει.
Μια φορά κι έναν καιρό, δεκάδες επιστήμονες, με επικεφαλής τον ερευνητή Αμπέλου Βαγγέλη Βαρδάκη, εργάζονταν πυρετωδώς στα πάνω από 70 στρέμματα αμπελώνα στο Σκαλάνι, όπου, μετά τη διάνοιξη του δρόμου Ηρακλείου-Βιάννου, έχουν απομείνει γύρω στα 60 στρέμματα.
«Εγώ το κτήμα Σκαλανίου το αγόρασα το 1979», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στη “Νέα Κρήτη” ο Βαγγέλης Βαρδάκης, σε ένα από τα ρεπορτάζ που είχαμε κάνει στο Σκαλάνι.
«Και μόνο το θερμοκήπιο που είδατε, για να φτιαχτεί τότε, στοίχισε 30 εκατομμύρια δραχμές. Κι όμως, μετά που έφυγα εγώ, το 1998, τα πάντα εγκαταλείφθηκαν δυστυχώς, με ευθύνη της Πολιτείας. Μέχρι τότε, εκεί μέσα κάναμε πειράματα πολλά. Είτε για το είδος της υποστύλωσης του διαφορετικού κλαδέματος ανάλογα με τις εποχές, είτε και πάρα πολλά άλλα πειράματα».
