Οι μικροί επιστήμονες, οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Γαζίου "Δομήνικος Θεοτοκόπουλος", θα ταξιδέψουν στο... διάστημα. Όχι βεβαίως με κάποια επανδρωμένη πτήση, αλλά με την έμπνευση, τη γνώση και το πάθος για την εξερεύνηση.
Η ομάδα των μαθητών με το όνομα DIASat είναι μια από τις μόλις τρεις που ξεχώρισαν και επελέγησαν από κορυφαία σχολεία δέκα χωρών, για να συμμετάσχουν στην τελική φάση του διαγωνισμού Cansat της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), η οποία θα λάβει χώρα στα τέλη του Ιουνίου στην πόλη Santa Cruz της Πορτογαλίας. Εκεί οι Κρητικοί μαθητές θα αναμετρηθούν με τις 12 πρωταθλήτριες εθνικές ομάδες των υπόλοιπων μελών της ESA, εκτοξεύοντας ομοιώματα πραγματικών δορυφόρων σε μικροκλίμακα, τα λεγόμενα Cansats.
Η ομάδα
Στη σύνθεση της DIASat περιλαμβάνονται από την Α' Λυκείου η Μαρία Χριστοφοράκη, αρχηγός ομάδας και υπεύθυνη για το σταθμό εδάφους, την ανάλυση των δεδομένων και τη δημιουργία παρουσιάσεων, η Ειρήνη Χαριτάκη, υπεύθυνη για την επικοινωνία με τους χορηγούς, τη σχεδίαση γραφικών και την ενημέρωση των κοινωνικών δικτύων, η Άρτεμις Αθανασάκη, υπεύθυνη για τη θεωρητική τεκμηρίωση, το συντονισμό και την προβολή της εργασίας στα ΜΜΕ, και ο Μάνος Σκυβαλάκης, υπεύθυνος για το σχεδιασμό του δορυφόρου και την κατασκευή της κεραίας και του αλεξίπτωτου.
Από τη Β' Λυκείου συμμετέχουν ο Γιώργος Ανδρουλάκης, υπεύθυνος για το σχεδιασμό της δομής και τη συναρμολόγηση του δορυφόρου, τις προσομοιώσεις και τα πειράματα, και ο Θεόφιλος Ζαϊμάκης, υπεύθυνος για το λογισμικό και τον προγραμματισμό των μικροελεγκτών, την έρευνα αγοράς και την προμήθεια των ηλεκτρονικών. Την επιστημονική καθοδήγηση της ομάδας και την επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος έχει αναλάβει ο καθηγητής Φυσικής κ. Αστρινός Τσουτσουδάκης, που συμμετέχει για 2η φορά στο διαγωνισμό.
Ο "δορυφόρος"
Οι μαθητές θα πρέπει να χωρέσουν μέσα σε ένα κουτάκι αναψυκτικού τον ηλεκτρονικό και μηχανολογικό μηχανισμό του "δορυφόρου", με βάρος που δε θα ξεπερνά τα 350 γραμμάτια, που ακριβώς λόγω της μορφής του έχει ονομαστεί Cansat, από τις λέξεις Can (κονσέρβα) και Satellite (δορυφόρος).
Όπως μας εξήγησε ο επιστημονικός υπεύθυνος της ομάδας κ. Αστρινός Τσουτσουδάκης, τα ομοιώματα αυτά θα εκτοξευτούν ανά ζεύγη με κατάλληλα διαμορφωμένο πύραυλο, ο οποίος επιταχύνει μέχρι την ταχύτητα των 544 χιλιομέτρων την ώρα μέσα σε μόλις 2 δευτερόλεπτα, φτάνοντας τελικά σε ύψος περίπου 1.000-1.200 μέτρων, απ' όπου και απελευθερώνονται. Τα Cansats στην απλούστερη μορφή τους μεταφέρουν μια σειρά αισθητήρων, προκειμένου να πραγματοποιούν μετρήσεις ατμοσφαιρικών παραμέτρων και να μεταδίδουν ασύρματα τα σχετικά δεδομένα στο σταθμό βάσης.
Σε όλη τη διάρκεια εφαρμογής της καινοτόμου αυτής μεθόδου προσέγγισης της γνώσης (STEM), που συνδυάζει Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά, οι μαθητές αναλαμβάνουν την ευθύνη της επιλογής και συναρμολόγησης των ηλεκτρονικών μερών, τον προγραμματισμό και τον έλεγχο καλής λειτουργίας του μικροϋπολογιστή, το σχεδιασμό και την κατασκευή του συστήματος ασφαλούς προσεδάφισης, και την κατασκευή των κεραιών εκπομπής και λήψης.
Ζωή σε άλλο πλανήτη
Επίσης, οι μαθητές είναι υπεύθυνοι για την έρευνα και την ανάπτυξη για τη δευτερεύουσα αποστολή που έχουν επιλέξει, δηλαδή την προσομοίωση ανίχνευσης κατάλληλου μικροκλίματος και μέτρησης εδαφικών παραμέτρων σε άλλο πλανήτη ή ουράνιο σώμα μέσα στη ζώνη Goldilocks του ηλιακού μας συστήματος, στην οποία ανήκουν όσα σώματα βρίσκονται στην κατάλληλη απόσταση από τον Ήλιο, έτσι ώστε να μπορούν να αποκτήσουν τη σωστή θερμοκρασία για τη διατήρηση της ζωής.
Στη συνέχεια, οι μαθητές θα προτείνουν την εισαγωγή για καλλιέργεια συγκεκριμένων φυτών που θα μπορούν να ξεκινήσουν τη γεωπλασία σε αναμονή μελλοντικού αποικισμού από τον άνθρωπο, όταν οι πιέσεις από την αύξηση του πληθυσμού, η έλλειψη αρκετής ποσότητας τροφής και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την τεχνολογική πρόοδο, θα το καταστήσουν δυνατό.
Με αρωγό τη Διεύθυνση και το Σύλλογο των Καθηγητών του σχολείου και τη συνεχή ενθάρρυνση και υποστήριξη του Δήμου Μαλεβιζίου, το θεωρητικό μέρος της εργασίας θα παρουσιαστεί και στο 5ο Μαθητικό Συνέδριο Επιστήμης και Τεχνολογίας ACSTAC 2016, που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη από 4-6 Μαρτίου 2016, υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και σε συνεργασία με το CERN και την Ένωση Φυσικών Ευρώπης.
Ο διαγωνισμός
Σημειώνεται ότι ο δημοφιλής μαθητικός διαγωνισμός διοργανώνεται από το 2010 κάθε χρόνο από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, με στόχο να προσελκύσει νέους επιστήμονες. Ο φετινός διαγωνισμός, που ονομάζεται 2016 European Cansat Competition, αφορά μαθητές των τελευταίων τάξεων των σχολείων που φοιτούν στις 22 χώρες που είναι πλήρη μέλη της ESA.
Σταύρος Μουντουφάρης
