Η εκπαίδευση είναι ζωή κι όχι μόνο προετοιμασία για το άγνωστο ταξίδι προς αυτή… Το σύνολο της ζωής είναι μάθηση, και ως εκ τούτου, η εκπαίδευση δεν μπορεί να έχει τέλος.
της Ελένη Βουγιούκαλου*
Η εκπαίδευση δεν πρέπει να θεωρείται ως πολυτέλεια για λίγα εξαιρετικά άτομα αλλά ούτε σαν κάτι που αφορά μόνο ένα σύντομο χρονικό διάστημα της ζωής αλλά ως μόνιμη ατομική αναγκαιότητα, αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας του ατόμου δια βίου.
Η Εκπαίδευση ενηλίκων είναι μια διαδικασία που έχει να κάνει με τη ζωή, περιστρέφεται γύρω από μη-επαγγελματικά θέματα και για την ακρίβεια αρχίζει εκεί που σταματά η επαγγελματική εκπαίδευση.
Σκοπός της είναι να θέσει νόημα στο σύνολο της ζωής.
Στη συμβατική εκπαίδευση ο μαθητής καλείται να προσαρμόσει τον εαυτό του σε ένα καθιερωμένο πρόγραμμα σπουδών.
Στην εκπαίδευση ενηλίκων το πρόγραμμα σπουδών είναι χτισμένο γύρω από τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του μαθητή.
Η εκπαίδευση ενηλίκων, κάνει το άτομο να νοιώθει ζωντανό, δυνατό και δημιουργικό με συνεχή προβληματισμούς, και συμβάλλει ουσιαστικά στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου καθώς και στην ανάπτυξη της κοινωνίας.
Κάποια πράγματα που είναι αυτονόητα κι ασήμαντα καμιά φορά για τους ειδικούς, ασκούν μεγάλη γοητεία για τον κοινό άνθρωπο.
Μεταξύ άλλων μπορεί π.χ. να εκτιμήσει το γεγονός ότι του δίνεται η δυνατότητα να συναντήσει και να γνωρίσει από κοντά αξιόλογους εκπαιδευτές, χωρίς να απαιτούνται πολύπλοκες διαδικασίες για να τους προσεγγίσει.
Αλλά και για τους εκπαιδευτές είναι μια πρόκληση να έρθουν σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους από αυτούς που συνήθως συναναστρέφονται και να έχουν μια αλληλεπίδραση η οποία βέβαια είναι πολλαπλά χρήσιμη και για τα δύο συμβαλλόμενα μέρη.
Τα άτομα που επιλέγουν την δια βίου διαδικασία την επιλέγουν μόνοι τους έχοντας την πεποίθηση ό,τι θα έχουν προσωπικό όφελος από αυτή, το οποίο θα συμβάλλει στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και είναι σημαντικό να διατηρηθούν αυτές οι προσδοκίες τους.
Η δια βίου εκπαίδευση λοιπόν επιλέγεται από τα άτομα και δεν επιβάλλεται όπως η κλασική εκπαίδευση η οποία επιβάλλεται πρώτα από τους γονείς και στη συνέχεια από την κοινωνία με σκοπό την απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων προς εξασφάλιση των βιοτικών αναγκών.
Μαθαίνοντας συνεχώς σε όλη μας τη ζωή είναι ζωτικής σημασίας αν θέλουμε να κάνουμε σωστές επιλογές σχετικά με τη ζωή μας και τις κοινωνίες στις οποίες ζούμε.
Αν μάθηση περιλαμβάνει όλη τη ζωή μας, με την έννοια τόσο του χρονικού διαστήματος και της πολυμορφίας, καθώς και του συνόλου της κοινωνίας, τότε θα πρέπει να προχωρήσουμε στην αναγκαία αναμόρφωση των εκπαιδευτικών συστημάτων μέχρι να φτάσουμε στη κατάκτηση της κοινωνίας της γνώσης κι αυτός ο στόχος θα είναι η πρόκληση του μέλλοντος.
Βέβαια δεν είναι καθόλου εύκολο, λόγο συντηρητισμού, να ξεπεραστεί η πολιτική και οικονομική αντίσταση.
Αλλά από τη στιγμή που σήμερα μπορεί να μετρηθεί το όφελος έναντι του τιμήματος, θα αρνηθούμε αυτό τον αγώνα;
Τα όπλα που χρειαζόμαστε για αυτόν τον αγώνα είναι πολλά και είναι διαθέσιμα, κι ένα από αυτά είναι και ο θεσμός των Ανοιχτών Λαϊκών πανεπιστημίων ανά τον κόσμου.
* Η Ελένη Βουγιούκαλου είναι η πρόεδρος του Ανοιχτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Κρήτης
