14 Φεβρουαρίου, ημέρα που έχει καθιερωθεί - σε πολλές χώρες του κόσμου - να αποτελεί την «ημέρα των ερωτευμένων», ποιος είναι όμως ο Άγιος Βαλεντίνος; Επίσης, σαν σήμερα, γεννήθηκε ο «δικός μας» σπουδαίος Κάρολος Κουν και στο Σικάγο έλαβε χώρα η «σφαγή του Αγίου Βαλεντίνου».
Ποιος είναι ο Άγιος των ερωτευμένων;
Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ξεκίνησε ως ο λειτουργικός εορτασμός ενός ή περισσότερων Χριστιανών μαρτύρων που ονομάζονταν Βαλεντίνοι.
Πολλές ιστορίες μαρτυρίων δημιουργήθηκαν για διάφορους Βαλεντίνους οι οποίες έλαβαν χώρα 14 Φεβρουαρίου και προστέθηκαν αργότερα στους βίους των αγίων.
Μια δημοφιλής αγιογραφική αναφορά του Αγίου Βαλεντίνου της Ρώμης αναφέρει ότι φυλακίστηκε επειδή πάντρευε στρατιώτες οι οποίοι απαγορεύονταν να παντρευτούν Χριστιανές, καθώς ο χριστιανισμός ήταν υπό διωγμό στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με το θρύλο, κατά τη φυλάκισή του, θεράπευσε την κόρη του φύλακά του, Αστέριου. Ένα στοιχείο της ιστορίας αναφέρει ότι πριν την εκτέλεσή του της έγραψε ένα γράμμα υπογράφοντας «ο Βαλεντίνος σου».
Σήμερα, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου είναι επίσημη γιορτή στην Αγγλικανική κοινότητα και στη Λουθηρανική εκκλησία.
Η ημέρα συσχετίστηκε με την ημέρα των ερωτευμένων από τον Τζέφρι Τσόσερ στον ύστερο Μεσαίωνα, όταν άκμαζε η κουλτούρα του ιπποτικού έρωτα. Τον 18ο αιώνα στην Αγγλία εξελίχθηκε σε περίσταση κατά την οποία οι ερωτευμένοι εξέφραζαν την αγάπη τους με λουλούδια, δώρα ή ευχητήριες κάρτες.
Στην Ευρώπη, κλειδιά του Αγίου Βαλεντίνου δίνονταν στους εραστές «ως ένα ρομαντικό σύμβολο και πρόσκληση για να τους ξεκλειδώσουν την καρδιά», καθώς και στα παιδιά, ώστε να απομακρύνουν την νόσο του αγίου Βαλεντίνου. Τον 19ο αιώνα οι χειρόγραφες κάρτες αντικαταστάθηκαν από μαζικής παραγωγής ευχητήριες κάρτες.
Βίος και πολιτεία του Κάρολου Κουν
Το ημερολόγιο έδειχνε 14 Φεβρουαρίου του 1987, όταν έφυγε από τη ζωή ένας από τους μεγαλύτερους θεατράνθρωπους όλων των εποχών. Ο λόγος για το δραματουργό και θεατρικό παιδαγωγό Κάρολο Κουν.
Γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1908 στην Προύσα. Ο πατέρας του ήταν κοσμοπολίτης έμπορος και οι γονείς του απουσίαζαν συχνά από το σπίτι. Ο μικρός Κάρολος μεγάλωσε σε ένα αστικό σπίτι με μια Πρωσογερμανίδα γκουβερνάντα, έναν παπά και μια καθηγήτρια πιάνου. Σε εφηβική ηλικία σπουδάζει στην αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, ωστόσο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή απαγορεύτηκε στους Έλληνες της Σχολής να διδάσκονται τη μητρική τους γλώσσα. Το 1928 ο Κουν αποφοιτά από τη Ροβέρτειο και πηγαίνει στη Σορβόννη, όπου σπουδάζει Αισθητική.
Ένα χρόνο μετά εγκαθίσταται στην Αθήνα, όπου ξεκινά να εργάζεται ως καθηγητής Αγγλικών στο Κολέγιο Αθηνών. Το 1933 ιδρύει μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη και το δημοσιογράφο Διονύσιο Δεβάρη τη Λαϊκή Σκηνή και το 1938 εγκαταλείπει το Κολέγιο. Το 1942 κάνει πραγματικότητα το μεγάλο του όνειρο, ιδρύοντας - εν μέσω γερμανικής κατοχής - το Θέατρο Τέχνης. Το 1950 οι δραστηριότητες του Θεάτρου αναστέλλονται και το επόμενο διάστημα ο Κουν ανεβάζει στο Εθνικό Θέατρο σημαντικές παραστάσεις όπως τα "Άνθρωποι και ποντίκια", "Όνειρο θερινής νυκτός" και "Ο Θείος Βάνιας". Το 1959 θα παρουσιάσει στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, τους "Όρνιθες" του Αριστοφάνη. Η παράσταση διακόπηκε από τα γιουχαΐσματα του κοινού. Η αναγνώριση στο πρόσωπο του Κουν ήρθε τρία χρόνια μετά στο Φεστιβάλ των Εθνών στο Παρίσι, όταν οι "Όρνιθές" του απέσπασαν το πρώτο βραβείο, λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές.
Το 1967 σκηνοθετεί στο Στράτφορντ το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα", έπειτα από πρόσκληση του Βασιλικού Σεξπηρικού Θεάτρου της Αγγλίας. Στο μεταξύ, το 1954 είχε ξεκινήσει και πάλι η λειτουργία του Θεάτρου Τέχνης: Ο Κουν ήταν αυτός ο οποίος έφερε στο προσκήνιο μεγάλα ονόματα του θεάτρου, όπως οι Διαμαντόπουλος, Γκιωνάκης, Χρυσομάλλης, Αρμένης, Φέρτης, Μιχαλακόπουλος, κ.ά., ενώ συνεργάστηκε στενά και με τους Πλωρίτη, Χατζιδάκι και Τσαρούχη. Η έρευνα του Κουν πάνω στο Αρχαίο Δράμα θεωρείται από τις πλέον έγκυρες. Ο ίδιος ωστόσο υποστήριζε ότι δε φτάνουν ούτε δυο ζωές για να καταφέρει κάποιος να ασχοληθεί σοβαρά με την ερμηνευτική προσέγγιση του Αρχαίου Δράματος.
Ο μεγάλος δραματουργός άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Φεβρουαρίου του 1987 στο Νοσοκομείο "Υγεία" της Αθήνας. Ήταν 79 ετών.
1929: Η «σφαγή του Αγίου Βαλεντίνου»
Σαν σήμερα, πριν από 89 χρόνια, λαμβάνει χώρα στο Σικάγο των ΗΠΑ η περίφημη "σφαγή του Αγίου Βαλεντίνου": Στις 14 Φεβρουαρίου του 1929 ο Αλ Καπόνε ξεκαθαρίζει τους λογαριασμούς του με τον άσπονδο εχθρό του Μπαγκς Μοράν.
Ήταν η εποχή της ποτοαπαγόρευσης και ο Καπόνε έκανε κουμάντο στο νότιο τμήμα της αμερικανικής μητρόπολης, ενώ ο Μοράν στο βόρειο Σικάγο.
Οι δυο τους συναγωνίζονταν για τα εκατομμύρια δολάρια που διακυβεύονταν από την παράνομη διακίνηση αλκοόλ. Το πρωί της 14ης Φεβρουαρίου, επτά άνδρες της συμμορίας του Μοράν πέφτουν νεκροί από ανθρώπους του Αλ Καπόνε, μεταμφιεσμένους σε αστυνομικούς.
Ο ίδιος ο Μοράν γλίτωσε κατά τύχη, καθώς μετέβη καθυστερημένα στο ραντεβού-παγίδα που του έστησε ο Καπόνε με δόλωμα ένα πανάκριβο φορτίο ουίσκι.
Επιμέλεια: Νικόλας Αγγελίνος
