Εξήντα μία ημέρες έχουν απομείνει μέχρι το δημοψήφισμα στο οποίο οδηγήθηκε ο Ζόραν Ζάεφ, καθώς η 30ή Σεπτεμβρίου θα είναι μια μέρα όπου οι πολίτες τής (μέχρι και σήμερα) ονομαζόμενης ΠΓΔΜ θα κληθούν να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε πλήρης συμφωνία με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει πλειοψηφία 68 βουλευτών. Το ερώτημα του δημοψηφίσματος ανακοινώθηκε από τον ίδιο προχθές Δευτέρα το πρωί, ενώ σε συνεδρίαση που έλαβε χώρα το απόγευμα της ίδιας μέρας επικυρώθηκαν η ημερομηνία αλλά και ο χαρακτήρας του.
Παρά τις διαφωνίες από πλευράς του VMRO, ο Ζάεφ κατάφερε να συνδέσει το “ναι” στη συμφωνία με τη δυτική πορεία και την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού της χώρας, ενθαρρύνοντας όσους πολίτες διαφωνούν με την ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ να μην υπερψηφίσουν. Προς επιβεβαίωση του παραπάνω ισχυρισμού, αρκεί να τονιστεί πως ο Ζόραν Ζάεφ, μιλώντας στη Βουλή της ΠΓΔΜ πριν λίγες μέρες, προειδοποίησε ότι εάν δεν εγκριθεί η Συμφωνία των Πρεσπών δε θα πρέπει να αναμένει κανείς ότι η “Μακεδονία” θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ επανέλαβε το βασικό επιχείρημα που θα επιστρατεύσει όπως φαίνεται και στην καμπάνια υπέρ του “ναι” στο δημοψήφισμα, δηλώνοντας ότι η Συμφωνία των Πρεσπών «αναγνωρίζει τη μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα και κανένας πια δεν μπορεί να τα αρνηθεί. Αυτό είναι ένα σπουδαίο και ιστορικό επίτευγμα», είπε ο κ. Ζάεφ και απέρριψε τις επικρίσεις ότι η «χώρα δεν έχει όνομα τώρα».
Δημοψήφισμα: “Ναι” ή “όχι”;
«Είστε υπέρ της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”;», αναφέρει χαρακτηριστικά το ερώτημα που αποφασίστηκε. Εκτός των άλλων, το δημοψήφισμα θα έχει συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα άλλωστε με τον αρμόδιο επίτροπο για τη Διεύρυνση της Ε.Ε., Γιοχάνες Χαν, «ένα επιτυχημένο δημοψήφισμα είναι απαραίτητο βήμα για την ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ», που πρέπει παράλληλα να εφαρμόσει σειρά μεταρρυθμίσεων ώστε να μπορέσει να γίνει μέλος της Ένωσης. Το δημοψήφισμα, ωστόσο, αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συνέχεια πέραν της νομιμοποιητικής διάστασης που θα προσδώσει στην επικύρωση ή μη του ονόματος της “Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας”.
Οι συζητήσεις με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης πήραν περισσότερο χρόνο απ’ όσο περίμενε ο Ζάεφ, ο οποίος αρχικά είχε δηλώσει πως από την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος μέχρι τη διεξαγωγή του θα μεσολαβούσαν 100 μέρες. Οι διαπραγματεύσεις ήταν χρονοβόρες και δύσκολες, καθώς ο πρωθυπουργός επιχείρησε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση σχετικά με το ερώτημα και την ημερομηνία διεξαγωγής - κυρίως ώστε να υπάρξει και αυξημένη κινητοποίηση των πολιτών. Τελικά, όλα τα κόμματα εκτός του VMRO συμφώνησαν με την πρότασή του. Σύμφωνα με σκοπιανά μέσα ενημέρωσης, στην προχθεσινή συνεδρίαση το Εθνικιστικό Κόμμα κατέθεσε δύο τροποποιήσεις, όμως κανείς εκ των βουλευτών δε βρέθηκε στην Ολομέλεια για να τις παρουσιάσει, οπότε τέθηκαν εκτός δημόσιου διαλόγου. Στελέχη του κόμματος αναφέρθηκαν σε ένα ερώτημα που δεν είναι διατυπωμένο με ακρίβεια, το οποίο έχει σκοπό να «να χειραγωγήσει και να παραπλανήσει» τους πολίτες.
«Πρόκειται για μια τεράστια απόφαση και όχι μόνο γιατί τίθεται σε δημοψήφισμα, αλλά γιατί καθορίζει το μέλλον της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”», τόνισε ο Ζόραν Ζάεφ σε δηλώσεις του στις κάμερες. «Είμαι πεισμένος ότι βρισκόμαστε στο σωστό μονοπάτι και ξέρω ότι το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές», τόνισε. Πάντως, ακόμα και για τα γεωγραφικά δεδομένα της ΠΓΔΜ, το δημοψήφισμα θα αποτελέσει μια σχετικά κοστοβόρο διαδικασία. Με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν στην προχθεσινή κοινοβουλευτική συνεδρίαση, το δημοψήφισμα θα κοστίσει 3,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κεφάλαιο θα εξασφαλιστεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η συνταγματική αναθεώρηση
Είναι άξιο αναφοράς ότι, σε περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι όντως θετικό, το μόνο που απομένει από τη σκοπιανή πλευρά για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι η συνταγματική αναθεώρηση, για την οποία ο Ζάεφ έχει θέσει χρονικό όριο τους πρώτους μήνες του 2019.
Οι επιπτώσεις του δημοψηφίσματος αναλόγως την έκβαση
Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Δημήτρη Ξενάκη, ο οποίος μας ανέλυσε τι θα συμβεί σε περίπτωση αποτελέσματος “ναι” ή “όχι” του δημοψηφίσματος.
«Είναι ξεκάθαρο ότι αν βγει το “όχι” η πλειοψηφία του ελληνικού λαού θα το δεχτεί με ανακούφιση, διότι στην ουσία θα ακυρώσει τη συμφωνία με την οποία οι περισσότεροι, πάνω από 70%, δε συμφωνούν. Οπότε θα θεωρηθεί από τον ελληνικό λαό ως θετική εξέλιξη. Αν βγει το “ναι”, τότε οδηγεί σε περαιτέρω εξελίξεις, δηλαδή στη μετέπειτα διαδικασία κύρωσης από την ελληνική Βουλή, κάτι που με τη σειρά του θα πυροδοτήσει κύμα δυσαρέσκειας και διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα.
Κατά τη διαδικασία ψήφισης στη Βουλή, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα δηλώσεις των κομμάτων, η πλειοψηφία θα αντιδράσει και δε θα διάκειται θετικά, κάτι που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε πολιτικές εξελίξεις και να δρομολογηθούν πρόωρες εκλογές.
Σε περίπτωση που εντέλει περάσει από την ελληνική Βουλή και κυρωθεί η συμφωνία, κάτι που δε μοιάζει πιθανό, μια από τις περαιτέρω συνέπειες, πέρα από την κοινωνική αναταραχή που θα υπάρξει, είναι ότι τα ελληνικά προϊόντα πρέπει να κατοχυρώσουν το όνομα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο όσο ακόμα προλαβαίνουν. Οι επιχειρήσεις που πρέπει να κατοχυρώσουν το brand name τους στο οποίο υπάρχει ο όρος “Μακεδονία” είναι περίπου 4.000 σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), κάτι το οποίο συνεπάγεται δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος, καθώς το κόστος πιστοποίησης στο ευρωπαϊκό μητρώο είναι 2.000 και 8.000 ευρώ στο παγκόσμιο μητρώο, δηλαδή ένα συνολικό κόστος 10.000 ευρώ για κάθε προϊόν ξεχωριστά. Αν για παράδειγμα μια εταιρεία έχει 5 προϊόντα, τότε το κόστος είναι 50.000 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να προβλεφθεί ενίσχυση για τις επιχειρήσεις από το κράτος, έστω σε ένα ποσοστό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ξενάκης.
