Το πολιτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται αύριο στην ΠΓΔΜ, καθώς έφτασε η μέρα που θα διεξαχθεί το κρίσιμο δημοψήφισμα για την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της γειτονικής χώρας.
Μια απόφαση η οποία, αν είναι καταφατική, στην ουσία επικυρώνει τη συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων και ξεκλειδώνει - υπό την προϋπόθεση πως η χώρα θα κάνει και τη συνταγματική αναθεώρηση - την ένταξή της σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. Βέβαια, ελλοχεύει ο κίνδυνος το δημοψήφισμα να κριθεί άκυρο εξαιτίας της ευρείας αποχής.
Με την αντιπολίτευση να απορρίπτει μετά βδελυγμίας την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών και μια συμπαγή πλειοψηφία να μοιάζει να ζητά την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της χώρας (αν και όχι ιδιαίτερα ευρεία), το παιχνίδι φαίνεται πως θα κριθεί από τη συμμετοχή. Το τελευταίο διάστημα, η εθνικιστική πτέρυγα της πολιτικής σκηνής της ΠΓΔΜ προκρίνει, αντί του «όχι», την αποχή, παίζοντας το τελευταίο της «χαρτί». Το δύσκολο να κερδηθεί στοίχημα του προέδρου Ιβάνοφ και των συν αυτώ είναι η αποχή να ξεπεράσει το 50%, καθιστώντας με τον τρόπο αυτό άκυρο το δημοψήφισμα.
Δεν είναι τυχαίο πως ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, κάλεσε προχθές Πέμπτη τους συμπολίτες της χώρας του να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα αύριο Κυριακή για την αλλαγή του ονόματος της χώρας τους. Μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, έκανε λόγο για «ιστορική αυτοκτονία».
«Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου δε θα πάω να ψηφίσω», δήλωσε ο Ιβάνοφ κατά την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. «Και είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση», πρόσθεσε. Σε κάθε περίπτωση, η στόχευση της αντιπολίτευσης δεν είναι εντελώς ανεδαφική, αφού σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Κέντρου Συνεργασίας, το 66,4% των πολιτών της ΠΓΔΜ δηλώνει αποφασισμένο να ψηφίσει. Το ποσοστό εκείνων που επιλέγουν το μποϊκοτάζ άγγιζε τον Αύγουστο το 19,8%.
Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της περασμένης Τρίτης, οι πολίτες που δήλωσαν πρόθυμοι να ψηφίσουν «ναι» βρίσκονται στο 50,25% και εκείνοι που προτίθενται να ρίξουν «όχι» στην κάλπη καταγράφονται στο 11,34%. Το ποσοστό των αποφασισμένων να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα διά της αποχής παραμένει σταθερό στο 19,96%, ανεβασμένος όμως εμφανίζεται ο αριθμός των αναποφάσιστων πολιτών (18,45%).
Κίνηση «ρουά-ματ»
Όπως είναι ήδη γνωστό, η απόφαση του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ ήταν να διατυπώσει με διαφορετικό τρόπο το ερώτημα του δημοψηφίσματος. Αντί λοιπόν αυτό να καλεί τους πολίτες να εκφράσουν τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους με τη συμφωνία των Πρεσπών, το ερώτημα διατυπώνεται ως εξής: «Είστε υπέρ της εισόδου στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ με την αποδοχή της συμφωνίας ανάμεσα στη Δημοκρατίας της «Μακεδονίας» και τη Δημοκρατία της Ελλάδας;». Το ερώτημα χρησιμοποιεί το ισχύον συνταγματικό όνομα της χώρας, όνομα που δεν αναγνωρίζει η Ελλάδα, και το οποίο με βάση την ενδιάμεση συμφωνία καθορίζεται ως Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, φαίνεται πως οριακά επικρατεί το «ναι», δηλαδή η επικύρωση από τον λαό της γείτονος της συμφωνίας των Πρεσπών.
Η πολιτική ντρίπλα
Σύμφωνα με εκτενή έρευνα του Διεθνούς Κέντρου Συνεργασίας της ΠΓΔΜ, αν η ερώτηση ήταν «Δέχεστε τη συμφωνία μεταξύ ΠΓΔΜ και Ελλάδας;», το ποσοστό υπέρ του «ναι» τον Αύγουστο θα κυμαινόταν στο 39,8%, σε αντίθεση με το ισχύον ερώτημα, στο οποίο 41,5% απαντά θετικά.
Αντίθετα, το ποσοστό όσων δηλώνουν πως θα καταψηφίσουν ή θα απόσχουν παραμένει σταθερό και στις δύο περιπτώσεις. Φαίνεται, λοιπόν, πως το «τυράκι» της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στην αρχή της ερώτησης συμβάλλει σημαντικά στο να μεταπείσει τους αναποφάσιστους.
Ο παράγοντας των αλβανοφώνων
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο, που θα κρίνει ίσως και το αποτέλεσμα, είναι πως η αλβανόφωνη κοινότητα της χώρας μοιάζει αποφασισμένη να συμμετέχει μαζικά στη διαδικασία, ενώ, σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, είναι στη συντριπτική της πλειοψηφία υπέρ του «ναι».
Ο ηγέτης του κόμματος των αλβανόφωνων, Αλί Αχμέτι, προέτρεψε στις αρχές της εβδομάδας τους πολίτες να πουν «ναι»α στην ειρήνη και τη σταθερότητα. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει σχέδιο Β, και δε θέλω να το σκέφτομαι γιατί δε θέλω να επιστρέψω στο παρελθόν. Το παρελθόν είναι οδυνηρό και δεν πρέπει να επαναληφθεί. Πρέπει να μάθουμε από το οδυνηρό παρελθόν και να αποφασίσουμε για τις μελλοντικές γενιές», τόνισε ο πολιτικός που εκπροσωπεί το 25% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
