Γράφει ο Νίκος Φλεμετάκης
Οι Κρητικοί απού 'δωκες νερό καρδιάς να πιούνε
σ' ευχαριστούν ολόψυχα και σε αναζητούνε.
Μα...
Ό,τι γεννιέται στη ζωή ο Χάροντας το λειώνει!
κι (γι)όμορφη Ανατολή στη Δύση τελειώνει!
Όταν πεθάνει ο άνθρωπος ένα κομμάτι δικό του ζει:
Το αθάνατο πνεύμα. Και το αθάνατο πνεύμα της αείμνηστης Χρυσούλας Τζομπανάκη πλανάται πάντα στο γαλάζιο ουρανό του Μεγάλου Κάστρου. Εκείνο το ευγενικό, ευρηματικό, ερευνητικό, ανυπότακτο και ανήσυχο πνεύμα της.
Ήταν Παρασκευή 8 Μαρτίου του 2012, όταν το Μεγάλο Κάστρο αποχαιρέτησε για πάντα την αρχαιολόγο, αρχιτέκτονα και συγγραφέα Χρυσούλα Τζομπανάκη. Στη Χρυσούλα Τζομπανάκη, που όταν αναφερόμαστε στο όνομά της, έρχονται στο νου μας:
- Η αρχιτεκτόνισσα, με το πλούσιο συγγραφικό της έργο γενικά για το Χάνδακα, την αρχιτεκτονική στην Κρήτη, την Ιστορία της, την Ιστορία των Αρχανών κ.λπ.
- Η άριστη ομιλήτρια με την πρωτότυπη αφήγηση των ιστορικών κρητικών γεγονότων.
- Η καταληκτική ξεναγός επί των ενετικών τειχών.
- Η αρχαιολόγος με την ευρυμάθεια και τη σε βάθος αρχαιολογική γνώση της.
- Το πλήθος του κόσμου, που πάντα κατέκλυζε τις αίθουσες σε όλες τις διαλέξεις και λοιπές πνευματικές και πολιτισμικές εκδηλώσεις στις οποίες ελάμβανε μέρος.
- Και τόσες άλλες υπηρεσίες που πρόσφερε αφιλοκερδώς, μόνο και μόνο για να καταστήσει κοινωνούς και κατόχους της ιστορίας της πόλης μας όλους, ει δυνατόν, τους κατοίκους της.
Τι κι αν πέρασαν λοιπόν πέντε χρόνια από το θάνατό της; Η παρουσία της είναι ακόμα ζωντανή και έντονη στην πόλη, που τόσο αγάπησε: Το Χάνδακα, το Μεγάλο Κάστρο, το Ηράκλειο.
Γιατί υπήρξε μια ΚΥΡΙΑ δυναμική, ανεξάρτητη, με επίπεδο συμπεριφοράς και γνώσης της τέχνης και της επιστήμης, που παραμένει επίκαιρη και ζωντανή μέσα από τα λόγια και τις πράξεις της, τους αγώνες της για την ανάπτυξη της πόλης μας, της συντήρησης των αρχαιολογικών χώρων και κατ' επέκταση της τουριστικής προσέλκυσης, αλλά και της διάδοσης της Ιστορίας του Χάνδακα.
Ήταν μια προσωπικότητα που ξεπέρασε και τα ελληνικά σύνορα. Οι Κρητικοί, ειδικά οι Ηρακλειώτες, θα τη θυμούνται για πολλά χρόνια και θα κρατούν τις αναμνήσεις των πνευματικών της έργων μέσα στην καρδιά τους ως ένα ημερολόγιο της ζωής της αξέχαστης Χρυσούλας Τζομπανάκη.
