default-image

"Θησαυρός" από ποικιλίες αμπελιών φυλάσσεται σε αγρόκτημα

Κρήτη
"Θησαυρός" από ποικιλίες αμπελιών φυλάσσεται σε αγρόκτημα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

"Όπλο" για μια μελλοντική αναμπέλωση στην Κρήτη με εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό έχουν στα χέρια τους, και το επεκτείνουν όσο πιο πολύ μπορούν, οι επιστήμονες της Σχολής Γεωπονίας και Τροφίμων του ΤΕΙ Κρήτης, που διαβεβαιώνουν μέσω της εφημερίδας "Νέα Κρήτη" την κοινή γνώμη ότι ήδη έχουν δεκάδες ποικιλίες στο Αγρόκτημα του ΤΕΙ, τόσο του κρητικού όσο και του αιγαιοπελαγίτικου αμπελώνα, και προχωρούν στην επίπονη και άκρως ενδιαφέρουσα δράση τους για αναζήτηση ακόμα περισσότερων.

Η αναμπέλωση-σκάνδαλο της δεκαετίας του '80 και η σημερινή κατάσταση των αμπελιών της Κρήτης ήταν το αντικείμενο συζήτησης που είχαμε με τον προϊστάμενο του Αγροκτήματος, γεωπόνο Γιάννη Παπαγεωργίου, και τον κοσμήτορα της σχολής, γεωπόνο Φίλιππο Βερβερίδη, που στο φύλλο της εφημερίδας "Νέα Κρήτη" μίλησαν για το πενταετές πρόγραμμα που ήδη εφαρμόζουν τόσο για το αμπέλι όσο και για τα βότανα και τα αρωματικά φυτά.

Η αναμπέλωση-σκάνδαλο του παρελθόντος στηρίχτηκε, όπως ξεκαθαρίζουν οι επιστήμονες του ΤΕΙ, στα αμερικανικά υποκείμενα, τα οποία όμως δεν ήταν απαλλαγμένα από όλες τις ιώσεις, εκτός της φυλλοξήρας στη ριζόβια μορφή... «Δηλαδή οι τοπικές ποικιλίες την επόμενη στιγμή είχαν πρόβλημα. Διότι η βοθρίωση του ξύλου υπήρχε στα αμερικανικά χωρίς να παρουσιάζουν πρόβλημα και, όταν εμβολιάστηκαν οι τοπικές ποικιλίες και "κάθισαν" πάνω στα αμερικανικά, την επόμενη στιγμή παρουσιάστηκε η ασθένεια»...

Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο αμπέλια που φυτεύτηκαν το πολύ πριν από δέκα χρόνια να ξεραίνονται ξαφνικά. Βέβαια το αμερικανικό υποκείμενο είναι απαλλαγμένο από τη ριζόβια φυλλοξήρα. Έχει όμως φυλλόβια φυλλοξήρα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για έντομο που έχει τη ριζόβια μορφή η οποία επικρατεί στο ευρωπαϊκό αμπέλι κι έχει και τη φυλλώδη που επικρατεί στο αμερικανικό. «Εμείς λοιπόν παντρεύουμε τα δύο αυτά. Παίρνουμε τη ρίζα του αμερικανικού και παίρνουμε και το ευρωπαϊκό και κάνουμε τον εμβολιασμό. Γιατί την επόμενη στιγμή δε θα υπήρχε αμπέλι. Και η Ευρώπη θα είναι αποψιλωθεί από αμπέλια», εξηγεί στη "Νέα Κρήτη" ο προϊστάμενος του Αγροκτήματος της Σχολής Γεωπονίας στο ΤΕΙ Κρήτης Γιάννης Παπαγεωργίου.

Στο σημείο αυτό εξηγεί ότι η αναμπέλωση στην Κρήτη τη δεκαετία του '80 έγινε πολύ προβληματικά και πολύ επιπόλαια. «Ενώ θα έπρεπε να αναπτύξουμε εμείς μια τέτοια τεχνολογία, που να εξυγιάνουμε τα αμερικανικά ή να διαπιστώσουμε ότι είναι εξυγιασμένα, πήγαμε και τα αγοράσαμε απευθείας από τη Γαλλία. Τότε μάλιστα κάποιοι έμποροι εδώ είχαν φτάσει στο σημείο να πουλάνε... "γαλλικό κοτσιφάλι", "γαλλικό μαντιλάρι", "γαλλικό λιάτικο", οι οποίες ήταν ποικιλίες βασικά γαλλικές. Τα ονομάσαμε όλα γαλλικά, αλλά με την προσωνυμία ότι "είναι και λιάτικο, είναι και γαλλικό"»...

Υπήρχε καν... υπόνοια;

Γιατί όμως τότε δεν εντοπίσαμε και δεν καταπολεμήσαμε τη βοθρίωση του ξύλου; Η απάντηση του Γιάννη Παπαγεωργίου είναι χαρακτηριστική. «Δεν ξέρω εγώ αν τότε στην Ευρώπη υπήρχε η υπόνοια ότι υπήρχαν και ιώσεις. Μάλιστα, υπήρχαν και κάποιοι τότε που τα θεωρούσαν αυτά "ψιλά γράμματα"»...

Από την πλευρά του, ο κοσμήτορας της Σχολής Γεωπονίας του ΤΕΙ Κρήτης Φίλιππος Βερβερίδης συμπληρώνει ότι «οι πολιτικές εξουσίες, ακριβώς επειδή έχουν έναν περιορισμένο χρόνο διάρκειας, δεν αναλαμβάνουν να χρηματοδοτήσουν τόσων μακρόπνοων χρόνων έργα. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που μας έχει φέρει στην κατάσταση που είμαστε τώρα - ενώ άλλες χώρες το έχουν λύσει αυτό το θέμα και δε χρειάζεται να αλλάζουν με κάθε νέα κυβέρνηση».

Στο σημείο αυτό τονίζει ότι «το γεγονός της δημιουργίας ενός μητρικού πολλαπλασιαστικού υλικού αποτελεί μια διαδικασία που οι ειδικοί της Αμπελουργικής Ομάδας το έχουν δηλώσει στη μελέτη της Αμπελουργίας ότι είναι ένα σχέδιο μακρόπνοο που θα πρέπει να ξεκινήσει κάποια στιγμή, αλλά με στοιχεία και πειραματικά δεδομένα τα οποία θα είναι συγκεκριμένα...».

Μητρική φυτεία στο μέλλον

Μεγάλη είναι η σημασία του έργου των επιστημόνων της σχολής στη δημιουργία ουσιαστικά (αν και δεν είναι αυτός ο τελικός σκοπός τους) μιας μητρικής φυτείας γηγενών ποικιλιών αμπέλου, που θα είναι σε θέση σε λίγα χρόνια να δώσουν σε κάθε ενδιαφερόμενο τα πρώτα φυτά για την καλλιέργεια εξυγιασμένου φυτωριακού υλικού. Μάλιστα, ο Γιάννης Παπαγεωργίου λέει ότι υπάρχει ξένη εταιρεία που ειδικεύεται στο πολλαπλασιαστικό υλικό. «Έχει λιάτικο, βιλάνα και κοτσιφάλι. Και λέει ότι "αυτά εγώ τα έχω πατεντάρει. Και επειδή εγώ τα έχω αυτή τη στιγμή, δεν μπορεί κάποιος άλλος να καλλιεργεί αυτό που εγώ έχω πατεντάρει". Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι μιλάμε για ποικιλίες που τις έχουν πατεντάρει γιατί τις πήραν από 'δω. Με ποιο τρόπο; Κανείς δεν ξέρει»...

Και αναφερόμενος και στην οικονομική κρίση, ο προϊστάμενος του Αγροκτήματος Κρήτης λέει ότι «φεύγουν από την Ελλάδα πάρα πολλά χρήματα στην αγορά πολλαπλασιαστικού υλικού. Αυτό το υλικό το εισάγουμε κυρίως από Ιταλία και δευτερευόντως από Ισπανία. Και εκτός από το οικονομικό κομμάτι της υπόθεσης, είναι και το άλλο. Σου λέει ο Ιταλός "σου πουλάω αυτά τα φυτώρια που είναι εγγυημένα". Το ερώτημα είναι, όμως, πόσο αυτό που θα καλλιεργήσεις εδώ θα είναι εγκλιματισμένο στις συνθήκες της περιφέρειας της Κρήτης;».

«Μπορούμε εμείς στην Κρήτη»

Από την πλευρά του, ο Φίλιππος Βερβερίδης τονίζει ότι μπορεί η Κρήτη να παράγει εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό, αντί να δαπανά πολλά χρήματα και να φέρνει από το εξωτερικό αυτό το υλικό, το οποίο και δεν μπορεί να προσαρμόζεται στις κλιματολογικές συνθήκες της Κρήτης όπως προσαρμόζεται στις χώρες παραγωγής του. «Έχουμε τόσο πολλούς και καλούς φορείς, όπως είναι η Γεωπονική Σχολή του ΤΕΙ Κρήτης, το ΙΤΕ και το Πανεπιστήμιο, με επιστήμονες οι οποίοι μπορούν να συμβάλουν στην ακριβή ταυτοποίηση αυτών των ποικιλιών. Κι εμείς θέλουμε αυτή τη στιγμή να υπάρχει αυτός ο πυρήνας συνεργασίας, ο οποίος θα ευοδωθεί αφού θα δημιουργηθούν προϊόντα που θα έχουν σχέση με την καινοτομία αλλά και με την ποιοτική αξιοποίηση»...

Τι γίνεται όμως με την πολιτική κατεύθυνση στη χώρα μας; Υπάρχει πολιτική βούληση, για παράδειγμα, ως προς τη χρηματοδότηση μιας νέας αναμπέλωσης στη χώρα;

Η απάντηση του Φίλιππα Βερβερίδη είναι ξεκάθαρη. «Η στρατηγική μας είναι πως, ό,τι δε σου παρέχει ο νόμος ή η πολιτική εξουσία, ξεκινάς εσύ να το αναδεικνύεις, ώστε να φανεί η δραστηριότητα ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση»...

Ταυτοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού

Όπως μας είπε εξάλλου ο κοσμήτορας της Σχολής Γεωπονίας του ΤΕΙ Κρήτης, «από το 2016 υπάρχει νομοθεσία που καθορίζει πλέον με ποιον τρόπο θα ταυτοποιείται το αμπελουργικό πολλαπλασιαστικό υλικό. Μέσα σε αυτή τη νομοθεσία αναφέρεται και η αξιοποίηση τεχνολογιών DNA χωρίς να καθορίζονται οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να γίνει αυτό. Ερχόμαστε λοιπόν εμείς εδώ, σε συνεργασία με άλλους φορείς, όπως το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και της Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, και με τη συνεργασία ομάδας από τη Γεωπονική Σχολή του ΤΕΙ Κρήτης, για να σας πούμε ότι "εμείς σας παρέχουμε τα εργαλεία, ας τα αξιοποιήσει όποιος άλλος δημόσιος φορέας χρειαστεί". Και η δημιουργία του αμπελώνα έχει ακριβώς αυτό το στόχο»...

Εκτός από τον αμπελώνα όπου γίνεται η φύτευση εξυγιασμένου φυτωριακού υλικού, υπάρχει και ένας δεύτερος αμπελώνας ο οποίος θα είναι επισκέψιμος και θα χρησιμοποιείται και στην εκπαίδευση. Παράλληλα θα παράγονται και γηγενείς ζύμες, για πειραματικά κρασιά ντόπιων ποικιλιών.

Πηγή: Χριστόφορος Παπαδάκης

(Φωτογραφία αρχείου)

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News