Σε μια απόφαση με τεράστια σημασία όχι μόνο για την Αλουμίνιον της Ελλάδος αλλά για το σύνολο της ελληνικής βιομηχανίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την ελληνική εταιρεία και απεφάνθη ότι δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση εξαιτίας των τιμολογίων που είχαν συμφωνηθεί με τη ΔΕΗ για το ρεύμα που καταναλώνει ο νούμερο ένα καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Η σχετική είδηση δημοσιεύτηκε από το πρακτορείο Bloomberg. Σύμφωνα με αυτήν, η Αλουμίνιον, θυγατρική του ομίλου Μυτιληναίος, κέρδισε την έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά της απόφασης της ΕΕ περί κρατικής ενίσχυσης. Η υπόθεση ξεκίνησε όταν το 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού απεφάνθη ότι υπήρξε κρατική ενίσχυση με τη μορφή των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ, η οποία κρίθηκε παράνομη. Σήμερα με την απόφασή του το Δικαστήριο της Ε.Ε. ακύρωσε την απόφαση του 2011 δικαιώνοντας τις θέσεις της ελληνικής βιομηχανίας και απορρίπτοντας την υπόθεση της Ευρ. Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η σημασία της υπόθεσης έγκειται όχι μόνο στην ουσία, ότι δηλαδή το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαιώνει την πλευρά της βιομηχανίας, η οποία έχει θέσει το θέμα της μείωσης του ενεργειακού κόστους για τους ενεργοβόρους κλάδους της παραγωγής. Εξίσου σημαντική είναι και η χρονική συγκυρία, αφού τόσο εντός των συνόρων όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, εντείνεται η συζήτηση για την ανάγκη να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, ως μέσο για την πραγματική επανεκκίνηση της οικονομίας και την έξοδο από την κρίση.
Επί της ουσίας της υπόθεσης, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην απόφασή του σημειώνει ότι η απόφαση της Επιτροπής «πάσχει πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως» για μια σειρά από λόγους πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η Επιτροπή προκειμένου να χαρακτηρίσει τα τιμολόγια της Αλουμίνιον ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις. Ταυτόχρονα το δικαστήριο απέρριψε τα επιχειρήματα που προέβαλαν τόσο η Επιτροπή όσο και η παρεμβαίνουσα στην υπόθεση υπέρ της απόφασης της Ε.Ε., ΔΕΗ.
Αναλυτικά η επίσημη ανακοίνωση της «Μυτιληναίος» αναφέρει τα εξής:
«Δεκτή έκανε την προσφυγή της Αλουμίνιον της Ελλάδος το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με απόφασή του, που ανακοινώθηκε σήμερα, ακύρωσε την από 13.07.2011 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία είχε κριθεί ως κρατική ενίσχυση η τιμολόγηση ρεύματος από τη ΔΕΗ προς την ΑτΕ κατά την περίοδο Ιανουαρίου 2007- Μαρτίου 2008. Τη σχετική προσφυγή είχε κάνει η ΔΕΗ.
Σε συνέχεια της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου, το καταβληθέν από την ΑτΕ στη ΔΕΗ ποσό των €17,4 εκατ. πλέον τόκων, σύνολο €21,3 εκατ., θα επιστραφεί στην ΑτΕ και θα υπολογιστεί ανάλογα στις οικονομικές καταστάσεις και τα αποτελέσματα του Ομίλου».
Η υπόθεση
Το 1960 η Αλουμίνιον της Ελλάδος A.E. (ΑτΕ), την οποία διαδέχθηκε τον Ιούλιο του 2007 η Αλουμίνιον Α.Ε. στον κλάδο της παραγωγής αλουμινίου στην Ελλάδα, σύναψε σύμβαση με τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε. (ΔΕΗ), η οποία προέβλεπε, ως προς την ΑτΕ, προτιμησιακό τιμολόγιο ηλεκτρικής ενεργείας. Η σύμβαση επρόκειτο να λήξει στις 31 Μαρτίου 2006, εκτός αν παρατεινόταν. Το 1992, η Επιτροπή εκτίμησε ότι το προτιμησιακό τιμολόγιο δεν συνιστούσε κρατική ενίσχυση.
Το Φεβρουάριο του 2004, η ΔΕΗ κοινοποίησε στην ΑτΕ καταγγελία της συμβάσεως και, από τα τέλη Μαρτίου του 2006, έπαυσε να εφαρμόζει ως προς αυτήν το προτιμησιακό τιμολόγιο.
Κατόπιν αιτήματος της ΑτΕ, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, στις 5 Ιανουαρίου 2007, ανέστειλε προσωρινώς τις συνέπειες της καταγγελίας του προτιμησιακού τιμολογίου. Κατόπιν αιτήματος της ΔΕΗ το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, τον Μάρτιο του 2008, ακύρωσε την αναστολή.
Κατά συνέπεια, το διάστημα μεταξύ Μαρτίου 2004 και 5ης Ιανουαρίου 2007, όπως και από τον Μάρτιο του 2008, η ΔΕΗ δεν εφάρμοζε το προτιμησιακό τιμολόγιο. Αφετέρου, μεταξύ 5ης Ιανουαρίου 2007 και Μαρτίου 2008 η ΑτΕ χρεωνόταν βάσει του προτιμησιακού τιμολογίου.
Τον Ιούλιο του 2008 υποβλήθηκαν στην Επιτροπή καταγγελίες σχετικά με κρατικές ενισχύσεις που φέρονταν να έχουν χορηγηθεί στην Αλουμίνιον, οι οποίες συνίσταντο στο προτιμησιακό τιμολόγιο.
Το 2010, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία ελέγχου και στις 13 Ιουλίου 2011 εξέδωσε την απόφασή της. Έκρινε ότι, τη σχετική περίοδο, η ΑτΕ επωφελήθηκε από τη διαφορά μεταξύ των προτιμησιακών τιμολογίων της και των συνήθων τιμών για τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, η οποία ισοδυναμεί με 17,4 εκατ. ευρώ. Η τιμολογιακή διαφορά προσέφερε αδικαιολόγητο πλεονέκτημα στην ΑτΕ έναντι των ανταγωνιστών της, οι οποίοι έπρεπε να καταβάλλουν τα συνήθη τιμολόγια και, συνεπώς, προκάλεσε στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η Επιτροπή διέταξε την Ελλάδα να ανακτήσει το ανωτέρω ποσό.
Η Αλουμίνιον ζήτησε από το Γενικό Δικαστήριο της Ε.Ε. την ακύρωση της αποφάσεως της Επιτροπής. Αμφισβήτησε τον χαρακτηρισμό του επίμαχου μέτρου ως νέας ενίσχυσης και την υποχρέωση ανακτήσεως της νέας ενισχύσεως. Στην υπόθεση αυτή παρενέβη η ΔΕΗ υπέρ της Επιτροπής.
Κατά την Επιτροπή, η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου είχε στην πράξη ως συνέπεια να εφαρμοστεί εκ νέου το προτιμησιακό τιμολόγιο στην Αλουμίνιον, από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Μάρτιο του 2008.
Η Αλουμίνιον υποστήριξε ότι η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου δεν στοιχειοθετούσε τροποποίηση της αρχικής προνομιακής σύμβασης. Επομένως, δεν της χορήγησε νέα ενίσχυση και η προνομιακή τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας παρέμεινε ως υφιστάμενη ενίσχυση.
Στη σημερινή του απόφαση το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι κάθε νέο σχέδιο ενισχύσεως πρέπει να κοινοποιείται, πριν από την εφαρμογή του, στην Επιτροπή. Είναι παράνομη κάθε ενίσχυση που χορηγείται χωρίς την έγκρισή της. Αφετέρου, ως νέα ενίσχυση ορίζεται «κάθε ενίσχυση που δεν αποτελεί υφιστάμενη ενίσχυση, καθώς και οι μεταβολές υφιστάμενων ενισχύσεων»· ως υφιστάμενη ενίσχυση «κάθε εγκεκριμένη ενίσχυση που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή ή από το Συμβούλιο της Ε.Ε.». Συνεπώς, νέες ενισχύσεις πρέπει να θεωρηθούν τα ληφθέντα μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης μέτρα τα οποία σκοπούν στη θέσπιση ή στην τροποποίηση υφιστάμενων ενισχύσεων.
Η Επιτροπή παραδέχθηκε ότι το προτιμησιακό τιμολόγιο που είχε συμφωνηθεί με τη σύμβαση του 1960, δηλαδή πριν από την προσχώρηση της Ελλάδας στην ΕΟΚ, συνιστούσε υφιστάμενη ενίσχυση.
Κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, μόνον όταν η μεταβολή επηρεάζει την ίδια την ουσία του αρχικού καθεστώτος, μετατρέπεται το καθεστώς αυτό σε νέο καθεστώς ενισχύσεων.
Εν προκειμένω, η απόφαση του Μονομελούς Δικαστηρίου ανέστειλε το προτιμησιακό τιμολόγιο και το διατήρησε προσωρινά σε ισχύ κατά το χρονικό διάστημα από τις 5 Ιανουαρίου 2007 μέχρι τον Μάρτιο του 2008. Η παρέμβαση αυτή του δικαστή των ασφαλιστικών μέτρων δεν μετέβαλε ουσιαστικά την υφιστάμενη ενίσχυση. Το Μονομελές Δικαστήριο περιορίστηκε στην προσωρινή επίλυση της διαφοράς και δεν τροποποίησε τις σχετικές με το προτιμησιακό τιμολόγιο συμβατικές ή νομοθετικές διατάξεις ούτε τροποποίησε τον τρόπο εφαρμογής ή τα όρια του εν λόγω τιμολογίου.
Η απόφασή του εμπεριείχε μόνο τη δικαστική εκτίμηση της νομιμότητας της καταγγελίας της συμβάσεως.
Επομένως, η απόφαση του Μονομελούς Δικαστηρίου δεν συνιστά θέσπιση ή τροποποίηση ενισχύσεως.
Για τους λόγους αυτούς, το Γενικό Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η απόφαση της Επιτροπής πάσχει από έλλειψη νομιμότητας, εξαιτίας του χαρακτηρισμού του επίμαχου μέτρου, από την Επιτροπή, ως νέας ενισχύσεως και ακυρώνει την απόφαση της Επιτροπής.
