Το ημερολόγιο έδειχνε 22 Φεβρουαρίου του 1973 όταν αφήνει την τελευταία της πνοή η μεγάλη Ελληνίδα ηθοποιός, Κατίνα Παξινού. Γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1900 στον Πειραιά και σπούδασε στο Ωδείο της Γενεύης, αλλά και σε σχολές του Βερολίνου και της Βιέννης.
Έκανε την πρώτη της εμφάνιση στη Σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά στην όπερα «Αδελφή Βεατρίκη» του Δημήτρη Μητρόπουλου. Το 1928 εμφανίζεται στο έργο «Γυμνή γυναίκα» του Ανρί Μπατάιγ, ενώ το 1931 η Παξινού προσχωρεί μαζί με τον Αλέξη Μινωτή στο Συνεταιρικό Θίασο του Αιμίλιου Βεάκη. Εκεί θα συμμετάσχει σε σπουδαίες παραστάσεις όπως οι «Πόθοι κάτω από τις λεύκες», ο «Πατέρας του Αυγούστου» και ο «Θείος Βάνιας».
Τη δεκαετία του '30 εμφανίζεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου καταξιώνεται ως κορυφαία ηθοποιός της ελληνικής σκηνής. Με το Εθνικό Θέατρο η Παξινού θα περιοδεύσει στην Ευρώπη, πρωταγωνιστώντας στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, στον «Άμλετ» του Σέξπηρ, αλλά και στους «Βρικόλακες» του Ίψεν. Την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η ηθοποιός εγκαθίσταται στις ΗΠΑ, όπου εμφανίζεται στο θέατρο Μπρόντγουεϊ.
Το 1950 θα επιστρέψει στην Ελλάδα και από τα τέλη της δεκαετίας του '50 εμφανίζεται μόνιμα στο Εθνικό Θέατρο. Το 1968 η Κατίνα Παξινά και ο Αλέξης Μινωτής συγκροτούν θίασο, με τον οποίο ανεβάζουν μεταξύ άλλων τον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα και την «Ηρα και το Παγώνι» του Ο' Κέιζι. Το 1972 η Παξινού πρωταγωνιστεί στο έργο «Μάνα Κουράγιο» του Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Σημειώνεται ότι η ηθοποιός ήταν ιδιαίτερα επιλεκτική στις κινηματογραφικές της επιλογές, συμμετέχοντας μόνο σε 11 ταινίες. Σ' αυτές συμπεριλαμβάνονται, ωστόσο, μεγάλες επιτυχίες του παγκόσμιου σινεμά, όπως ο «Κύριος Αρκάντον» του μεγάλου Όρσον Ουέλς, ο «Ρόκο και τα' αδέλφια του» του Βισκόντι και το «Για ποιον χτυπά η καμπάνα». Για την τελευταία ταινία μάλιστα, η Παξινού κέρδισε το όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου.
Χατζιδάκις: "Το κτήνος μέσα μας"
Πριν από ακριβώς 24 χρόνια, στις 22 Φεβρουαρίου του 1993, ο μεγάλος Μάνος Χατζιδάκις διευθύνει για τελευταία φορά την περίφημη «Ορχήστρα των Χρωμάτων», την οποία είχε ιδρύσει ο ίδιος λίγα χρόνια νωρίτερα, το Νοέμβριο του 1989. Η εν λόγω συναυλία δόθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και είχε αντιναζιστικό χαρακτήρα, περιλαμβάνοντας έργα των Κουρτ Βάιλ, Φραντς Λιστ και Μπέλα Μπάρτοκ.
Αφορμή για το αντιναζιστικό περιεχόμενο της συναυλίας ήταν η επανεμφάνιση νεοφασιστικών μορφωμάτων στην Ευρώπη, μετά και την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Στη συναυλία της 22ης Φεβρουαρίου, εξάλλου, διαβάστηκε για πρώτη φορά το κείμενο-μανιφέστο του Μάνου Χατζιδάκι με τίτλο «Σκέψεις και παρατηρήσεις για το αναζωογονημένο φαινόμενο του νεοναζισμού».
«Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία.Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία" αναφέρεται -μεταξύ άλλων- στο κείμενο-ορόσημο του Χατζιδάκι.
Επιμέλεια: Νικόλας Αγγελίνος
