Εντυπωσιακή αύξηση καταγράφει τα τελευταία χρόνια η ζήτηση αρωματικών φυτών και βοτάνων στην αγορά της Κρήτης.
Η μελέτη καταγραφής αυτοφυών φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών που διενεργήθηκε από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων έδειξε ότι γνωστά φυτά του νησιού δεν απειλούνται άμεσα, ωστόσο είναι αναγκαία η προστασία τους από την υπερβόσκηση και την αλόγιστη συλλογή.
Η μαλοτήρα, η ρίγανη, η φασκομηλιά και η μαντζουράνα βρέθηκαν στο επίκεντρο του ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε από το Πράσινο Ταμείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με το ποσό των εκατό πενήντα χιλιάδων ευρώ.
Η κ. Ελένη Σταματάκη κοινωνιολόγος - οικονομολόγος του Τμήματος Οικονομίας και Διοίκησης του ΜΑΙΧ έκανε λόγο για εντυπωσιακή αύξηση της ζήτησης των αρωματικών φυτών τόσο από κατοίκους των Χανίων όσο και από τους ξένους τουρίστες οι οποίοι δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα φαρμακευτικά και αρωματικά βότανα της Κρήτης. Σύμφωνα με την κ. Σταματάκη ωστόσο , η καταγραφή των δικτύων διανομής βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο καθώς η αγορά είναι περίπλοκη. «Ο ίδιος άνθρωπος είναι συλλέκτης, λιανέμπορος και χονδρέμπορος με συνέπεια να μην είναι εφικτή μια αποτύπωση των καναλιών διανομής των προϊόντων αυτών στην αγορά» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Το 88% των αρωματικών φυτών που υπάρχουν στην αγορά της Κρήτης είναι τυποποιημένα ενώ εξαιρετικά μικρό είναι το ποσοστό που εξάγεται σε αγορές άλλων χωρών. Η έρευνα για την καταγραφή των φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών των Χανίων διήρκησε δύο χρόνια. Ο κ. Δημήτρης Βακάλης Διευθυντής Προγραμματισμού και Δασικής Πολιτικής του ΥΠΕΚΑ επεσήμανε ότι το Υπουργείο υποστηρίζει και χρηματοδοτεί τέτοιου είδους έρευνες. Μάλιστα την τρέχουσα περίοδο, μόνο για το νομό Χανίων, τρέχουν συνολικά τέσσερα προγράμματα.
Εκτός από το ερευνητικό πρόγραμμα παρακολούθησης των αρωματικών φυτών, σε εξέλιξη βρίσκονται προγράμματα για τη διατήρηση του γενετικού υλικού της καστανιάς, για τη διάσωση των θηραμάτων στην ακριτική Γαύδο και για την αποτύπωση του γεωλογικού δυναμικού του Φαραγγιού της Σαμαριάς.
Όπως προέκυψε από την μακροχρόνια παρακολούθηση των αυτοφυών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στο νομό Χανίων, δεν απειλούνται με εξαφάνιση ωστόσο απαιτείται να προστατευθούν από την υπερβόσκηση και την αλόγιστη συλλογή. Όπως είπε ο βιολόγος της Μονάδας Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών του ΜΑΙΧ κ. Αποστόλης Καλτσής «σκοπός του προγράμματος αρχικά ήταν να έχουμε μια καλή εικόνα της κατάστασης των φυσικών πληθυσμών αυτών των τεσσάρων ειδών. Πήγαμε σε πάνω από εκατό περιοχές για να καταγράψουμε την κατάσταση των πληθυσμών και αυτό που γενικά διαπιστώσαμε είναι ότι δεν ενισχύονται οι κραυγές κάποιων που μιλούν για εξαφάνιση, όμως ούτε κι εκείνων που εφησυχάζουν και θεωρούν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα».
Ερευνητές του ΜΑΙΧ που συμμετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα παρατήρησαν ότι το φυτό με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι η μαλοτήρα. Όπως είπαν, περιοχές στις οποίες βρίσκονται κοντά αγροτικοί δρόμοι ή κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, διαπιστώνεται μια συνδυαστική πίεση μεταξύ της βόσκησης και της συλλογή.
«Προς το παρόν οι πληθυσμοί δείχνουν κάπως μια ανεκτικότητα ωστόσο για να ξέρουμε ότι στο μέλλον δεν θα υπάρξει πρόβλημα, στήσαμε ένα δίκτυο παρακολούθησης ,δηλαδή σε συγκεκριμένες περιοχές θα ελέγχουμε περιοδικά ακριβώς τα ίδια σημεία για να καταγράφουμε την πυκνότητα» υπογράμμισε ο κ. Καλτσής . Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «για τη ρίγανη και τη φασκομηλιά που βρίσκονται κοντά σε ανθρωπογενής δραστηριότητες, καλλιέργειες, ελαιώνες, παρατηρείται επίσης μια απειλή μείωσης, ωστόσο έχουν την ικανότητα αυτά να αυτοφυούν εύκολα».
Το ερευνητικό πρόγραμμα για τα αρωματικά φυτά των Χανίων υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δασών και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης.
Ρεπορτάζ: Βίκυ Παπαδογιαννάκη
