Άλλαξαν πια τα "θέλω" των Ελλήνων και δη των Κρητικών μετά από οκτώ χρόνια κρίσης.
Μέσα στις πολλές, παλιές συνήθειές μας που εγκαταλείφθηκαν άρον-άρον βρίσκεται και η ιδιοκατοίκηση, με τον Έλληνα να κάνει στροφή 180 μοιρών στο μεγάλο του προ κρίσης όνειρο: να αποκτήσει τη δική του στέγη. Όνειρο για το οποίο πάλευε μια ζωή και δανειζόταν μετά χαράς τότε όπου τα στεγαστικά δάνεια έδιναν και έπαιρναν...
Σήμερα περισσότεροι είναι εκείνοι που θεωρούν πιο συμφέρον να νοικιάζει κανείς κατοικία (49%) από το να διαθέτει ιδιόκτητη (42,1%).
Αναφορικά με τους ιδιοκτήτες ακινήτων, έξι στους δέκα κρίνουν ότι είναι πια ασύμφορο να διαθέτει κανείς ακίνητα για να τα νοικιάζει, με την αδυναμία πληρωμής των φόρων στα ακίνητα (βλ. ΕΝΦΙΑ) να μειώνει σημαντικά το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, από 81,6% το 2006, σε 73,9% το 2018 (-7,7 ποσοστιαίες μονάδες)! Επιδίωξη, μάλιστα, σήμερα της πλειονότητας των ιδιοκτητών είναι να απαλλαγούν από τα ακίνητά τους πουλώντας τα ακόμα και σε τιμή χαμηλότερη από την αντικειμενική.
Όλα τα παραπάνω συγκαταλέγονται στα κύρια χαρακτηριστικά της αγοράς ακινήτων όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τελευταία, σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της Κάπα Research για λογαριασμό της ΠΟΜΙΔΑ, με την απροθυμία επενδύσεων να είναι γενική και αισθητά ακόμα εμφανής.
Μειώθηκαν οι τιμές στα ενοίκια
Οι καθυστερήσεις και η μη πληρωμή ενοικίων παραμένουν τεράστια προβλήματα για τους ιδιοκτήτες κυρίως επαγγελματικών ακινήτων, όπου το ποσοστό ασυνέπειας είναι 48,9%.
Ωστόσο παρατηρείται σημαντική βελτίωση στο συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς έχουν αυξηθεί αισθητά οι συνεπείς ενοικιαστές. Ο κύριος λόγος για τη βελτίωση του δείκτη συνέπειας είναι οι μειώσεις ενοικίων που έκανε η συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών.
Συγκεκριμένα, το 76,4% έκανε μειώσεις στα ενοίκια διαμερισμάτων, το 68% στα ενοίκια μονοκατοικιών και το 81,5% στα ενοίκια επαγγελματικών χώρων. Τα ποσοστά των μειώσεων στα ενοίκια κλιμακώνονται πάνω και από το 40%.
Δεν υπάρχουν αγοραστές
Στον αντίποδα τώρα, εντυπωσιακή είναι η αύξηση (σχεδόν τριπλασιασμός) εκείνων που σκοπεύουν να πουλήσουν κάποιο ακίνητο την επόμενη διετία. Το ποσοστό αυτών μάλιστα είναι σήμερα 33%, έναντι 12,3% το 2006.
Όμως το ποσοστό των υποψήφιων αγοραστών παραμένει ακόμα χαμηλό, καθώς μόλις το 20,3% του πληθυσμού απαντά σήμερα «ναι» και «ίσως», έναντι 53,5% το 2009, όταν προ κρίσης αγόραζε ακίνητο χωρίς να το πολυσκεφτεί.
Δραματική εξάλλου είναι και η υποβάθμιση των εκτιμήσεων για την πορεία των τιμών: το 33,3% πιστεύει ότι θα αυξηθούν, έναντι 81% που έκανε την αντίστοιχη εκτίμηση το 2004. Ένας στους δύο (50%) πιστεύει ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον στην αγορά ακινήτων θα αυξηθεί τα επόμενα δύο χρόνια (έναντι 72,3% το 2007 και 29,9% το 2009), κυρίως για τουριστικά ακίνητα σε παραθαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές της χώρας, όπου το ποσοστό των εκτιμήσεων για αύξηση του αγοραστικού ενδιαφέροντος έχει εκτοξευτεί στο 56,1%, από 26% το 2009.
Το 7,2% των ιδιοκτητών προσπάθησε να εκμισθώσει κάποιο ακίνητο το 2017 μέσω της πλατφόρμας Airbnb και συναφών διαδικτυακών τόπων, ενώ το 20,3% το επιχείρησε μέσω παραδοσιακών τρόπων.
Σχολιάζοντας τα παραπάνω στοιχεία και περιγράφοντας την κατάσταση της κτηματαγοράς στο Ηράκλειο, η οποία δε διαφέρει από τα προαναφερθέντα στοιχεία, ο πρόεδρος ιδιοκτητών ακινήτων και δικηγόρος, Κώστας Αράπογλου, τόνισε πως «ο κόσμος σήμερα, ιδίως τα νέα ζευγάρια, αποφεύγει να αποκτήσει δικό του ακίνητο και καταφεύγει στη μίσθωση λόγω του ΕΝΦΙΑ.
Όσον αφορά στις τιμές των ενοικίων, καθορίζονται σε σχέση με την προσφορά και τη ζήτηση». Καταλήγοντας ο κ. Αράπογλου λέει ότι η τάση που επικρατεί σήμερα στην κτηματαγορά «δεν πρόκειται να αντιστραφεί όσο συνεχίζει να επιβάλλεται στο φορολογούμενο πολίτη αυτή η δυσβάσταχτη φορολογία».
Φόροι: Άδικοι και δυσβάσταχτοι
Το 76,8% των ιδιοκτητών θεωρεί άδικους τους φόρους επί των ακινήτων, ενώ αντίστοιχο ποσοστό (75,9%) θεωρεί λάθος το γεγονός ότι δεν υπάρχει έκπτωση φόρου για τα κενά και απρόσοδα ακίνητα. Το 38,3% δηλώνει ότι θα δυσκολευτεί να πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ και το 25,4% ότι δε θα μπορέσει να το κάνει.
Στην ερώτηση τι θα κάνουν στο μέλλον αν δεν μπορούν να πληρώσουν τους φόρους, το 15,8% δηλώνει ότι θα προσπαθούσε να τα πουλήσει σε τιμή χαμηλότερη της αντικειμενικής και το 33,4% σε τιμή ίση με την αντικειμενική, ενώ το 8,6% θα αφήσει να τα κατάσχει το Δημόσιο.
Σχεδόν ένας στους τρεις (28,7%) έχει τραπεζικό δανεισμό για αγορά ακινήτου και από αυτούς ένας στους τέσσερις (24%) δεν εξυπηρετεί κανονικά το δάνειό του. Το ποσοστό εκείνων που πληρώνουν κανονικά έχει μειωθεί σε 76%, από 83,5% το 2012.
Ρεπορτάζ: Μαρία Αντωνογιαννάκη
