Μήνυμα SOS εκπέμπει ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας για την έλλειψη αντιδραστηρίων. Τα τελευταία χρόνια, τα οροθετικά άτομα βιώνουν έντονα το αίσθημα της ανησυχίας, καθώς η έλλειψη αντιδραστηρίων θεωρείται μείζον πρόβλημα για την εργαστηριακή επιβεβαίωση της HIV λοίμωξης και για τη μέτρηση του ιικού φορτίου και της γονοτυπικής αντοχής.
Τα αντιδραστήρια είναι απαραίτητα, καθώς αποτελούν αξιόπιστα εργαλεία μέτρησης του ιικού φορτίου. Όταν το ιικό φορτίο είναι ανιχνεύσιμο στο αίμα, τότε ο ιός είναι μεταδοτικός. Αντίστροφα, όταν το ιικό φορτίο είναι μη ανιχνεύσιμο, τότε ο ιός δεν είναι μεταδοτικός. Αυτό έχει ως άμεση συνέπεια τα οροθετικά άτομα να μην είναι σε θέση να εκτιμήσουν την κατάσταση της υγείας τους.
Την έλλειψη αντιδραστηρίων σχολίασε στη “Νέα Κρήτη” ο κ. Γιώργος Τσιακαλάκης, ο οποίος είναι υπεύθυνος επικοινωνίας και προάσπισης δικαιωμάτων του Συλλόγου Οροθετικών, παραθέτοντας μια γενικότερη εικόνα.
Ο κ. Τσιακαλάκης είπε χαρακτηριστικά: «Η έλλειψη αντιδραστηρίων είναι μια κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία δύο χρόνια. Από τη στιγμή της διάγνωσης, η επιτυχία της αντι-ρετροϊκής αγωγής μπορεί να επιβεβαιωθεί με τη μέτρηση του ιικού φορτίου. Τα φάρμακα καταφέρνουν να καταστέλλουν την αναπαραγωγή του ιού στο αίμα ενός ανθρώπου. Το μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο σημαίνει ότι μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του φυσιολογικά.
Τα τελευταία χρόνια έχει προκύψει πρόβλημα με τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται για τη συγκεκριμένη εξέταση. Στην Ελλάδα, οι εξετάσεις γίνονται δωρεάν από τέσσερα κέντρα αναφοράς (δύο στην Αθήνα, από ένα σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα). Οι εξετάσεις που γίνονται στις μονάδες λοιμώξεων της χώρας στέλνονται σε αυτά τα 4 εργαστήρια, τα οποία όμως τα τελευταία χρόνια υπολειτουργούν. Κάνουν τις εξετάσεις περιστασιακά ή σε έκτακτες περιστάσεις. Αυτό συνέβη αρχικά γιατί δεν μπορούσε να βρεθεί το απαιτούμενο budget για την προμήθεια του αντιδραστηρίου. Στη συνέχεια, το υπουργείο παίρνει την απόφαση και λέει ότι “εγώ θα χορηγήσω τον απαιτούμενο προϋπολογισμό στο ΚΕΕΛΠΝΟ, έτσι ώστε να γίνει ένας διεθνής διαγωνισμός και να προμηθευτεί τα αντιδραστήρια”. Ένας διαγωνισμός στην Ελλάδα είναι μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία και συναντάει γραφειοκρατικά κωλύματα».
Ο κ. Τσιακαλάκης τονίζει πως το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό, αλλά γραφειοκρατικό.
«Το πρόβλημα είναι γραφειοκρατικό και όχι οικονομικό. Το ΚΕΕΛΠΝΟ κατένειμε τα ποσά στα κέντρα αναφοράς, τα οποία με τη σειρά τους θα πρέπει να κάνουν διεθνείς διαγωνισμούς ανάλογα με το ποσό που πρέπει κάθε φορά να διαχειριστούν. Η διαδικασία αυτή δημιούργησε το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι γραφειοκρατικό. Τα κέντρα αναφοράς δεν έχουν βρει το ρυθμό να περατώνουν τον διαγωνισμό, να προμηθεύονται τα αντιδραστήρια και στο μεσοδιάστημα να μη σταματούν να έχουν αντιδραστήρια. Αποτέλεσμα, η μεγάλη πλειοψηφία των οροθετικών ατόμων δεν έχουν πρόσβαση σε εξετάσεις για την παρακολούθηση της υγείας τους», επισήμανε ο κ. Τσιακαλάκης.
Οι λόγοι
Οι λόγοι της εξαιρετικά περιορισμένης πρόσβασης, σύμφωνα με την επιστολή που έστειλε ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας “Θετική Φωνή” στον υπουργό Υγείας, Ανδρέα Ξάνθο, είναι:
«1. Καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών. Η υλοποίηση και περάτωση ενός διαγωνισμού προμήθειας αντιδραστηρίων είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και στην πράξη φαίνεται πως υπερβαίνει τους έξι μήνες. Για το μεσοδιάστημα αυτό δεν έχει γίνει καμία απολύτως πρόβλεψη για την εξέταση των δειγμάτων που συσσωρεύονται.
2. Η ροή χρηματοδότησης δεν ανταποκρίνεται στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Το ΚΕΕΛΠΝΟ ακολουθεί συχνά τη “μέθοδο του σταγονόμετρου” στη χρηματοδότηση των εργαστηρίων, βάσει των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η ομαλή ροή προμήθειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Κέντρο Αναφοράς της ΕΣΔΥ, το οποίο έλαβε πρόσφατα κονδύλιο που επαρκούσε για τη διενέργεια μόλις 89 εξετάσεων. Επίσης, η σύμβαση του ΚΕΕΛΠΝΟ με το Πανεπιστήμιο Αθηνών προβλέπει συνολικά την προμήθεια 6.000 αντιδραστηρίων για την εργαστηριακή διερεύνηση του ιικού φορτίου και 200 αντιδραστηρίων για τη γονοτυπική αντοχή, τη στιγμή που στο εργαστήριο εκκρεμούν ήδη προς εξέταση πάνω από 7.000 δείγματα».
ΕΟΠΥΥ: Διασφάλιση ιατρικού απορρήτου
Ένα πρόβλημα συνιστά η αποζημίωση μέσω ΕΟΠΥΥ, η οποία δε διασφαλίζει την απρόσκοπτη, καθολική, ανώνυμη και δωρεάν πρόσβαση στις εξετάσεις. Οι ασφαλισμένοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τη συγκεκριμένη εξέταση μέτρησης του ιικού φορτίου και ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Το άτομο καταβάλλει ένα χρηματικό ποσό στη διαγνωστική μονάδα, ενώ αργότερα αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ. Ωστόσο, η αποζημίωση συναντάει εμπόδια που σχετίζονται με το κοινωνικό στίγμα, αλλά και την αποκάλυψη της οροθετικότητας, πράγμα που πρακτικά σημαίνει την αποκάλυψη ενός ιδιαίτερου ευαίσθητου ζητήματος.
«Αυτή τη στιγμή, αυτές τις εξετάσεις μπορεί κάποιος να τις κάνει σ’ ένα ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο. Η περίπτωση των ασφαλισμένων συμπολιτών μας μπορεί να αποζημιωθεί από τον ΕΟΠΥΥ, να συνταγογραφηθεί η εξέταση, να την κάνεις σ’ ένα ιατρικό διαγνωστικό και να πληρώσεις μια μικρή συμμετοχή. Σε αυτήν την περίπτωση, έχουμε το πρόβλημα της διασφάλισης του ιατρικού απορρήτου και της ανωνυμίας. Λόγω του στίγματος που ακολουθεί τον HIV, η διατήρηση της ανωνυμίας είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα. Με τον κωδικό του ΑΜΚΑ φαίνεται πως το άτομο είναι οροθετικό», δήλωσε ο κ. Τσιακαλάκης.
Ο υπεύθυνος επικοινωνίας και προάσπισης δικαιωμάτων του Συλλόγου Οροθετικών καταλήγει κάνοντας αναφορά στα ανασφάλιστα άτομα, λέγοντας: «Αυτό που δεν έχει προβλεφθεί είναι και τα ανασφάλιστα άτομα, δεδομένης της οικονομικής κρίσης αλλά και της ανεργίας, δεν μπορούν να κάνουν χρήση του δικαιώματος να πάνε στον ΕΟΠΥΥ και να αποζημιωθούν, κάνοντας εξέταση σ’ ένα ιδιωτικό διαγνωστικό. Και σε αυτήν την κατεύθυνση πιέζουμε έτσι ώστε να υπάρχει μια άμεση πολιτική πρωτοβουλία και από το ΚΕΕΛΠΝΟ, αλλά και από το υπουργείο, έτσι ώστε και τα ανασφάλιστα άτομα να μπορούν να έχουν πρόσβαση δωρεάν και ανώνυμα σε αυτές τις εξετάσεις».
