Τελικά στην Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να ξεφύγουμε από τη γραφειοκρατία και ειδικά αυτή που διέπει την κτηματαγορά και τα ακίνητα.
Αυτή τη φορά ο λόγος γίνεται για την αύξηση των δικαιολογητικών που θα απαιτούνται από 'δω και στο εξής για τη μεταβίβαση ακινήτων, βάζοντας σε μια τιτάνια ταλαιπωρία τους πολίτες.
Τι και αν ο κλάδος της κτηματαγοράς διανύει τον όγδοο χρόνο κρίσης, αντί η κυβέρνηση να ελαφρύνει τα πράγματα κάνοντας πιο εύκολη τη διαδικασία, ούτως ώστε να κινηθεί λίγο η αγορά, αντιθέτως τα κάνει όλα πιο δύσκολα. Και αυτό γιατί πλέον, ανάλογα με το είδος της συναλλαγής (αγοραπωλησία, αποδοχή κληρονομιάς κ.ο.κ.), θα απαιτούνται 10 ως 22 δικαιολογητικά, ενώ σύντομα θα προστεθεί ένα ακόμα! Η εξέλιξη αυτή θα κατατάξει την Ελλάδα στην πρώτη θέση παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τον αριθμό των εγγράφων που ζητεί το κράτος στις συναλλαγές ακινήτων.
Το νέο γραφειοκρατικό "βαρίδι" είναι η βεβαίωση μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, που θα πρέπει να περιλαμβάνεται στα υπόλοιπα δικαιολογητικά, ώστε να ολοκληρωθεί μια μεταβίβαση. Η διάταξη ήταν η μόνη που είχε καταργηθεί το 2014 και τώρα επανέρχεται σε άρθρο του πολυνομοσχεδίου του υπ. Εσωτερικών για τους ΟΤΑ, κάτι που σημαίνει ότι το κόστος για έναν ιδιοκτήτη μπορεί και να ξεπερνά πλέον τα 1.000 ευρώ, γεγονός που λειτουργεί ως αντικίνητρο.
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, αυτά είναι τα 22 δικαιολογητικά που απαιτούνται:
Α. Πιστοποιητικά/δηλώσεις για μη οφειλή προς το Δημόσιο:
1. Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας πωλητή, Ν. 1882/1990: Σε κάθε μεταβιβαστικό συμβόλαιο ακινήτου, επαχθούς ή χαριστικής αιτίας, τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου, τη διανομή κοινών ακινήτων, την ανταλλαγή ακινήτων και τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ή τροποποίησης σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας, ή μόνο σε συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού από επαχθή αιτία, αντί του ανωτέρω αποδεικτικού ενημερότητας, βεβαίωση οφειλής του μεταβιβάζοντος προς το Δημόσιο, με τον όρο της παρακράτησης του ποσού της οφειλής από το τίμημα της αγοραπωλησίας και της απόδοσής του στο Δημόσιο από το συμβολαιογράφο ή την Αρχή ή το πιστωτικό ίδρυμα που θα χορηγήσει το δάνειο.
2. Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ, Ν. 4174/2013: Σε κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία, με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό και σε αποδοχή κληρονομιάς, για τα τελευταία πέντε έτη, ότι ο φορολογούμενος για το ακίνητο αυτό έχει εξοφλήσει τον αναλογούντα φόρο βάσει δήλωσης όλων των αναγραφόμενων ετών/έχει απαλλαγεί βάσει δήλωσης και για τα ίδια ως άνω οριζόμενα έτη έχει εξοφλήσει το ΦΑΠ και τον ΕΝΦΙΑ/έχει ρυθμίσει ή διαζευκτικά ή σωρευτικά με το παραπάνω πιστοποιητικό.
3. Πιστοποιητικό ΔΟΥ περί μη οφειλής φόρου κληρονομιάς-δωρεάς, Ν. 2961/2001: Σε κάθε συμβόλαιο με το οποίο μεταβιβάζεται η κυριότητα ή συστήνεται εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο ή κινητό, που αποκτήθηκε αιτία θανάτου ή δωρεάς ή γονικής παροχής ή προίκας, καθώς και όταν εξοφλείται ή εκχωρείται εν όλω ή εν μέρει απαίτηση που αποκτήθηκε από κάποια από τις πιο πάνω αιτίες.
4. Δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου ή ΦΠΑ ακινήτου στη ΔΟΥ και διπλότυπα είσπραξης φόρου για το συμβόλαιο.
5. Δήλωση φόρου υπεραξίας, Ν. 4152/2013, στη ΔΟΥ εισοδήματος πωλητή, αν απέκτησε το πωλούμενο ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία μετά την 1η/1/2013 (υπό αναστολή μέχρι την 31η/12/2016).
Β. Πιστοποιητικά/δηλώσεις για μη οφειλή προς ΟΤΑ κ.λπ.:
6. Βεβαίωση Δήμου περί υποβολής δήλωσης ιδιοκτησίας ή μη οφειλής εισφοράς σε χρήμα, Ν. 1337/1983: Σε κάθε δικαιοπραξία εν ζωή και σε αποδοχή κληρονομιάς που αφορά ακίνητο που εντάχθηκε στο σχέδιο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1337/1983.
7. Βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας: Σε κάθε μεταβιβαστικό συμβόλαιο ακινήτου, επαχθούς ή χαριστικής αιτίας του μεταβιβάζοντος εκδοθείσα από το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), άλλως υπεύθυνη δήλωση ότι εμπίπτει σε εξαίρεση και δεν απαιτείται.
Γ. Βεβαιώσεις μηχανικών, μηχανολόγων, τοπογράφων κ.λπ.:
8. Βεβαίωση πολιτικού μηχανικού περί πολεοδομικής νομιμότητας, Ν. 4178/2013, του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, και σε περίπτωση τακτοποίησης αυθαιρεσιών, βεβαίωση περαίωσης διαδικασίας υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 4178/2013 με εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου ή ποσοστού 30% αυτού και κάτοψη του ακινήτου.
9. Πιστοποιητικό ενεργειακού επιθεωρητή (Ν. 3661/2008) για την ενεργειακή απόδοση κτηρίου (Ν. 3661/2008), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, και άρθρο 4 του Ν. 4122/2013.
10. Τοπογραφικό διάγραμμα γεωτεμαχίου από τοπογράφο α) Εξαρτημένο από κρατικές συντεταγμένες που συνοδεύει τη βεβαίωση του Ν. 4178/2014, και β) εξαρτημένο από κρατικές συντεταγμένες τοπογραφικό διάγραμμα γεωτεμαχίου τοπογράφου, λόγω διατάξεων του Ν. 651/1975.
11. Υπεύθυνη δήλωση ιδιοκτήτη (Ν. 4178/2013) περί πολεοδομικής νομιμότητας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.
12. Αντίγραφο οικοδομικής άδειας, αν το ακίνητο χτίστηκε μετά τις 14/3/1983, άλλως υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη, Ν. 1337/1983.
13. Έγγραφο περαίωσης διαδικασίας ρύθμισης ακινήτου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3843/2010.
Δ. Έγγραφα από το Εθνικό Κτηματολόγιο:
14. Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος (Ν. 2664/1998), αν βρίσκεται εντός Κτηματολογίου ή εντός Κτηματολογίου Πρωτευούσης (περιοχή Καλλιθέας και εν μέρει Π. Φαλήρου).
15. Πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου του αρμόδιου Γραφείου Κτηματογράφησης, ότι το γεωτεμάχιο έχει περιληφθεί στα προσωρινά κτηματολογικά στοιχεία της ανάρτησης του Εθνικού Κτηματολογίου.
Ε. Πιστοποιητικά για δασικά-παραμεθόρια ακίνητα:
16. Πράξη χαρακτηρισμού του Δασαρχείου με το συνημμένο σε αυτή τοπογραφικό διάγραμμα, από την οποία προκύπτει ότι η μεταβιβαζόμενη έκταση χαρακτηρίζεται ως μη δασική, εμπίπτουσα στις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 3 Ν. 998/79, ή δασική, καθώς επίσης και Απόφαση Τελεσιδικίας του Δασαρχείου, όπου απαιτείται.
17. Βεβαίωση δασαρχείου περί "ακαΐας" των μεταβιβαζόμενων ιδιωτικών δασών, Ν. 998/1979.
18. Δήλωση άρθρ. 72 Ν. 998/1979 προς το Δασαρχείο σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιωτικού δάσους ή δασικής έκτασης πάνω από 50 στρέμματα, από την οποία προκύπτει ότι "ο μεταβιβάζων δήλωσε ότι προτίθεται να μεταβιβάσει την ανωτέρω έκταση προς τον αγοραστή ή και σε έτερο πρόσωπο, αντί ελαχίστου τιμήματος xxx ευρώ, κατά δήλωση δε του πωλητή παρήλθε η προθεσμία του ενός (1) μηνός (ή τεσσάρων μηνών) χωρίς το Δημόσιο να ασκήσει το δικαίωμα προτιμήσεως».
19. Άδεια του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων σε περίπτωση κατάτμησης δασικής ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την οποία επιτρέπει την εν λόγω κατάτμηση δασικής έκτασης, σύμφωνα με το άρθρο 60 του Ν.Δ. 86/1969.
20. Πιστοποιητικό της Διεύθυνσης Δασών ή του Κτηματολογικού Γραφείου σε περίπτωση που η μεταβιβαζόμενη έκταση βρίσκεται σε περιοχή στην οποία έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες, σύμφωνα με το Ν. 3889/2010.
21. Απόφαση της Περιφέρειας περί άρσης απαγόρευσης αγοράς ακινήτου σε παραμεθόρια περιοχή του άρθρου 26 του Ν. 1892/1990, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 114 του Ν. 3978/2011, από φυσικά και νομικά πρόσωπα με έδρα εκτός των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (Ν. 1892/1990).
22. Βεβαίωση του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), σύμφωνα με το άρθρο 65 του Ν. 2538/1997, από την οποία προκύπτει ότι για το μεταβιβαζόμενο αγροτεμάχιο δεν υπάρχει καμία οφειλή από αρδευτικά τέλη και εισφορές από το μεταβιβάζοντα προς τον Οργανισμό αυτό, σε περίπτωση που το ακίνητο βρίσκεται εντός λειτουργούντος Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων.
ΣΤ. Δικαιολογητικά για γονικές παροχές-δωρεές:
Απαιτούνται όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά εκτός από εκείνα με τους αριθμούς 4, 5, 9, 10β - εκτός αν το αγροτεμάχιο εντός ΖΟΕ κ.τ.λ. - και 21. Η φορολογική δήλωση (αρ. 5) αντικαθίσταται από τη Δήλωση Φόρου Γονικής Παροχής/Δωρεάς.
Ζ. Δικαιολογητικά για αποδοχές κληρονομιάς:
Απαιτούνται όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά, εκτός από εκείνα με αριθμούς 1, 3, 4, 5, 6β, 7, 8, 9, 10, 11, 12 - ως εκ περισσού γιατί αποδοχή αυθαιρέτων επιτρέπεται - 13, 16 - προς ασφάλεια των συναλλαγών - 17, 18, 19, 20, 21, 22. Η φορολογική δήλωση (αρ. 5) αντικαθίσταται από τη Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς.
Ρεπορτάζ: Μαρία Αντωνογιαννάκη
