Κυριακή Ε΄ Νηστειών σήμερα και η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, μάς υπενθυμίζει με την περικοπή από το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο (ι', 32-45) την τρίτη πρόρρηση που ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός έκανε στους μαθητές Του για το επικείμενο Πάθος και την τριήμερη Ανάστασή Του. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μάς παραχωρεί παρακάτω τη θεόπνευστη ερμηνεία της συγκεκριμένης ευαγγελικής περικοπής.
Κυριακή Ε΄ τ?ν Νηστει?ν (Μάρκ. ι΄ 32-45)
?γίου ?ωάννου Χρυσοστόμου
?πόμνημα ε?ς τ?ν ?γιον Ε?αγγελιστ?ν Μάρκον, ?μιλία ΞΕ΄ α΄.
?ταν ?ρθε ?π? τ? Γαλιλαία, δ?ν ?νεβαίνει ?μέσως στ? ?εροσόλυμα. ?θαυματούργησε πρ?τα, ?κλεισε τ? στόματα τ?ν ?ουδαίων, συνομίλησε μ? το?ς μαθητάς του? ?πάνω στ? θέμα τ?ς ?κτημοσύνης. «?ν θέλης ν? ε?σαι τέλειος, λέει, πούλησε τ? ?πάρχοντά σου»? κα? τ?ς παρθενίας. «?ποιος μπορε? ν? καταναοήση, ?ς κατανοήση»? κα? τ?ς ταπεινοφροσύνης? «?ν δ?ν ?ναπλεύσετε τ? ζωή σας κα? δ? γίνετε σ?ν παιδιά, δ? θ? μπ?τε στ? βασιλεία τ?ν ο?ραν?ν». Συνωμίλησε ?κόμα κι ?πάνω στ? θέμα τ?ς ?δ? ?νταμοιβ?ς? «?ποιος ?φησε σπίτια ? ?δελφούς, ? ?δελφές, θ? λάβη τ? ?κατονταπλάσια στ? ζω? α?τή». Κα? γι? τ?ς ?μοιβ?ς ?κε?, «Κα? θ? κληρονομήσετε ζω?ν α?ώνια».
Τότε φέρνει στ? σκέψη του τέλος τ?ν πόλη, κα? σκοπεύοντας ν' ?νεβ?, ?ναφέρεται πάλι στ? πάθος του. ?πειδ? δ?ν ?θελαν ν? γίνη α?τό, ?ταν φυσικ? ν? τ? ξεχνο?ν κα? γι' α?τ? το?ς τ? θυμίζει ?διάκοπα, θέλοντας ν? συνηθίση τ?ν ψυχή τους μ? τ?ς συχν?ς ?πομνήσεις κα? ν? μετριάση τ? λύπη τους. Μιλε? μαζί τους ?διαίτερα κατ' ?νάγκη? δ?ν ?πρεπε ? λόγος α?τ?ς ν' ?νακοινωθ? μ? σαφήνεια? κανένα κέρδος δ?ν προέκυπτε ?π' α?τό. Γιατ? ?ν α?τ? προκαλο?σαν ταραχ? στο?ς μαθητ?ς πο? ?κουαν, πολ? περισσότερον θ? ?τάραζαν τ? λαό. Καλά, κα? δ?ν ε?πώθηκαν κα? στο?ς πολλούς; θ? ρωτο?σε κανείς. Ε?πώθηκαν ?λλ? ?χι μ? τ?ση σαφήνεια. «Κατεδαφίσετε», ε?πε, «α?τ?ν τ? να? κα? σ? τρε?ς ?μέρες θ? τ?ν ?ψώσω πάλι». Κι ?λλο?? «Σημάδι ζητε? α?τ? ? γενι? κα? σημάδι δ? θ? τ?ς δοθ?, παρ? τ? σημάδι το? ?ων?». Κα? ?λλη φορά? «λίγο ?κόμα διάστημα θ? ε?μαι μαζί σας? ?πειτα θ? μ? ζητήσετε κα? δ? θ? μ? βρ?τε».
Στο?ς μαθητάς του ?μως δ? μίλησε ?τσι. ?πως φανέρωσε τ? ?λλα πι? καθαρ?, τ? ?διο κα? το?το. Κα? ?ν πολλο? δ?ν κατανοο?σαν τ? νόημα τ?ν λόγων του, τί χρειαζόταν κα? ν? το?ς μιλ?; Γι? ν? νιώσουν ?πειτα, ?τι μ? προηγούμενη γνώση βάδιζε πρ?ς τ? πάθος κα? μ? τ? θέλησή του? ?χι ?π? ?γνοια, ο?τε ?π? ?νάγκη. Στο?ς μαθητάς του δ?ν ?κανε τ?ν παραγγελία γι' α?τ? μόνο. ?λλ? γι? τ? λόγο πο? ε?πα: Ν? προετοιμαστο?ν μ? τ?ν προσμον? κα? ν? βαστήξουν ε?κολώτερα τ? πάθος? μ?ν ?ρθη ?προσδόκητο κα? το?ς ταράξη ?περβολικά. Κα? γι' α?τ? στ?ν ?ρχ? το?ς μιλο?σε γι? τ? θάνατο μόνο. Κι ?ταν τ? καλοστοχάστηκαν κα? ?ξοικειώθησαν μ? τ?ν ?δέα του, προσθέτει κα? τ? ?λλα? ?τι θ? τ?ν παραδώσουν στ? ?θνη, ?τι θ? τ?ν ?μπαίξουν κα? θ? τ?ν μαστιγώσουν. ?λλ? κα? γι? το?το ?κόμα? ?ταν δο?νε ?τι πραγματοποιήθηκαν τ? δυσάρεστα, ν? ?δηγηθο?ν ?π' α?τ? κα? στ?ν προσδοκία τ?ς ?ναστάσεως. Γιατ? α?τ?ς πο? δ?ν ?κρυψε τ? λυπηρά, κι ?σα θεωρο?νται ντροπή, ε?λογα θ? γινόταν πιστευτός κα? τ? ε?χάριστα. Πρόσεξε κα? τ? σοφ? χρονικ? ο?κονομία το? πράγματος. Δ?ν το?ς ?μίλησε ?π? τ?ν ?ρχ?, γι? ν? μ?ν το?ς ταράξη. Ο?τε πάλι τ?ν ?ρα τ?ς ?κτελέσεως, γι? ν? μ?ν το?ς προκαλέση διπλ? ?ναστάτωση. Το?ς μίλησε, ?ταν το?ς ε?χε δώσει ?ρκετ? δείγματα τ?ς δυνάμεώς του? ?ταν το?ς ?δωσε μεγάλες ?ποσχέσεις γι? τ?ν α?ώνια ζωή, τότε ε?σάγει κα? τ? λόγο γι' α?τ? κα? μία κα? δύο κα? πολλ?ς φορ?ς, συνδυάζοντάς τον μ? τ? θαύματα κα? τ?ς διδαχές του.
?λλος ε?αγγελιστ?ς λέγει ?τι φέρνει μάρτυρες, κα? το?ς προφ?τες. ?λλος ?τι κι α?το? ?κόμα δ?ν ?νοο?σαν το?ς λόγους του ?λλ? ?μεναν μυστικο? κα? γι' α?το?ς κι ?τι θαμπωμένοι τ?ν ?κολουθο?σαν. Χανόταν λοιπόν, συμπεραίνει, τ? κέρδος τ?ς παραγγελίας. ?ν δ?ν ?γνώριζαν τ? περιεχόμενο ?σων ε?χαν ?κούσει, δ?ν μπορο?σαν κα? ν? περιμένουν? κι ?ν δ?ν περίμεναν π?ς ν? προετοιμασθο?ν μ? τ?ς ?λπίδες; ?λλη μεγαλύτερη ?πορία διατυπώνω ?γώ? ?ν δ?ν ?γνώριζαν π?ς ?λυπο?νταν; Π?ς ?λεγε ? Πέτρος? Σ? καλό σου, μακρι? α?τ? ?π? σένα; Τί σημαίνει λοιπ?ν α?τ?; ?γνώριζαν ?τι θ? πεθάνη κι ?ς μ?ν ?ξεραν καθαρ? τ? μυστήριο τ?ς ο?κονομίας. Ο?τε τ?ν ?νάσταση ?γνώριζαν ο?τε ?σα ?μελλε ν? κατορθώση. Κα? το?το ?ταν κρυμμένο ?π' α?τούς. Γι' α?τ? κα? λυπο?νταν. Ε?χαν δε? μερικο?ς, πο? ε?χαν ?ναστηθ? ?π? ?λλους. Ποτ? δ?ν ε?δαν ?μως κάποιον ν? ?ναστήση τ?ν ?αυτ? του κα? μάλιστα μ? τρόπο πο? ν? μ?ν ξαναπεθάνη πιά. Α?τ? δ?ν ?ταν κατανοητ? κι ?ς λεγόταν πολλ?ς φορές. ?κόμα, δ?ν ?γνώριζαν καθαρ? τ?ν ?δια τ?ν ?ννοια το? θανάτου κα? τ?ν τρόπο, τ?ς πραγματοποιήσεώς του. Γι' α?τ? κα? τ?ν ?κολουθο?σαν θαμπωμένοι. Κι ?χι μονάχα γι' α?τό? νομίζω ?τι το?ς ξάφνιαζε κι ?λας, καθ?ς μιλο?σε γι? τ? πάθος του.
β΄. ?στόσο κανένα ?π' α?τ? δ?ν το?ς ?δινε λίγο θάρρος, κι ?ς ?κουγαν ?διάκοπα γι? τ?ν ?νάσταση. Γιατ? ?κτ?ς ?π? τ? θάνατο, το?ς ?νησυχο?σε ?πεβολικ? κα? το?το? ?τι ?κουγαν π?ς θ? τ?ν ?μπαίξουν κα? θ? τ?ν μαστιγώσουν κα? ?σα ?λλα παρόμοια. ?ταν ?φεραν στ? νο? τ? θαύματα, το?ς δαιμονισμένους πο? ?λευθέρωσε, το?ς νεκρο?ς πο? σήκωσε, ?λα τ? ?λλα πο? θαυματουργο?σε κι ?πειτα ?κουσαν κι α?τά, ?νιωθαν ?κπληξη γιατ? α?τ?ς πο? ?πραττε α?τ? τ? θαύματα θ? πάθαινε α?τ? τ? παθήματα. Γι' α?τό κι ?πεφταν ?πότομα. Τώρα ?πίστευσαν κι ?πειτα δ?ν δυσπιστο?σαν κα? δ?ν μπορο?σαν ν? ?ντιληφθο?ν το?ς λόγους. Γι' α?τ? δ?ν ?ντιλήφθηκαν καθαρ? τ? λόγο, ?στε ?μέσως τ? ?πλησίασαν ο? γιο? το? Ζεβεδαίου κα? το? μίλησαν γι? τ?ν πρωτοκαθεδρία? Θέλουμε, λέει, ν? καθίσωμε ? ?νας στ? δεξι? κι ? ?λλος ?ριστερά σου. Π?ς λοιπ?ν α?τ?ς ? Ε?γγελιστ?ς λέει ?τι ?πλησίασε ? μητέρα; Κα? τ? δύο ε?ναι πιθανά. Π?ραν τ? μητέρα τους, γι? ν? κάμουν τ?ν παράκληση τους πι? ?ποτελεσματικ? κι ?τσι ν? κάμψουν τ? Χριστό. ?τι ε?ναι ?ληθιν? το?το πο? ε?πα -?ταν δική τους ? α?τηση κι ?π? ντροπ? προβάλουν τ? μήτερα- προσέξετε π?ς ? Χριστ?ς ?πευθύνει σ' α?το?ς τ? λόγο.
?ς δο?με καλύτερα τί ζητο?ν πρ?τα, κα? μ? ποιό σκοπό, κα? π?ς ?ρθαν στ? σκέψη α?τή. Π?ς ?ρθαν στ? σκέψη α?τή; ?βλεπαν ν? δέχονται τιμ? μεγαλύτερη ?π? το?ς ?λλους κα? το?ς γεννήθηκε ? ?λπίδα ?τι θ? ?πιτύχουν κα? τ?ν α?τησή τους α?τή. ?λλ? τί ε?ναι α?τ? πο? ζητο?ν; ?κουσε κάποιον ?λλον ε?αγγελιστ? πο? τ? ?ποκαλύπτει φανερά. Βρίσκονταν κοντ? στ?ν ?ερουσαλ?μ κι ?νόμιζαν ?τι ?π? στιγμ? σ? στιγμ? θ? φανερωνόταν ? βασιλεία, γι' α?τ? τ? ζητο?σαν. Νόμιζαν ?τι α?τ? ?ταν πολ? κοντ? κι ?τι ?π? τ? φύση της ?λικ? κι ?ταν ?πολάμβαναν α?τ? πο? ζητο?σαν, δ? θ? δοκίμαζαν κανένα λυπηρό. Γιατ? δ?ν τ? ζητο?σαν μόνο γι? τ?ν ?αυτό τους ?λλ? κα? ν' ?ποφύγουν δυσκολίες. Γι' α?τ? κι ? Χριστ?ς το?ς ?πομακρύνει πρ?τα ?π' α?τ?ς τ?ς σκέψεις, συνιστώντας τους ν? περιμένουν σφαγ?ς κα? κινδύνους κα? τ? ?σχατα δεινά. Μπορε?τε, το?ς λέει, ν? πι?τε τ? ποτήρι πού πίνω; Κανένας ?στόσο ?ς μ? σκανδαλιστ? γι? τ?ν ?τέλεια τ?ν ?ποστόλων.
Δ?ν ε?χε ?κόμα συντελεσθ? ? σταύρωση, ο?τε ?ταν δοσμένη ? χάρη. Κι ?ν θέλης ν? μάθης τ?ν ?ρετή τους, σπούδασέ τους ?πειτ' ?π' α?τ? κα? θ? το?ς ε?ρης ?νώτερους ?π? κάθε πάθος. Γι' α?τ? φανερώνει τ? ?λαττώματά τους γι? ν? καταλάβης τ?ν ?λλαγ? πο? δέχτηκαν ?π? τ? χάρη. ?τι δ? ζητο?σαν τίποτα πνευματικό, ο?τε κι ε?χαν κάποια ?δέα γι? τ?ν βασιλεία τ?ν ο?ραν?ν ε?ναι φανερό το?το.
?ς δο?με ?μως κα? π?ς πλησιάζουν κα? τί λένε. Θέλομε, λέει τ? Ε?αγγέλιο, ν? μ?ς παραχωρήσης ?,τι σο? ζητήσουμε. Κι ? Χριστ?ς τούς ρωτάει, Τί θέλετε; ?χι ?πειδ? δ?ν ?γνώριζε ?λλ? γι? ν? το?ς ?ναγκάση ν' ?ποκριθο?ν κα? ν? ?ποκαλύψη τ?ν πληγ? κα? ?τσι ν? βάλη ?πάνω τ? φάρμακο. Κι α?το? κατακόκκινοι ?π? τ?ν ντροπή, γιατ? το?ς ?κινο?σε ?νθρώπινο πάθος, τ?ν π?ραν ξεχωριστά, μακρυ? ?π? το?ς ?λλους κα? τ?ν παρακάλεσαν. Γιατ? λέει ?τι προχώρησαν, ?στε ν? μ? γίνη τ? πρ?γμα ?λοφάνερο στο?ς μαθητ?ς κι ?τσι ε?παν ?,τι ?πιθυμο?σαν. Κα? ?πειδ? ?κουαν, Θ? καθίσετε σ? δώδεκα θρόνους, ?πιθυμο?σαν κατ? τ? γνώμη μου τ? πρωτε?ο τ?ς συμπαρακαθήσεως α?τ?ς. ?ξεραν ?τι ε?χαν τ?ν προτίμηση ?π? το?ς ?λλους. Φοβο?νται ?μως τ?ν Πέτρο κα? λένε? Π?ς ν? καθίση ? ?νας στ? δεξι? κι ? ?λλος ?ριστερά σου. Τ?ν βιάζουν λέγοντας, Πές. Κι ?κε?νος κάνοντας γνωστό, ?τι δ?ν ζητο?σαν τίποτα πνευματικό, ο?τε θ? τολμο?σαν ν? ζητήσουν τόσο μεγάλο πρ?γμα, ?ν ?ξεραν τί ?ταν α?τ? πο? ζητο?σαν, το?ς λέει? «Δ?ν ξέρετε τί ζητ?τε». Πόσο μεγάλο, πόσο ?πέροχο, πόσο ?νώτερο κι ?π? τ?ς ?γγελικ?ς δυνάμεις. Προσθέτει ?πειτα? «Μπορε?τε ν? πι?τε τ? ποτήρι πο? ε?ναι ν? πι? κα? ν? δεχτ?τε τ? βάπτισμα, πο? θ? δεχτ?»;
Βλέπετε π?ς το?ς ?πομακρύνει ?μέσως ?π? τ? σκέψη τους, μιλ?ντας ?π? τ? ?ντίθετα; Μο? κάμετε λόγο γι? τιμ?ς κα? στεφάνωμα, το?ς λέει. Σ?ς μιλ? ?γ? γι? ?γ?νες κι ?δρ?τες. Α?τ? δ?ν ε?ναι ? ?ρα τ?ν ?πάθλων ο?τε θ? φανερωθ? τώρα ?κείνη ? δόξα μου? τ? παρ?ν ε?ναι σφαγ?ς κα? πόλεμοι κα? κίνδυνοι. Προσέξετε ?κόμα π?ς μ? τ?ν τρόπο τ?ς ?ρωτήσεως κα? το?ς παρακινε? κα? το?ς ?λκύει. Δ?ν το?ς ε?πε, Μπορε?τε ν? ?πομείνετε τ? σφαγή; Μπορε?τε ν? χύσετε τ? α?μα σας; Το?ς ε?πε? Μπορε?τε ν? πι?τε τ? ποτήρι; Κι ?πειτα ?λκύοντας τους? πο? ε?ναι ν? πι?. Γι? ν? γίνουν πι? πρόθυμοι μ? τ? συνδεσμό τους μ' ?κε?νον. Κι ?ποκαλε? τ? πάθος του βάπτισμα, δείχνοντας ?τι θ? προκύψη μεγάλος καθαρμ?ς στ?ν ο?κουμένη ?π' α?τό. Μπορο?με, το? ?πάντησαν, περιμένοντας ν' ?κούσουν τ? να? στ?ν α?τησή τους. Κι ?κε?νος? Τ? ποτήρι ν? τ? πι?τε κα? ν? δεχτ?τε τ? βάπτισμα πο? θ? δεχτ?. Το?ς προφητεύει μεγάλα ?γαθά, ?τι θ' ?ξιωθο?ν τ? μαρτύριο κα? θ? πάθουν ?,τι κι α?τός? θ? τελειώσετε τ? ζωή σας μ? βίαιο θάνατο, θ? ε?στε σ' α?τ? συμμέτοχοί μου. Ν? καθίσετε ?μως δεξι? κα? ?ριστερά μου, δ?ν ε?ναι δικαίωμά μου ν? σ?ς τ? παραχωρήσω. Τ? δίνει ? Πατέρας σ' α?το?ς γι? ?ποιους τ? ?τοίμασε.
γ΄. ?φο? ?τόνωσε τ?ς ψυχές τους κα? τ?ς ?νέβασε ψηλότερα κα? τ?ς ?ξασφάλισε ?π? τ? λύπη, τότε διορθώνει τ?ν α?τησή τους. ?λλ? τί σημαίνει ? τωρινός λόγος; Δύο πράγματα ζητο?ν ο? πολλοί? ?ν ?χη ?τοιμαστ? γι? μερικο?ς ? παρακάθιση στ? δεξι? του κα? δεύτερο ?ν ? Κύριος τ?ν ?λων δ?ν ε?ναι Κύριος ν? κάμη παραχώρηση σ? ?κείνους, γι? ?σους ?γινε ? προετοιμασία. Τί σημαίνει λοιπόν ? λόγος; ?ν ?παντήσωμε στ? πρ?το, θ' ?ποσαφηνισθ? κα? τ? δεύτερο. Τ? πρ?το λοιπ?ν σημαίνει ?τι κανένας δ? θ? καθίση δεξι? κι ?ριστερά του. Ε?ναι γι? ?λους ?πλησίαστος ? θρόνος α?τός. Δ? λέγω γι? τούς ?νθρώπους κα? το?ς ?γίους κα? το?ς ?ποστόλους μονάχα ?λλ? κα? γι? το?ς ?γγέλους κα? το?ς ?ρχαγγέλους κα? ?λες τ?ς δυνάμεις το? ο?ρανο?. ? Πα?λος τ? θεωρε? σ?ν ?ξαιρετικ? τιμ? πρ?ς τ? Μονογεν? ?ταν λέη? Σ? ποιόν ?π? το?ς ?γγέλους ε?πε ποτέ, κάθισε στ? δεξιά μου; ?κόμα κα? στο?ς ?γγέλους λέει? Α?τ?ς πο? κάμει το?ς ?γγέλους του πνεύματα. ?ν? στ? γιό του, Θρόνος σου, ? Θεός. Π?ς λέει λοιπόν, Δ?ν ?νήκει σ' ?μένα ν? σ?ς δώσω τ?ν παρακάθηση στ? δεξι? κα? στ' ?ριστερά μου; ?πειδ? ?σαν μεγάλα πρόσωπα α?το? πο? θ? κάθονταν; ?χι βέβαια. ?λλ? ?ποκρίθηκε σύμφωνα μ? τ?ν ?ντίληψη α?τ?ν πο? ρωτο?σαν, συγκατεβαίνοντας στ? διανοητικό τους ?πίπεδο. Γιατ? δ?ν ε?χαν ?δέα ?π? τ?ν ?ψηλ? ?κε?νο θρόνο κα? τ? κάθισμα στ? δεξι? το? Πατέρα, ?φο? ?γνοο?σαν κα? τ? πολ? χαμηλ? ?π' α?τά, πο? τ? ε?χαν καθημεριν? στ' α?τιά τους. ?να ζήτο?σαν μόνο, ν' ?πολαύσουν τ? πρωτε?α κα? ν? σταθο?ν μπροστ? ?π? το?ς ?λλους κα? ν? μ?ν ?πάρχη κοντινώτερος σ' ?κε?νον ?π' α?τούς.
Α?τ? ε?πα κα? πρ?ν ?π? λίγο? ?κουσαν δώδεκα θρόνους κα? χωρ?ς ν? γνωρίζουν τ? σημασία το? λόγου, ?πιδίωξαν τ? προκάθισμα. ?δο? τ? νόημα τ?ν λόγων το? Χριστο?. Θ? βρ?τε θάνατο γι? μένα, κα? θ? θυσιαστ?τε γι? τ? κήρυγμα κα? θ? γίνετε μέτοχοι στ? πάθος μου. Δ?ν φτάνει ?μως α?τ? ν? σ?ς δώση τ?ν ?πόλαυση το? προκαθίσματος κα? τ?ν κατοχ? τ?ς πρώτης θέσης. ?ν καποιος ?ρθη μ? τ? ε?σημο το? μαρτυρίου κι ?χοντας περισσότερες ?ρετ?ς ?π? σ?ς, μπορε? ν? σ?ς ?γαπ? τώρα κα? ν? σ?ς προτιμ? ?π? το?ς ?λλους, δ? θ? παραμερίσω ?μως ?κε?νον πο? τ?ν διαλαλο?ν τ? ?ργα του, γι? ν? δώσω τ? πρωτε?α σ? σ?ς. Δ?ν το?ς μίλησε ?τσι ?στόσο, γι? ν? μ?ν το?ς λυπήση. Με α?νιγματικ? ?μως ?κφραση ?πονοε? λέγοντας τ? ?διο. Θ? πι?τε τ? δικ? μου ποτήρι, κα? θ? δεχτ?τε τ? βάπτισμα πο? δέχομαι. Ν? καθίσετε ?μως δεξι? κα? ?ριστερά μου, δ?ν ?νήκει σ' ?μένα ν? σ?ς τ? δώσω, μ? σ' ?ποιους ?χει ?τομαστ?. Κα? γι? ποιούς ?τοιμάστηκε; Γι' α?το?ς πο? μπορο?ν ν? λάμψουν μ? τ? ?ργα τους. Γι' α?τ? δ?ν ε?πε, δ?ν ?νήκει σ' ?μένα ν? τ? δώσω ?λλ? στ?ν Πατέρα μου, γι? ν? μ?ν π? κανένας ?τι δ?ν ?χει τ?ν δύναμη και τ?ν ?κανότητα τ?ς ?ντίδοσης. Ε?πε μόνο, δ?ν ?νήκει σ' ?μένα ?λλ? σ' ?σους ?τοιμάστηκε.
Γι? ν? γίνη σαφέστερο ?,τι λέω, ?ς τ? ?φαρμόσωμε σ' ?να παράδειγμα. ?ς ?ποθέσωμε π?ς ?πάρχει ?νας ?γωνοθέτης κι ?πειτα ?τι συμμετέχουν σ' α?τ?ν τ?ν ?γ?να πολλο? ?ριστοι ?θληταί. Δύο ?π' α?το?ς, πολ? γνωστο? στ?ν ?γωνοθέτη, ?ρχονται κα? το? λένε μ? τ? θάρρος τ?ς φιλίας τους. Κάμε ν? στεφανωθο?με κα? ν' ?νακηρυχθο?με ?με?ς νικηταί. Κι ?κε?νος το?ς λέει? Δ?ν ?νήκει σ' ?μένα ν? σ?ς δώσω α?τ? τ? δ?ρο, ?λλ? σ' α?το?ς γι? ?σους ?τοιμάστηκε ?π? το?ς κόπους κα? τ?ν ?δρ?τα. Θ? το? καταλογίσουμε τάχα ?δυναμία; Καθόλου βέβαια. Θ? παραδεχτο?με τ? δικαιοσύνη κα? τ?ν ?προσωποληψία του. Θ? λέγαμε λοιπ?ν π?ς ?κε?νος δ? δίνει, ?χι ?πειδ? δ?ν μπορε? ?λλ? ?πειδ? δ? θέλει ν? καταπατήση το?ς κανόνες τ?ν ?γώνων ο?τε ν? ταράξη τ?ν τάξη το? δικαίου.
?τσι θ? ?λεγα ?τι κα? ? Χριστ?ς ?χει πε?, τ? ?διο κατευθύνοντάς τους ?π? παντο? ν? ?χουν, ?πειτα ?π? τ? χάρη το? Θεο?, τ?ν ?λπίδα τ?ς σωτηρίας κα? τ?ς προκοπ?ς τους στηριγμένη στ?ν ?πίδειξη τ?ν δικ?ν τους κατορθωμάτων. Γι' α?τ? λέει? γι? ?σους ?χει ?τοιμαστε?. Σ? ν? το?ς λέει? ?ν φανο?ν ?λλοι καλύτεροί σας; Κι ?ν ?πιτύχουν ?ργα ?νώτερα; Μήπως ?πειδ? γίνατε μαθηταί μου, γι' α?τ? κα? θ' ?πολαύσετε τ? πρωτε?α, χωρ?ς ν? φαν?τε ?ξιοι τ?ς ?κλογ?ς μου; ?τι α?τ?ς ε?ναι ? Κύριος τ?ν ?λων, φαίνεται ?π? τ? ?τι ?λόκληρη ? κρίση ε?ναι ?ργο του. ?τσι λέει στ?ν Πέτρο. «?γ? θ? σο? δώσω τ? κλειδι? τ?ν ο?ραν?ν». Κι ? Πα?λος τ? ?διο λέει? Μο? ?πομένει ? στέφανος τ?ς δικαιοσύνης, πο? θ? μο? τ?ν δώση ? Κύριος, ? δίκαιος κριτής, τ?ν ?μέρα ?κείνη. Κι ?χι σ' ?μένα μονάχα, ?λλ? σ' ?λους πο? ?πιθύμησαν τ?ν ?πιφάνειά του. Κι ?χει γίνει ? ?πιφάνεια το? Χριστο?. Κι ε?ναι σ' ?λους φανερ? ?τι κανένας δ? θ? σταθ? πι? μπροστ? ?π? τ?ν Πα?λο.
Μ?ν ?πορήσης ?ν ?κφράστηκε γι' α?τ? μ? κάποια ?σάφεια. Ο?κονομο?σε τ?ν ?ποτροπ? τους ?π? τ? ν? τ?ν ?νοχλο?ν ?νώφελα γι? πρωτε?α. ?ταν ?νθρώπινο τ? πάθος τους κα? δ?ν ?θελε συνάμα ν? το?ς λυπήση? τ? πετυχαίνει μ? τ?ν ?σάφεια κα? τ? δύο. Τότε ?γανάκτησαν ο? δέκα γι? το?ς δύο. Πότε τότε; ?ταν το?ς ?καμε τ?ν ?πιτίμηση. ?σπου ? Χριστ?ς δ?ν ε?χε βγάλει ?πόφαση, δ?ν ?γανακτο?σαν. ?βλεπαν τ? προτίμηση σ' α?τούς, τ? δέχονταν ?μως κα? σιωπο?σαν, ?πειδ? ?σέβονταν κα? τιμο?σαν τ? Δάσκαλο. Κι ?ν ?δοκίμαζαν μέσα τους κάποια λύπη, δ?ν ?τολμο?σαν ν? τ? φανερώσουν. Κάτι ?νθρώπινο ε?χαν πάθει κα? μ? τ?ν Πέτρο, ?ταν ?δωσε τ? δίδραχμα, ?λλ? δ? θύμωσαν? ρώτησαν μόνο. Ποιός ε?ναι λοιπ?ν μεγαλύτερος; ?δ? ?μως θύμωσαν, ?πειδ? ? α?τησή ?γινε ?π? το?ς μαθητάς. Μ? κι ?δ? πάλι δ?ν ?γανακτο?ν ?μέσως, μόλις τ? ?ζήτησαν, ?λλ? ?ταν ? Χριστ?ς το?ς ?πιτίμησε κα? το?ς ε?πε ?τι δ? θ? ?πολαύσουν τ? πρωτε?α, ?ν δ?ν κάμουν τ?ν ?αυτό τους ?ξιο γι' α?τό.
δ΄. Ε?δες τ?ν ?τέλεια ?λων; Κι α?τ?ν πο? ξεσηκώνονταν ?ναντίον τ?ν δέκα κι ?κείνων πο? φθονο?σαν το?ς δύο. Δε?ξε μού τους ?μως ?πειτα, ?πως ε?πα κα? θ? το?ς δ?ς ?λεύθερους ?π? τ? πάθη α?τά. ?κουσε λοιπ?ν π?ς ? ?διος ? ?ωάννης, α?τ?ς πο? τώρα ?ρθε γι? τ? πρωτε?α, ?ποχωρε? παντο? μπροστ? τ?ν Πέτρο, ?ταν μιλ? κα? θαυματουργε? μέσα στ?ς Πράξεις τ?ν ?ποστόλων. Δ?ν κρύβει τ? κατορθώματά του ο?τε ?ποσιωπ? τ?ν ?πολογία του, πο? ?καμε ?ν? ?λοι σιωπο?σαν κα? τ?ν ε?σοδό του στ?ν τάφο κα? θέτει τ?ν Πέτρο μπροστ? ?π? τ?ν ?αυτό του. ?πειδ? ?μειναν κι ο? δύο κοντά του τ?ν ?ρα τ?ς σταυρώσεως, μετριάζοντας τ?ν α?τοέπαινό του λέει, ?τι «?ταν γνώριμος στ?ν ?ερέα ?κε?νος ? μαθητής». ? ?άκωβος πάλι δ?ν ?ζησε πολ? ?πειτα. ?π? τ?ν ?ρχ? ?νιωσε τόση φλόγα μέσα του κα? παραιτ?ντας ?λα τ? ?νθρώπινα ?νέβηκε σ? ?ψος ?περίγραπτο, ?στε ν? θυσιαστ? ?μέσως. ?τσι μ? ?λες τ?ς πράξεις τους ?φτασαν ?ργότερα στ? ?κρο τ?ς τελειότητας. Τότε ?μως ε?χαν ?γανακτήσει.
Κα? ? Χριστός; ?φο? το?ς κάλεσε κοντά Του το?ς λέει ότι θ? το?ς ?ξουσιάσουν ο? ?ρχοντες τ?ν ?θν?ν. ?πειδ? ?τρόμαξαν κα? ταράχτηκαν, το?ς καταπραΰνει πρ?ν ?π? τ? λόγο μ? τ?ν πρόσκληση κα? μ? τ?ν προσέλκυσή τους κοντά του. Γιατ? ο? δύο, ?φο? ?ποσπάστηκαν ?π? τ?ν κύκλο τ?ν δώδεκα, στέκονται πι? κοντά του κα? το? μιλο?σαν σ?ν ?σοι. Γι' α?τ? κα? το?ς φέρνει κοντά Του μ' α?τ? τ? σκοπ? κα? γι? ν? διακωμωδήση τ? ζήτημά του κα? ν? τ? ξεσκεπάση στο?ς ?λλους, διασκεδάζοντας τ? πάθος κι α?τ?ν κι ?κείνων. Κα? δ?ν τ? μετριάζει τώρα ?πως πρ?τα. Πρ?τα παρουσιάζει μικρ? παιδι? κα? το?ς προτρέπει ν? μιμηθο?ν τ?ν ?πλότητα κα? τ?ν ταπεινωσύνη τους. ?δ? το?ς προτρέπει ?π? τ? ?ντίθετο ?ντονώτερα? ο? ?ρχοντες τ?ν ?θν?ν θ? το?ς ?ξουσιάσουν κα? ο? μεγάλοι θ? το?ς ?ποδουλώσουν. Δ? θ? γίνη ?μως ?τσι σ' ?μ?ς? ?λλ? ?ποιος θέλει ν? γίνη μεγάλος ?νάμεσά μας, α?τ?ς θ? ε?ναι ?πηρέτης ?λων. Κι ?ποιος θέλει ν? ε?ναι πρ?τος, ?ς ε?ναι ? πι? τελευτα?ος ?π? ?λους. Δείχνει π?ς ? ?ρωτας τ?ν πρωτείων ε?ναι γνώρισμα τ?ν ?θνικ?ν. Γιατ? τ? πάθος ε?ναι τυραννικ? κα? συνεχ?ς ?νοχλε? ?κόμα κα? μεγάλους ?νδρες. Γι' α?τ? κα? χρειάζεται ?ντονώτερη καταδίκη κα? το?ς ?γγίζει κι ?κείνους βαθύτερα παρουσιάζοντας ?ρρωστη τ?ν ψυχή τους μ? τ?ν παράθεση τ?ν ?θν?ν.
Μετριάζει ?τσι ?κείνων τ? φθόνο κι α?τ?ν τ?ν παραφροσύνη, σχεδ?ν λέγοντάς τους. Μ?ν ?γανακτ?τε, γιατ? τάχα σ?ς ?χουν προσβάλει. Τ?ν ?αυτ? τους πι? πολύ βλάπτουν κι ?ξευτελίζουν ?σοι ζητο?ν ?τσι τ? πρωτε?α? βρίσκονται στ?ν ?σχατη θέση. Δ? γίνεται σ' ?μ?ς ?,τι στο?ς ?ξω. Ο? ?ρχοντες τ?ν ?θν?ν το?ς ?ξουσιάζουν. Στ? δικό μου βασίλειο, πρ?τος γίνεται ? τελευτα?ος. ?τι α?τ? δ?ν ε?ναι λόγος ?πλός, δέξου τ?ν ?πόδειξη ?π? ?σα πράττω κι ?σα παθαίνω. ?γ? ?καμα κα? κάτι περισσότερο. ?ν κα? ?μουν βασιλι?ς τ?ν δυνάμεων το? ο?ρανο?, θέλησα ν? γίνω ?νθρωπος κα? καταδέχτηκα ν? περιφρονηθ? κα? ν? ?ξευτελιστ?. Μ? δ?ν περιωρίστηκα σ' α?τά? ?φτασα ?ς τ? θάνατο. Γι' α?τ? λέει? Καθ?ς ? Γι?ς το? ?νθρώπου δ?ν ?ρθε ν? ?πηρετηθ? ?λλ? ν? ?πηρετήση κα? ν? δώση τ?ν ψυχή του ?ξαγορά πολλ?ν. Κα? δ? σταμάτησα λέει ?ς ?δ?? ?λλ? ?δωσα ?ξαγορ? λυτρώσεως τ?ν ψυχή μου. Κα? λύτρωση ποι?ν; Τ?ν ?χθρ?ν μου. Σ? ?ν ταπεινωθ?ς, τ? κάνεις γι? τ?ν ?αυτό σου? ?γ? ?μως γι? σένα.
Μ? φοβηθ?ς λοιπόν, γιατ? τάχα μειώνεται ? ?ξία σου. ?σο κι ?ν ταπεινωθ?ς, δ?ν μπορε?ς ν? κατεβ?ς τόσο, ?σο ? Κύριός σου. ? κατάβαση ?μως ?γινε ?νάβαση ?λων κι ?καμε ν? λάμψη ? δόξα Του. Προτο? γίνη ?νθρωπος, ?ταν γνωστ?ς στο?ς ?γγέλους μόνο. ?ταν ?μως ?γινε ?νθρωπος τ? δόξα δ?ν ?λάττωσε ?λλ? π?ρε κι ?λλη, το? γνωρισμο? του μ? τ?ν ο?κουμένη. Μ? φοβηθ?ς λοιπ?ν ?τι μειώνεται ? ?ξία σου, ?ν ταπεινωθ?ς. ?ντίθετα ?τσι α?ξάνεται ? δόξα σου? ?τσι γίνεται μεγαλύτερη. Α?τ? ε?ναι ? πύλη τ?ς Βασιλείας. ?ς μ?ν ?κολουθήσωμε τ?ν ?ντίθετο δρόμο κι ?ς μ?ν πολεμο?με τ?ν ?αυτ? μας.
?ν ?πιθυμήσωμε ν? φανο?με μεγάλοι, δ? θ? γίνουμε μεγάλοι ?λλ? πι? ?νάξιοι ?π' ?λους. Ε?δες π?ς το?ς παρακινε? μ? τ? ?ντίθετα παραδείγματα, δίδοντάς τους ?,τι ?πιθυμο?ν; Στ? προηγούμενα τ? ?δείξαμε ?ναλυτικά. ?τσι ?καμε κα? στ? περίπτωση τ?ν φιλοχρήματων κα? τ?ν κενόδοξων. Γι? ποι? λόγο, ρωτάει ?λεε?ς μπροστ? στο?ς ?νθρώπους; Γι? ν? κερδίσης δόξα; Μ?ν κάμης ?τσι λοιπ?ν κα? θ? κερδίσης δόξα ?ξάπαντος. Γι? ποιό λόγο μαζεύεις θησαυρούς; Γι? ν? πλουτίσης. Μ? μαζέψης θησαυρο?ς κα? θ? πλουτίσης. ?τσι κα? ?δ?. Γι? ποι? λόγο ?πιθυμε?ς πρωτε?α; Γι? ν? πηγαίνης μπροστ? ?π? το?ς ?λλους; Διάλεξε λοιπ?ν τ?ν τελευταία θέση κα? τότε θ' ?πολαύσης τ? πρωτε?α. ?ν θέλης λοιπ?ν ν? γίνης μεγάλος μ?ν ?πιδιώκης ν? γίνης μεγάλος κα? τότε θ? γίνης μεγάλος. ?κε?νο σ? κάνει μικρό.
ε΄. Βλέπεις π?ς το?ς ?πομακρύνει ?π? τ? νόσημά τους; Μ? τ? ν? το?ς δείξη ?τι κι ?π? κε?νο ξεπέφτουν κα? μ? το?το πετυχαίνουν. Γι? ν' ?ποφύγουν τ? ?να κα? ν? ?πιδιώξουν τ? ?λλο. Γι' α?τ? το?ς ?θύμισε κα? τ? ?θνη? γι? ν? παρουσιάση τ? πρ?γμα κι ?π' α?τ?ν τ?ν πλευρ? α?σχρ? κα? σιχαμερό. Γιατ? ? ?περήφανος ε?ναι ?νάγκη ν? ταπεινώνεται κα? ?ντίθετα ? ταπειν?ς ν? ?ψωθ?. Α?τ? ε?ναι τ? ?ψος τ? ?ληθιν? κα? γνήσιο, πο? δ? βρίσκεται μόνο στ? ?νομα κα? τ?ν προσωνυμία. Κα? τ? ?ξωτερικ? ε?ναι ?ποτέλεσμα ?νάγκης κα? φόβου, το?το ?μως ?ρμόζει στ? Θεό. Το?τος ? ?νθρωπος μένει ?νώτερος κι ?ς μ?ν τ?ν θαυμάζη κανένας, ?πως κι ?κε?νος πάλι ε?ναι ?π' ?λους πι? ?νάξιος κι ?ς τ?ν ?πηρετο?ν ?λοι. Α?τ? ε?ναι μι? ?ναγκαστικ? τιμ? γι' α?τ? κι ε?κολα διαρρέει? ? ?λλη ?μως ?λεύθερη, γι' α?τ? κα? παραμένει σταθερή. ?ξ ?λλου κα? το?ς ?γίους το?ς θαυμάζομε γι' α?τό? ?πειδ? ταπείνωναν τ?ν ?αυτό τους περισσότερο ?π' τ?ν καθένα, ?ν? ?σαν ?νώτεροι ?π? ?λους. Γι' α?τ? κι ?ς σήμερα μένουν στ? ψηλό τους βάθρο κα? μήτε ? θάνατος δ?ν τ? χαμήλωσε.
?ν θέλης ?ς ?ξετάσωμε τ? ?διο πρ?γμα κα? μ? συλλογισμούς. Λέμε κάποιον π?ς ε?ναι ψηλ?ς ? γι? τ? ?ψος το? σώματός του ? ?ταν τύχη ν? στέκεται σ? ψηλ? τόπο. ?μοια κα? ? ταπειν?ς ?π? τ? ?ντίθετα. ?ς δο?με λοιπ?ν ποιός ?χει α?τ?ν τ?ν ?διότητα? ? ?λαζόνας ? ? μετριοπαθής. Γι? ν? δ?ς ?τι τίποτα δ?ν ε?ναι πι? ?ψηλ? ?π? τ?ν ταπεινοφροσύνη κα? τίποτα πι? χαμηλ? ?π? τ?ν ?λαζονεία. ? ?λαζόνας θέλει ν? ε?ναι ? μεγαλύτερος ?π? ?λους κα? τίποτα δ? νομίζει π?ς το? ε?ναι ?ξιο? ?ση κι ?ν το? προσφερθ? τιμή, ?πιθυμε? περισσότερη κι ?πιδιώκει. Νομίζει π?ς τίποτα δ?ν το? προσφέρθηκε, περιφρονε? το?ς ?νθρώπους κα? τ?ν τιμή τους ?στόσο ?ποζητ?. Δ?ν ?πάρχει μεγαλύτερη ?νοησία. Μοιάζει μ? α?νιγμα? α?το?ς πο? γι? μηδ?ν το?ς λογαριάζει, ?π' α?το?ς θέλει ν? δοξάζεται.
Ε?δες π?ς ?ποιος θέλει ν? ?παρθ? κα? ν? ψηλώση πέφτει κα? μένει στ? χαμηλά; Δογματίζει ?τι θεωρε? μηδενικ? το?ς ?λλους σ? σχέση μ? τ?ν ?αυτό του? κι α?τ? ε?ναι ? ?λαζονεία. Γιατί λοιπ?ν καταφεύγεις στ? μηδενικό; Γιατ? ζητ?ς ?π? κε?νον τιμή; Γιατ? σέρνεις μαζί σου τόσο πλ?θος; Βλέπετε τ?ν ταπειν? στ?ν ταπειν? του θέση; ?ς στρέψωμε σ' α?τ?ν τ?ν προσοχή μας. Γνωρίζει α?τ?ς τ?ν ?ξία το? ?νθρώπου, ?τι ? ?νθρωπος ε?ναι μεγάλο πρ?γμα, ?ν? ? ?διος ε?ναι ? ?λάχιστος ?π? το?ς ?νθρώπους κα? γι' α?τ? ?ποια τιμ? κι ?ν το? κάνουν τ? θεωρε? σημαντική. ?στε α?τ?ς ?κολουθε? τ?ν ?αυτ? του, μένει ?ψηλ?ς κα? δ? μεταβάλλει τ?ν ?πόφασή του. ?ποιος δηλαδ? θεωρε? το?ς ?λλους μεγάλους, μεγάλες θεωρε? κα? τ?ς τιμ?ς ?π' α?το?ς , ?κόμα κι ?ν ε?ναι μικρές, ?πειδ? α?το?ς το?ς θεωρε? μεγάλους. ? ?λαζόνας ?μως θεωρε? μηδενικ? ?σους τ?ν τιμο?ν, ?ν? τ?ς τιμ?ς ?π' α?το?ς τ?ς χαρακτηρίζει μεγάλες.
?κόμα, ? ταπειν?ς δ?ν ε?ναι α?χμάλωτος κανεν?ς πάθους? δ?ν μπορε? ν? τον πειράξη ? ?ργή, ο?τε ? ?ρωτας τ?ς δόξας, ο?τε ? φθόνος, ο?τε ? ζήλεια. ?πάρχει ?νώτερο ?π? ψυχ? ?παλλαγμένη ?π' α?τά; ? ?λαζόνας ?μως ?ξουσιάζεται ?π? ?λα α?τά, σ?ν τ? σκουλήκι πο? κυλιέται στ? βόρβορο, γιατ? κι ? ζήλεια κι ? φθόνος κι ? θυμ?ς βασανίζουν ?διάκοπα τ?ν ψυχή του . Ποιός ε?ναι λοιπ?ν ?ψηλός; ? νικητ?ς τ?ν παθ?ν ? ? δο?λος τους; Α?τ?ς πο? τρέμει ?ξ α?τίας τους κα? φοβ?ται ? α?τ?ς πο? δ?ν ?ποτάσσεται ο?τε α?χμαλωτίζεται ?π' α?τά; Ποιό πουλ? θ? πο?με ?τι πετ? ψηλότερα; Α?τ? πο? ε?ναι πι? πάνω ?π? τ? χέρια κα? τ? καλάμια το? κυνηγο? ? ?κε?νο πο? μήτε καλάμι δ?ν ?φήνει τ?ν κυνηγό του ν? χρησιμοποιήση, ?πειδ? χαμοπετ? κα? δ?ν μπορε? ν? ψηλώση;Τέτοιος ε?ναι ? ?περήφανος? ?ρπει στ? χ?μα κα? τ?ν πιάνει ε?κολα κάθε παγίδα.
στ΄. ?ν θέλης κοίταξε τ? πρ?γμα κι ?π? τ?ν πλευρ? το? πονηρο? ?κείνου δαίμονα. Τ? πι? ταπειν? ?π? τ? διάβολο, ?π? τότε πο? ψήλωσε τ?ν ?αυτό του, κα? πι? ψηλ? ?π? τ?ν ?νθρωπο, πο? θέλει ν? ταπεινώση τ?ν ?αυτό του; ?κε?νος σέρνεται χάμω κι ε?ναι κάτω ?π? τ? φτέρνα μας -πατε?τε, ?ρίζει, πάνω στ? φίδια κα? το?ς σκορπιούς. ? ?νθρωπος ?χει θέση ψηλ? μ? το?ς ?γγέλους. ?ν θέλης α?τ? ν? τ? διαπιστώσης κι ?π? ?περήφανους ?νθρώπους, σκέψου ?κε?νο τ?ν βάρβαρο πο? ?δηγε? τόσο στρατ? κα? δ? γνωρίζει μήτε ?σα ε?ναι σ' ?λους γνωστά, ?τι ? πέτρα ε?ναι πέτρα κα? τ? ε?δωλα ε?δωλα. Γι' α?τ? κι ?π? το?τα ?σαν κατώτερος. Ο? ε?σεβε?ς ?μως κα? πιστο? ?νεβαίνουν ψηλότερα ?π' τ?ν ?λιο. ?π? τούτους δ?ν ?πάρχει ψηλότερο. ?φού ξεπερνο?ν το?ς θόλους το? ο?ρανου κα? προσπερν?ντας το?ς ?γγέλους στέκονται δίπλα στ? βασιλικ? θρόνο. Μπορε?ς ν? συμπεράνης κι ?π? ?λλο σημε?ο τ? μηδαμινότητά τους. Ποιός ε?ναι πιθαν? ν? ταπεινωθ?; ?ποιος βοηθε?ται ?π? τ? Θε? ? ?ποιος πολεμε?ται ?π' α?τόν; Ε?ναι φανερ? ?τι ?ποιος πολεμε?ται. ?κουσε λοιπ?ν τί λέει γι? τ?ν καθένα ?π? το?ς δύο ? Γραφή. ? Θε?ς ?ναντιώνεται στο?ς ?περηφάνους, δίνει τ? χάρη Του στο?ς ταπεινούς.
Θ? σ? ρωτήσω κα? κάτι ?λλο. Ποι?ς ε?ναι ?ψηλότερος; ?ποιος ?χει ?φιερωθ? στ? Θε? κα? προσφέρει τ? θυσία ? ?ποιος δ?ν ?χει καθόλου παρρησία μπροστά Του; Κα? ποι? θυσία προσφέρει ? ταπεινός; ρωτ?. ?κουσε τ? Δαυΐδ? θυσία στ? Θε? ε?ναι ? συντετριμμένη ψυχή. Μι? συντετριμμένη κα? ταπεινωμένη καρδιά, ? Θε?ς δ?ν τ?ν ?κμηδενίζει. Α?τ? ε?ναι ? καθαρότητα το?του. Κοίταξε ?κείνου τ?ν ?καθαρσία. Κάθε ?περήφανος ε?ναι ?κάθαρτος γι? τ? Θεό. Στ?ν ?να λοιπ?ν βρίσκει ?νάπαυση ? Θεός. Σ? ποι?ν ν? ρίξω τ? βλέμματά μου, λέει ? Θεός, ?ν ?χι στ?ν πρ?ο κα? στ?ν ?συχο κα? σ' α?τ?ν πο? τρέμει τ? λόγια του; ? ?λλος σέρνεται μαζί μ? τ? διάβολο. Γιατ? ? φαντασμένος παθαίνει ?,τι κι ?κε?νος. Γι' α?τ? κι ? Πα?λος ?λεγε? Μήπως πέση σ? κρ?μα τυφλωμένος ?π? ?παρση. Κα? το? τυχαίνει τ? ?ντίθετο ?π? ?,τι ?πιθυμε?. Θέλει ν? φαίνεται, γι? ν? τ?ν τιμο?ν. Κι ε?ναι α?τ?ς πο? περιφρονε?ται περισσότερο ?π' ?λους. Α?το? ε?ναι καταγέλαστοι, ο? ?χθρο? κι ο? ?ντίπαλοι ?λων, τ? ε?κολα θύματα, ο? ε?κολοι στ? θυμό, ο? ?κάθαρτοι γι? τ? Θεό. ?πάρχει χειρότερο ?π' α?τό; Α?τ? ε?ναι τ? ?κρον ?ωτο τ?ν κακ?ν.
Κα? τί ε?ναι πι? ?ρα?ο ?π? το?ς ταπεινούς; Κα? τί θ? το?ς δώση περισσότερη μακαριότητα, παρ? ?ταν ε?ναι ποθητο? κι ?ξιαγάπητοι ?π? τ? Θεό; ?λλ? α?το? ?πολαμβάνουν κα? τ? δόξα ?π? το?ς ?νθρώπους κι ?λοι το?ς τιμο?ς σ?ν πατέρες τους, το?ς ?σπάζονται σ?ν ?δελφούς, το?ς δέχονται σ?ν δικούς τους. ?ς γίνωμε λοιπ?ν ταπεινοί, γι? ν? γίνωμε ?ψηλοί. Γιατ? ? ?περηφάνεια ταπεινώνει ?περβολικά. Α?τ? ?ταπείνωσε τ?ν Φαραώ. Δ?ν γνωρίζω λέει τ?ν Κύριο κι ?γινε χειρότερος ?π? τ?ς μύγες, τ? βατράχια κα? τ?ς κάμπιες κα? μ? τ? ?πλα μαζ? κα? τ? ?λογα καταποντίστηκε. ?ντίθετα μ' α?τ?ν ? ?βρα?μ λέει? ?γ? ε?μαι γ? κα? τέφρα κα? νίκησε ?μέτρητους βαρβάρους. ?πεσε μέσα στο?ς Α?γυπτίους κα? γύρισε κερδίζοντας λαμπρότερο ?π? τ? προηγούμενο τρόπαιο. Κρατ?ντας σταθερ? α?τ?ν τ?ν ?ρετ? γινόταν ?λο κα? ψηλότερος. Γι' α?τ? παντο? μιλ?νε γι' α?τ?ν, γι' α?τ? τ?ν δοξάζουν κα? τ?ν διαλαλο?ν. ?ν? ? Φαρα? ?γινε χ?μα κα? τέφρα κα? ?,τι χειρότερο ?π' α?τά.
Τίποτα δ? μισε? ? Θε?ς ?σο τ?ν ?περηφάνεια. Γι' α?τ? ?καμε ?π' τ?ν ?ρχ? τ? πάντα, γι? ν? ?ξαλείψη το?το τ? πάθος. Γι' α?τ? γίναμε θνητο? κα? ταλαιπωρούμαστε μ? λύπες κα? θρήνους, μ? ?σταμάτητο πόνο, ?δρ?τα κα? ?ργασία. ?π? ?λαζονεία ?μάρτησε ? πρ?τος ?νθρωπος, ?ταν ?λπισε π?ς θ? γινόταν ?σος μ? τ? Θεό. Γι' α?τ? δ?ν ?μεινε μ? ?σα ε?χε ?λλ? τ? στερήθηκε κι α?τά. Τέτοια ? ?λαζονεία ?χι μονάχα δ? δίνει κανένα ?φελος στ? ζω? ?λλ? μ?ς περιορίζει κι ?σα ?πιτύχαμε. ?ν? ? ταπεινοφροσύνη ?χι μόνο δ?ν περιορίζει ?σα ?χουμε, ?λλ? μ?ς προσθέτει κι ?,τι δ?ν ?χουμε. Α?τ? λοιπ?ν ?ς ζηλέψουμε, α?τ? ?ς ?πιδιώξουμε γι? ν' ?πολαύσουμε κα? τ?ν τωριν? τιμή κα? ν? ?πιτύχωμε κα? τ? μελλοντικ? δόξα μ? τ? χάρη κα? τ? φιλανθρωπία το? Κυρίου μας ?ησο? Χριστο?
Σ' Α?τ?ν κα? τ?ν Πατέρα κα? τ? ?γιο Πνε?μα ?νήκει ? δόξα κα? ? δύναμη τώρα κα? πάντοτε κα? στο?ς α??νες. ?μήν.
Πατερικ?ν Κυριακοδρόμιον τ. Β΄
Μητροπολίτου Τρίκκης κα? Σταγ?ν Διονυσίου
