Μέσα σε ένα επιβλητικό τοπίο, η ομορφιά που προσφέρει απλόχερα η ανοιξιάτικη φύση στο φαράγγι της Αγίας Αναστασίας στο Καινούργιο Χωριό του δήμου Χερσονήσου γαληνεύει τις ψυχές και μαγεύει όσους καταφτάνουν από κάθε γωνιά της Κρήτης, αλλά και το εξωτερικό, για το ετήσιο τάμα τους στη θαυματουργή Αγία Αναστασία Φαρμακολύτρια.
Άνθρωποι πονεμένοι, που αναζητούν ένα θαύμα, πιστοί που ζητούν την ελπίδα, εκείνοι που είδαν τις προσευχές τους να εισακούονται ζώντας ο καθένας το δικό του θαύμα από τη Χάρη της Αγίας...
Τα βήματα οδηγούν κάθε χρόνο την Τρίτη του Πάσχα τούς πιστούς στο εκκλησάκι που περικλείει ένα σπήλαιο με τη δική του ιστορία, συνδεδεμένη με τα θαύματα της Αγίας Αναστασίας, το προσωνύμιο της οποίας, Φαρμακολύτρια, παραπέμπει στη θαυματουργή παρέμβασή της, την οποία γνωρίζουν καλά οι κάτοικοι του χωριού και της γύρω περιοχής, αλλά και πιστοί από κάθε μήκος και πλάτος - χωρίς υπερβολή - της Γης, με τη φήμη των θαυμάτων να διαιωνίζεται χρόνο το χρόνο.
Η ηχώ στους γεωλογικούς σχηματισμούς της περιοχής ανακαλεί ψαλμωδίες από τα βάθη των αιώνων, τις ιστορίες των ανθρώπων που γιατρεύτηκαν χάρη στην Αγία, αλλά και τους θρύλους οι οποίοι συνοδεύουν την ίδρυση του σπηλαιώδους ναού, από τα τοιχώματα του οποίου τρέχει άγιασμα.
Οι πιστοί θα αποκαλύψουν στους επισκέπτες την πεποίθησή τους ότι την παραμονή και την ημέρα της γιορτής της Αγίας Αναστασίας το άγιασμα είναι περισσότερο από κάθε άλλη μέρα του χρόνου, καθώς το συλλέγουν με προσοχή με μπαμπάκι από τα τοιχώματα της σπηλιάς ή απλά κάθονται κάτω από τις πέτρες περιμένοντάς το να κυλήσει πάνω στο πρόσωπό τους.
Οι παραδόσεις αρκετές γύρω από το μυστήριο αυτού του ναού, πηγή του οποίου είναι ένα αρχαίο εικόνισμα που φυλάσσεται στην εκκλησία του χωριού για λόγους ασφαλείας.
Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη από τις διηγήσεις, το σπήλαιο χρησιμοποιείτο σαν στάνη από έναν βοσκό. Μία από τις κατσίκες του άρχισε να σκάβει στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το ιερό, ανακαλύπτοντας το εικόνισμα. Οι κάτοικοι αναγνώρισαν τη μορφή της Αγίας Αναστασίας και μετέφεραν την εικόνα στο χωριό. Όμως μυστηριωδώς αυτή εξαφανιζόταν από το ναό το βράδυ και εμφανίζονταν στο σπήλαιο.
Το ανεξήγητο αυτό φαινόμενο επαναλήφθηκε αρκετές φορές, έως ότου οι κάτοικοι συνειδητοποιήσουν ότι η Αγία ήθελε να ιδρυθεί στο σπήλαιο ένας ναός στη Χάρη της, την οποία διαιώνιζε η εικόνα της. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυτό το κομμάτι της αφήγησης με την εικόνα που επέστρεφε μυστηριωδώς στο σπήλαιο εμφανίζεται σε όλες τις παραλλαγές της ιστορίας.
Μια άλλη εκδοχή φέρει το βοσκό να έχει δει σε όραμα την Αγία, η οποία του ζήτησε να βγάλει τα αιγοπρόβατα από το σπήλαιο, λέγοντας ότι εκεί ήταν το σπίτι της, και καλώντας τον να σκάψει για να βρει την εικόνα που θα το αποδείκνυε. Το μυστήριο είναι πάντως αρκετά πυκνό, καθώς δεν υπάρχουν μαρτυρίες για λατρεία της Αγίας Αναστασίας στην περιοχή, ενώ η εικόνα δεν έχει χρονολογηθεί επακριβώς, όπως βεβαίως δεν υπάρχουν ιστορικά τεκμήρια για τη θεμελίωση της εκκλησίας. Υπάρχουν απλώς αόριστες "μνήμες" ότι η παράδοση της εύρεσης της εικόνας και ίδρυσης του σπηλαιώδους ναού ανάγονται στη Β' Βυζαντινή Περίοδο.
Στο ναό, ο οποίος αποτέλεσε και καταφύγιο των χριστιανών από τους βομβαρδισμούς των Γερμανών κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν καταγραφεί πολλά θαύματα, ενώ η παράδοση της γιορτής την Τρίτη του Πάσχα σχετίζεται με τους εορτασμούς για τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης.
Καθώς πάντα γινόταν μεγάλο πανηγύρι στην περιοχή και άναβαν οι φούρνοι, οι κάτοικοι του Καινούργιου Χωριού τιμούσαν και την Αγία Αναστασία τη Φαρμακολύτρια, το όνομα της οποίας παραπέμπει και στην Ανάσταση. Επίσης το Πάσχα ήταν και η καλύτερη χρονικά περίοδος, καθώς το χειμώνα, όταν είναι η γιορτή της, στις 22 Δεκεμβρίου, συχνά το φαράγγι ήταν αδιάβατο εξαιτίας ενός ποταμιού που περνάει από εκεί.
Ο βίος της Αγίας Αναστασίας
Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια γεννήθηκε από μητέρα χριστιανή και πατέρα ειδωλολάτρη με ισχυρή επιρροή στη Ρώμη του 3ου μ.Χ. αιώνα. Βαπτίστηκε χριστιανή και, παρά τη θέλησή της, παντρεύτηκε το Ρωμαίο εθνικό Πόπλιο. Ο αιφνίδιος θάνατος του συζύγου της έδωσε την ευκαιρία στην Αγία Αναστασία να αρχίσει την πλούσια φιλανθρωπική της δράση, η οποία επεκτάθηκε μέχρι τη Μέση Ανατολή, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία της στη Θεσσαλονίκη. Μαρτύρησε επί των Διωγμών του Διοκλητιανού διά πυράς στις 22 Δεκεμβρίου του 303 - ή 304 κατά άλλες πηγές - στη Θεσσαλονίκη, τη Ρώμη ή το Σίρμιο, την αρχαία Πανονία, κοντά στη σημερινή Μιτροβίτσα της Σερβίας. Το προσωνύμιο Φαρμακολύτρια παραπέμπει στα πολλά θαύματα της Αγίας με τη θεραπεία ασθενειών.
Ρεπορτάζ: Σταύρος Μουντουφάρης
