H κοινή γνώμη στην Ελλάδα είναι διχασμένη όσον αφορά στις πτυχές του Μακεδονικού ζητήματος και της ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Αυτό αποκαλύπτει η έρευνα που πραγματοποίησαν η Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και το Πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ελληνικού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής.
Σε ποιο βαθμό τα συλλαλητήρια στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη μπορούν να χαρακτηριστούν πετυχημένα είναι ένα ζήτημα που προκαλεί πολλές αντιδράσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα, 7 στους 10 ερωτηθέντες δεν αποδέχονται καμία αναφορά με τον όρο "Μακεδονία" σε μια πιθανή νέα ονομασία, αλλά την ίδια στιγμή αναγνωρίζουν ότι θα ήταν μια αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα αν π.χ. επικρατούσε η διπλή ονομασία.
Το 42,5% ισχυρίζεται ότι τα αντίστοιχα συλλαλητήρια που είχαν πραγματοποιηθεί για το Μακεδονικό τη δεκαετία του 1990 δε βοήθησαν στην επίλυση του ζητήματος, ενώ ένα 16% υποστηρίζει ότι δεν επηρέασαν τη συνολική κατάσταση, δηλαδή πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται πως τέτοιες συνάξεις δεν αποτελούν ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί για την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 65% θεωρεί πως το ζήτημα της μετονομασίας της ΠΓΔΜ είναι καθοριστικής σημασίας. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι απόψεις των ερωτηθέντων, που κατανέμονται με βάση τις ιδεολογικές και πολιτικές τους τοποθετήσεις. Ξεκινώντας λοιπόν από εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους ότι ανήκουν στην άκρα Αριστερά, το ποσοστό βρίσκεται στο 40%, οι κεντροαριστεροί σημειώνουν άνοδο 49%, ενώ το ποσοστό ανεβαίνει δραματικά για εκείνους που αυτοχαρακτηρίζονται ως κεντρώοι ψηφοφόροι, οι οποίοι θεωρούν πως η επίλυση του ζητήματος είναι ιδιαιτέρως σημαντικό και κινείται προς τη σφαίρα του δημόσιου και εθνικού συμφέροντος. Το 84% των δεξιών ψηφοφόρων θεωρεί πως η επίλυση του Μακεδονικού είναι σημαντική από κάθε άποψη.
Σε επίπεδο κομμάτων, τα πράγματα είναι πιο ισορροπημένα, καθώς όσοι δηλώνουν ΣΥΡΙΖΑ κρίνουν σε ποσοστό 60% σημαντικό το ονοματολογικό και όσοι δηλώνουν Νέα Δημοκρατία το χαρακτηρίζουν σημαντικό σε ποσοστό 72,5%.
Όπως προαναφέρθηκε, στην έρευνα το 71,5% δε θέλει καμία αναφορά του όρου "Μακεδονία" σε πιθανή ονομασία. Και εδώ, η κατανομή των προτιμήσεων επί του ιδεολογικού διαχωρισμού Αριστερά-Δεξιά ίσως κρύβει την απάντηση τόσο της επιλογής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. να ανοίξει το θέμα, όσο και της απόφασης της ηγεσίας της Ν.Δ. να κινηθεί σε μια αυστηρή γραμμή, που ευνοεί τη συσπείρωση και αποφεύγει διαρροές στα δεξιά της φιλελεύθερης παράταξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 81,5% όσων δηλώνουν φίλοι της κεντροδεξιάς παράταξης δεν επιθυμεί να ακούει την προσθήκη του όρου "Μακεδονία" σε ενδεχόμενο της μετονομασίας της ΠΓΔΜ, ενώ και στους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ το ποσοστό δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο, καθώς αγγίζει το 64%. Ωστόσο, η απόκλιση μεταξύ αποδοχής και μη του όρου "Μακεδονία" αρχίζει να διευρύνεται από το Κέντρο και μετά. Στη δε Αριστερά υπάρχει ταύτιση απόψεων μεταξύ όσων αποδέχονται και όσων δεν αποδέχονται τον όρο.
Ωστόσο, η κοινή γνώμη εμφανίζει συμπτώματα που δεν είναι εύκολο να τα ερμηνεύσει κάποιος. Ενώ η πιθανή χρήση του όρου "Μακεδονία" θεωρείται ως μη αποδεκτή, το 85,5% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι θα είναι μια αρνητική εξέλιξη αν η Ελλάδα αποδεχόταν μια λύση με την οποία η ΠΓΔΜ θα υιοθετούσε αλλαγή στην ονομασία της χωρίς τον όρο αυτό, αλλά μόνο για τις χρήσεις της έναντι της χώρας μας, ενώ θα συνέχιζε να χρησιμοποιεί τη λέξη "Μακεδονία" στις σχέσεις της με τα άλλα κράτη!
Πιστεύουν ότι υποκρύπτονται... εδαφικές αξιώσεις
Σε ερώτηση αν οι διαπραγματεύσεις κατέληγαν σε μια λύση στην οποία η ΠΓΔΜ θα αποδεχόταν μια σύνθετη ονομασία για τις εξωτερικές της σχέσεις, αλλά στο εσωτερικό της διατηρούσε το συνταγματικό της όνομα "Δημοκρατία της Μακεδονίας", το οποίο είναι το σενάριο της διπλής ονομασίας, τότε και πάλι το 54,5% θεωρεί πως θα ήταν μια αρνητική εξέλιξη. Το 20,5% θεωρεί ως «βέβαιο» και το 43% ως «πολύ πιθανό» το ενδεχόμενο να υπάρξει μια επί της ουσίας αναγνώριση της γειτονικής χώρας απ' όλα τα υπόλοιπα κράτη ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε περίπτωση που το ζήτημα δεν επιλυθεί έστω και με μια σύνθετη ονομασία. Ουσιαστικά, το 63,5% των ερωτηθέντων κρίνει πιθανό να συμβεί κάτι τέτοιο.
Είναι αξιοσημείωτο, τέλος, πως υπάρχουν τρία στοιχεία που αξίζει να τονιστούν. Εντυπωσιάζει ότι στην ελληνική κοινή γνώμη εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες ότι η χρήση του όρου "Μακεδονία" μπορεί να κρύβει εδαφικές απειλές για την ίδια τη χώρα μας. Σε σχέση με το 2016, η έρευνα δείχνει ότι η αίσθηση της απειλής έχει αυξηθεί, αφού πριν από δύο χρόνια το ποσοστό έφτανε στο 55,5%, ενώ σήμερα έχει ανέλθει στο 60,5%.
Παράλληλα, ποσοστό 36% λέει ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της ΠΓΔΜ είναι μουσουλμάνοι και το 30% δεν ξέρει ή δεν απαντά στο σχετικό ερώτημα.
Ρεπορτάζ: Νίκος Κοσμαδάκης
