Κινητικότητα καταγράφεται εκ νέου για το περίφημο υποβρύχιο καλώδιο που θα συνδέει ενεργειακά την Κρήτη με την υπόλοιπη Ελλάδα. Όπως έχουμε γράψει ξανά, το τελευταίο μνημόνιο κάνει ξεχωριστή, ειδική μνεία στη διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, με επείγον μάλιστα χαρακτήρα.
Και έτσι στα υπουργεία και στους αρμόδιους φορείς, όπως είναι ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), που πρέπει να προετοιμάσει τις σχετικές μελέτες και τους φακέλους, παρατηρείται έντονη δραστηριοποίηση.
Η κινητικότητα αυτή σήμανε κινητικότητα και στα κεντρικά Μέσα Ενημέρωσης, με διεξοδικά δημοσιεύματα, τα οποία παραθέτουν το ιστορικό της υπόθεσης του υποβρύχιου καλωδίου, και ταυτόχρονα το τι μέλλει γενέσθαι σε επίπεδο διαδικασιών, αφού ο σχεδιασμός και οι κινήσεις για το πώς θα προχωρήσει και πώς θα αποπληρωθεί το έργο, φέρονται να έχουν ήδη αποφασιστεί.
Για το ιστορικό βεβαίως του θέματος τα πράγματα είναι σε γενικές γραμμές γνωστά. Για την επίλυση του ενεργειακού ζητήματος της Κρήτης είχε υπογραφεί περίπου πριν από μία δεκαετία προγραμματική συμφωνία, η οποία μεταξύ άλλων προέβλεπε την κατασκευή νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στην περιοχή Κορακιά-Π. Γαλήνων του νομού Ηρακλείου, με καύσιμο πετρέλαιο ή φυσικό αέριο (εάν αυτό καθίστατο διαθέσιμο στο νησί), με ταυτόχρονη παύση λειτουργίας του σταθμού ΑΗΣ Ληνοπεραμάτων και μετεγκατάσταση των μονάδων του στο νέο αυτό σταθμό.
Στη συνέχεια, χορηγήθηκε άδεια παραγωγής στη ΔΕΗ (2006-8) για την ανάπτυξη του σταθμού που αναφέραμε προηγουμένως, ισχύος 500 MW περίπου, με καύσιμο ελαφρύ πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, καθώς και δεύτερη άδεια παραγωγής (2005) για την εγκατάσταση δύο μονάδων ντίζελ συνολικής ισχύος 100 MW, με καύσιμο μαζούτ, στον ΑΗΣ Αθερινόλακκου.
Από εκεί και πέρα δεν υπήρξε κάποια αξιοσημείωτη εξέλιξη. Πλην της προκαταρκτικής μελέτης διασύνδεσης της Κορακιάς με την Αττική ή την Πελοπόννησο - στη μελέτη παρουσιάζονται εναλλακτικά σενάρια. Μελέτη βεβαίως που θα κληθεί να οριστικοποιήσει ο ΑΔΜΗΕ.
Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα η προετοιμασία των φακέλων από τον ΑΔΜΗΕ για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, καθώς και η εκπόνηση άλλων σημαντικών μελετών (π.χ. προσδιορισμός χώρων εγκατάστασης εξοπλισμού, όδευσης καλωδίων-βυθού, κ.λπ.).
Το καλώδιο του ΑΔΜΗΕ και οι επενδυτές
Στο σχεδιασμό της ΡΑΕ και της κυβέρνησης, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σχετικό δημοσίευμα του "Έθνους", αποσυνδέεται επισήμως, επί του παρόντος βέβαια, το έργο της διασύνδεσης που θα κατασκευαστεί από τον ΑΔΜΗΕ από τα σχεδιαζόμενα έργα διασυνδέσεων παραγωγών ΑΠΕ - των επενδυτών δηλαδή, οποίοι, παρά τις έντονες επιφυλάξεις, ενστάσεις και αντιδράσεις τοπικών φορέων και της τοπικής κοινωνίας, έχουν λάβει άδεια παραγωγής για ανάπτυξη αιολικών σταθμών στην Κρήτη, αλλά υπό την προϋπόθεση της κατασκευής ανεξάρτητης διασύνδεσης, ανεξάρτητου δηλαδή υποβρύχιου καλωδίου από μέρους τους.
Σε κατάλληλο χρόνο μετά την ανάθεση του έργου της διασύνδεσης και λίγο πριν από την ολοκλήρωση της κατασκευής της, θα πρέπει να εκκινήσει ανοικτή αδειοδοτική διαδικασία για την αδειοδότηση νέων έργων ΑΠΕ στην Κρήτη, που θα εξυπηρετηθούν από τη διασύνδεση αυτή. Οι επενδυτές που θα συνδέονται με το καλώδιο του ΑΔΜΗΕ θα πληρώσουν μέρος του κόστους της διασύνδεσης.
Πώς θα αποπληρωθεί το έργο
Το έργο της διασύνδεσης της Κρήτης, όπως και άλλα έργα διασύνδεσης που προωθούνται ή ενδέχεται να προωθηθούν, θα πρέπει να εντάσσονται σε ειδική κατηγορία έργων στα πάγια του ΑΔΜΗΕ, και η αποπληρωμή τους να γίνεται σε σχετικά περιορισμένο χρονικό διάστημα (ορισμένων ετών), με ετήσιες «δόσεις» οι οποίες θα καλύπτονται μέσω των χρεώσεων χρήσης συστήματος και θα αντιστοιχούν στις ετήσιες αποφευγόμενες ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω ο Έλληνας καταναλωτής.
Η διασύνδεση της Κρήτης θα πρέπει να προωθηθεί μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, με τους εξής βασικούς όρους:
- Αποπληρωμή του αναδόχου σε βάθος χρόνου (π.χ. 5-7 έτη), με εκκίνηση από το έτος ολοκλήρωσης των κατασκευών.
- Θα καθοριστεί ετήσια «δόση» για την αποπληρωμή του έργου (στην τάξη μεγέθους των αποφευγόμενων ΥΚΩ της Κρήτης, κατά το μέρος του μεταβλητού κόστους, δηλ. περίπου 200-250 εκατ. ευρώ). Στις προσφορές των ενδιαφερομένων θα πρέπει να κοστολογείται το έργο τμηματικά, όπως στους συνήθεις διαγωνισμούς, αλλά η προσφορά ουσιαστικά θα αφορά το χρόνο αποπληρωμής του έργου.
- Η ευθύνη της διαχείρισης και της λειτουργίας του έργου στη διάρκεια του χρόνου αποπληρωμής θα ανήκει στον κατασκευαστή, με βάση τις συγκεκριμένες εντολές του ΑΔΜΗΕ.
Του Μπάμπη Σαββίδη
