Μεταμέλεια, αλλαγή πλεύσης ζωής, συνειδητοποίηση του παρελθόντος αλλά και αισιοδοξία, διάθεση για ένα καλύτερο, πιο φωτεινό και υγιές μέλλον. Ανάμεικτα συναισθήματα προκύπτουν από τις συγκλονιστικές εξομολογήσεις των κρατουμένων στη Κλειστή Φυλακή Νέας Αλικαρνασσού.
Οι εξομολογήσεις σε μορφή σύντομης επιστολής έγιναν στο πλαίσιο της βιωματικής εικαστικής δράσης «Η διερεύνηση της ταυτότητας, μέσα από τη φωτογραφία». Στη δράση πήραν μέρος τα μέλη της Ομάδας Αυτοβοήθειας κρατουμένων χρηστών του ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ.
Η βιωματική δράση πραγματοποιήθηκε με την εθελοντική συνεισφορά της Εικαστικού κ. Μαρίας Χουλάκη σε συνεργασία με το προσωπικό του ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ. Οι φωτογραφίες και τα κείμενα των κρατουμένων παρουσιάστηκαν στο κοινό στο πλαίσιο του φεστιβάλ "Αθέατη Πόλη".
Με αφετηρία το φωτογραφικό τους πορτραίτο ο Σάββας, ο Γιώργος, ο Δημήτρης, ο Γιώργος, ο Ανδρέας και ο Στέλιος επιχείρησαν μια εσωτερική διαδρομή, ένα ταξίδι στον λαβύρινθο της ψυχής τους.
«Η δημιουργικότητα είναι το υγιές υποκατάστατο της χρήσης», αναφέρει ένας από τους κρατούμενους. «Η χρήση ηρωίνης, ο εθισμός και η εξάρτηση κάλυψε έντονα την ωριμότητα, αύξησε την παρορμητικότητα, τον εγωισμό και το πείσμα», γράφει ένας άλλος για να συμπληρώσει λίγο μετά «Εντυπωσιακή η άσκηση, κατάφερε να με ταξιδέψει εκεί που γεννήθηκε το παρελθόν μέχρι που να σκέφτομαι το μέλλον μου».
Η ενδοσκόπηση όμως αυτή είχε και ένα στόχο. Ο στόχος ήταν η ανίχνευση μιας έννοιας η οποία για τον καθένα ξεχωριστά θα είχε μια ιδιαίτερη αξία και θα σηματοδοτούσε τη μελλοντική του πορεία προς την απεξάρτηση και την εξυγίανση του νου.
Η ευεργετική αυτή ενασχόληση περιγράφεται με σαφήνεια και αφοπλιστική συγκίνηση στα κείμενα που έγραψαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι μετά την ολοκλήρωση της δράσης σε τρεις δίωρες συναντήσεις στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο από το ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ στη φυλακή της Νέας Αλικαρνασσού.
Επιθυμία των κρατουμένων ήταν μέσα από τα έργα και τα λόγια τους να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα σε όλους ότι, η «αυτογνωσία», η «δημιουργικότητα», η «ωριμότητα», η «οικογένεια», η «αγάπη», η «μάνα» είναι έννοιες τόσο δυνατές που αν τις κατακτήσεις σε οδηγούν στην βελτίωση και στην εξέλιξη ως άνθρωπο, ως πατέρα, ως σύντροφο, ως παιδί…
Διαβάστε τα συγκινητικά και άκρως αποκαλυπτικά για τη δύναμη της ψυχής και του νου, της τραγικής επίγνωσης της κατάστασης στην οποία βρέθηκαν και της ειλικρινούς προσπάθειας για επανένταξη στην κοινωνία.
Αυτή η εργασία για μένα ήταν μια καινούρια εμπειρία. Μέσα σε μια ομάδα έξι ατόμων διαπίστωσα ότι για πρώτη φορά δεν ένιωσα ανταγωνισμό, είδα έναν άλλο εαυτό, καθαρό από ουσίες, υγιή, που τόσα χρόνια δεν έβλεπα λόγω της χρήσης. Ένιωσα όμορφα, ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα και ικανός να ρισκάρω να κάνω πράγματα που δεν έχω επιχειρήσει ξανά.
Όσο για τη λέξη που μας ζητήθηκε, επέλεξα τη λέξη «ΜΑΝΑ» γιατί είναι ο μόνος σύμμαχός μου σε όλα μου τα προβλήματα.
Προσωπικά κέρδισα την αναγνώριση μιας ανάγκης μου, που ήταν η αναφορά στην οικογένειά μου λόγω της στήριξής τους στα προβλήματά μου όλα αυτά τα χρόνια. Αυτός ήταν και ο λόγος που χρησιμοποίησα τη συγκεκριμένη λέξη στο έργο μου «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ».
Η όλη εμπειρία ήταν ελπιδοφόρα και πραγματικά με «ταξίδεψε» σε ένα άλλο μέρος. Τρεις συνεδρίες, τρεις εξορμήσεις του μυαλού σε μέρη μακρινά, πολύ μακριά από τα ψυχρά κάγκελα της καθημερινότητάς μου.
Εμένα προσωπικά μου έκανε εντύπωση μια τόσο απλή φαινομενικά άσκηση, πόσο μπόρεσε να επηρεάσει τον ψυχικό μου κόσμο, να με κάνει να δω σφάλματα του παρελθόντος, να φανταστώ ένα καλύτερο μέλλον, να αισθανθώ καλά, πιο κοντά στον εαυτό μου, χωρίς να χρειαστεί να έχω κόστος, χωρίς ανταλλάγματα και να νιώσω ένα βήμα πιο μακριά από τις ουσίες και τον ψεύτικο κόσμο των ναρκωτικών.
Μου έγινε κατανοητό ότι για να νιώσεις καλά δεν είναι απαραίτητα ούτε τα χρήματα και τα υλικά αγαθά, ούτε οποιαδήποτε ουσία, αλλά απλά πράγματα όπως η τέχνη που θα με ενεργοποιήσει, να νιώσω, να ονειρευτώ, να φανταστώ μέσα από αυτή τη διαδικασία με αποτέλεσμα να έρθω πιο κοντά στον εαυτό μου.
«ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ» είναι η πρώτη και πιο σημαντική λέξη που μου ήρθε στο μυαλό αβίαστα, νιώθοντας ότι την έχω ανάγκη για ένα μέλλον καθαρό. Όπως η κοκαΐνη μου έδινε ευφορία και υπερδιέγερση αλλά χωρίς νόημα με αυτοκαταστροφικά αποτελέσματα, το μόνο που είχε σημασία ήταν η επανάληψη της επόμενης δόσης, η δημιουργικότητα είναι το υγιές υποκατάστατο της χρήσης που μπορεί να καλύψει τα κενά του ψυχικού μου κόσμου κάνοντάς με να αισθάνομαι καλά και να είμαι πιο κοντά στον εαυτό μου.
Ποιος είμαι, ποιος ήμουν, ποιος θα ήθελα να γίνω και τι ονειρεύομαι; Ήταν από τα πρώτα συναισθήματα που άρχισα να νιώθω. Θυμήθηκα τον εαυτό μου σε αρκετές φάσεις της ζωής μου ευχάριστες και δυσάρεστες και ήμουν απορροφημένος στον δικό μου κόσμο. Το αποτέλεσμα αρκετά ικανοποιητικό και ευχαρίστως θα το ξαναέκανα. Όταν μας ζήτησαν να βρούμε κάποια λέξη δυσκολεύτηκα αρκετά.
«ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ» είναι η λέξη που έβαλα μέσα στο πορτρέτο μου γιατί θεωρώ πολύ σημαντικό για μένα να γνωρίσω τον εαυτό μου και να είμαι προσγειωμένος στα δικά μου όνειρα. Θέλω να μάθω τις δυνατότητές μου, τα όρια μου ίσως κάποιο ταλέντο ή χάρισμα που έχω και γενικότερα να πλησιάσω καλύτερα τον εαυτό μου που τον έχω σκεπάσει με σκόνη και σίδερο! Και δεν ξέρω την εικόνα του. Θέλω να το κάνω αυτό και πιστεύω πως με υπομονή και επιμονή και σωστή στήριξη θα το πετύχω. Σας ευχαριστώ για τον χρόνο και την πίστη που μας χαρίσατε.
Κ. Σ.
Έγραψα «ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ». Εντυπωσιακή η άσκηση, κατάφερε να με ταξιδέψει εκεί που γεννήθηκε το παρελθόν μέχρι που να σκέφτομαι το μέλλον μου. Τελικά αποδέχτηκα πως την είχα την ωριμότητα. Αλλά σε πολλές φάσεις της ζωής μου και σε σημαντικές επιλογές είτε θετικές είτε αρνητικές δεν την εκμεταλλεύτηκα καθόλου.
Έτσι χάθηκαν οι θετικές επιλογές, τις οποίες θυμάμαι αμυδρά στον απολογισμό μου. Οι δε αρνητικές, ήταν και είναι τόσο έντονες και μακροχρόνιες οι συνέπειες τους, που δημιούργησαν πληγή όπως του Προμηθέα καταστροφικότατες για το παρελθόν όσο για το μέλλον, τόσο για εμένα όσο και για την οικογένεια μου. Η χρήση ηρωίνης, ο εθισμός και η εξάρτηση κάλυψε έντονα την ωριμότητα, αύξησε την παρορμητικότητα, τον εγωισμό και το πείσμα. Τα αποτελέσματα ολέθρια. Πρέπει να μεγαλώσω στα 52 μου; Πολύ δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο.
Έγραψα τη λέξη «ΑΓΑΠΗ» για δυο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι διότι Αγάπη λένε τη σύζυγο μου. Η Αγάπη είναι ο ωραιότερος άνθρωπος που έχω γνωρίσει στη ζωή μου και μια υπέροχη γυναίκα. Το λιγότερο λοιπόν που μπορώ να κάνω είναι να την αναφέρω ως ένα άτομο πολύ σημαντικό για μένα.
Ο δεύτερος λόγος είναι διότι η λέξη αγάπη είναι μια λέξη που χρησιμοποίησα ελάχιστα στη ζωή μου. Οι γονείς μου δεν μου έλεγαν ότι με αγαπάνε γιατί το θεωρούσαν αυτονόητο και το ίδιο έκανα κι εγώ με το γιο μου. Δεν έλεγα στο παιδί μου πόσο το αγαπώ το θεωρούσα και εγώ προφανές. Τώρα πια καταλαβαίνω ότι μου έλειψε πολύ αυτή η λέξη που ήθελα τόσο να την ακούω. Τη λέω τώρα στο γιο μου καθημερινά όταν μιλάμε, καταλαβαίνω ότι γαληνεύει όταν την ακούει και εγώ νιώθω μια γλυκιά ανακούφιση όταν τη λέω. Μόνο που τώρα ο γιος μου είναι 24 χρονών… έπρεπε να το κάνω πολλά χρόνια πριν αλλά κάλιο αργά παρά ποτέ!
Ρεπορτάζ: Μαρία Αγαπάκη
Φωτογραφίες © Μαρία Χουλάκη
