Μέχρι και σε περιπτώσεις πολύχρονης έκθεσης σε φυτοφάρμακα στην Κρήτη και συσχέτισής τους με χρόνιες παθήσεις θα γίνει αναφορά επιστημόνων, για πρώτη φορά μέχρι σήμερα, στην πρώτη διεπιστημονική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα "Ανδρόγεω" στο Ηράκλειο και θα ξεκινήσει στις 6 το απόγευμα της ερχόμενης Παρασκευής.
Το θέμα της πολύ σημαντικής αυτής ημερίδας είναι "Ο ρόλος των επιστημόνων για την ενημέρωση και το περιορισμό των επιπτώσεων στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση σε φυτοφάρμακα".
Η ημερίδα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας, του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου, της Μεσογειακής Επιστημονικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος (MESAEP) και του Ινστιτούτου Διατροφολογίας του Νew York College.
Συνδιοργανωτές της ημερίδας είναι η Περιφέρεια Κρήτης-Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου, τα Εργαστήρια Τοξικολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών-Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βιοτεχνολογίας Φυτών και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η Έδρα Μηχανικής Περιβάλλοντος και Υγιεινής του Ινστιτούτου Προηγμένων Σπουδών (IUSS) της Παβία.
Η ημερίδα έχει ως πρωταρχικό στόχο να φέρει σε επαφή τους Έλληνες επιστήμονες με τους φορείς, πολίτες και αγρότες της Κρήτης. Συντονιστής θα είναι ο δημοσιογράφος της "ΚΡΗΤΗ ΤV" Γιώργος Σαχίνης.
Κεντρικοί ομιλητές και τα θέματα ομιλιών τους θα είναι:
Αριστείδης Τσατσάκης, καθηγητής, διευθυντής Τομέα Μορφολογίας και Εργαστηρίου Ιατροδικαστικών Επιστημών και Τοξικολογίας, MSc (Org Chem), PhD (Chem), ERT (Eur Registered Toxicologist), DSc (Biol), επίτιμος διδάκτωρ Mendeleyev, επίτιμος καθηγητής F.F. Erisman, τ. πρόεδρος Εurotox, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας και αρχισυντάκτης του περιοδικού "Food and Chemical Toxicology", Δημοσθένης Σαρηγιάννης, αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής Τμήματος Χημικών Μηχανικών και διευθυντής του Εργαστηρίου Περιβάλλοντος Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, PhD Engineering, MSc. Energy & Resources, - Dipl. Chem. Eng., αντιπρόεδρος Εθνικής Ένωσης Χημικών Μηχανικών-Κεντρική/Δυτική Μακεδονία και πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Μεσογείου, Δημήτρης Κουρέτας, καθηγητής Τμήματος Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας, Φυσιολογίας Ζώων και Τοξικολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, PhD in Biochemistry, BSc in Pharmacy και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας, Νίκος Κατσαρός, χημικός, M.Sc, Ph.D, τ. πρόεδρος Ένωσης Ελλήνων Χημικών, τ. διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Φυσικοχημείας ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", τ. πρόεδρος ΕΦΕΤ, πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου Ένωσης Καταναλωτών Ελλάδας και δ/τής Ινστιτούτου Διατροφολογίας Νew York College, Δημήτρης Πετράκης, παιδοχειρουργός-μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου, Γιώργος Τζωρτζάκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Ηρακλείου, και Μιχάλης Παπαηλιάκης, γεωπόνος, διευθυντής Αγροκτήματος του ΤΕΙ Κρήτης.
Αύξηση νοσηρότητας
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση της νοσηρότητας και του κόστους υγείας. Ένας σημαντικός λόγος είναι οι περιβαλλοντικοί βλαπτικοί παράγοντες. Πολλά φυτοφάρμακα, αν και είναι στη λίστα των επιβλαβών ουσιών ή έχουν απαγορευτεί, εμφανίζονται ως φυτοπροστατευτικά και απαραίτητα εργαλεία δουλειάς», λέει στη "Νέα Κρήτη", παρουσιάζοντας μια περίληψη της ομιλίας του, ο εκπρόσωπος σε θέματα περιβάλλοντος του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου, παιδοχειρουργός, Δημήτρης Πετράκης.
«Πολλές μελέτες γίνονται για να απαντηθούν ερωτήματα, όπως: Πώς η μακροχρόνια έκθεση σε φυτοφάρμακα αυξάνει τη νοσηρότητα; Πώς προκαλούνται οι νέες ασθένειες; Γιατί υποχωρεί το αμυντικό σύστημα των οργανισμών και αυξάνονται οι εμβολιασμοί; Γιατί τα φάρμακα δεν έχουν αποτελεσματικότητα; Πώς εξηγείται η αύξηση υπογονιμότητας, παχυσαρκίας, σακχάρου τύπου Β, ογκολογικών και αυτοάνοσων νοσημάτων; Πώς προκύπτουν οι νέες ασθένειες σε άλλους οργανισμούς, όπως το βακτήρια Xyllela Fastidiosa;».
Σκοπός της ομιλίας του κ. Πετράκη είναι, όπως μας είπε, να γίνει ενημέρωση για τους μηχανισμούς της μακροχρόνιας επίδρασης των φυτοφαρμάκων στα κύτταρα των οργανισμών και για τις επιπτώσεις τους στους οργανισμούς.
«Ειδικά, και για πρώτη φορά στη χώρα θα έχει ενδιαφέρον η αναφορά σε περιπτώσεις πολύχρονης έκθεσης σε φυτοφάρμακα στην Κρήτη και συσχέτισής τους με χρόνιες ασθένειες. Ειδική αναφορά θα γίνει για τις συνέπειες της μακροχρόνιας έκθεσης σε φυτοφάρμακα στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, αλλά και σε ευαίσθητες ομάδες, όπως παιδιά, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ηλικιωμένοι και ασθενείς.
Θα γίνει επίσης αναφορά στη διαχρονική εκτροπή και διαφοροποίηση των επιμέρους καλλιεργειών και του αγροδιατροφικού μοντέλου της Κρήτης εξαιτίας της αποκλειστικής και υπέρμετρης εξάρτησης των ενεργειακών αναγκών και των καλλιεργειών από προϊόντα αργού πετρελαίου και φυτοφάρμακα.
Επισημαίνονται οι σοβαρές αλλαγές, όπως η μετατροπή των ντόπιων ποικιλιών σε υβρίδια, η απαξίωση και συρρίκνωση των ελεύθερων και ανοικτών καλλιεργειών του αγροτικού, κτηνοτροφικού και αλιευτικού τομέα, ο περιορισμός της βιολογικής καλλιέργειας, η μείωση του αριθμού αγροτών και καλλιεργητικών εκτάσεων, η απουσία καλλιεργητικού πλάνου και εκπαίδευσης και οι συνέπειες αυτών στην κρητική διατροφή, στην υγεία, στη βιοποικιλότητα και στο περιβάλλον.
Η ανατολική Κρήτη ιδιαίτερα αναδεικνύεται πρωταθλήτρια Ελλάδας στην κατανάλωση φυτοφαρμάκων. Αυτό έχει κόστος και συνέπειες στην υγεία, στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον», τονίζει ο Δημήτρης Πετράκης και προσθέτει:
«Είναι ανάγκη να ληφθούν άμεσα και επαρκή μέτρα αντιμετώπισης των εσωτερικών προβλημάτων της Κρήτης από τη μακροχρόνια έκθεση σε φυτοφάρμακα με επιδημιολογικές μελέτες και τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων υγείας και περιβάλλοντος».
Σύγχρονη μάστιγα
Όλες οι ομιλίες έχουν τεράστιο ενδιαφέρον. Ωστόσο, πέρα από τα στοιχεία του Δημήτρη Πετράκη, αξίζει να κάνουμε επίσης ιδιαίτερη αναφορά και στα στοιχεία που θα καταθέσει στη δική του ομιλία ο επιστημονικός συνεργάτης του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ και της Ένωσης Ελλήνων Χημικών, Νίκος Κατσαρός.
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ανακοινώσει ότι το 30% των καρκινογενέσεων και μέχρι 60% των ασθενειών οφείλονται στα τρόφιμα και κυρίως στα υπολείμματα φυτοφαρμάκων», σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Κατσαρού.
«Συγχρόνως, οι πολυεθνικές των φυτοφαρμάκων πραγματοποιούν τοξικολογικές μελέτες για το 10%, ενώ για το 38% καμία. Σύμφωνα με Διεθνείς Οργανισμούς, μόνο το 23,1% των τροφίμων δεν περιέχει υπολείμματα φυτοφαρμάκων, το 29,5% περιέχει από 1 έως 2 και το υπόλοιπο 47,5% από 2 μέχρι 12. Οι πολυεθνικές φυτοφαρμάκων, στο βωμό του κέρδους, θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, στον ετήσιο προϋπολογισμό τους δαπανούν λιγότερο από 1,5% για τοξικολογικές μελέτες ετησίως, ενώ δαπανούν το 10% για την προώθηση των προϊόντων τους. Οι μύθοι που προωθούν οι πολυεθνικές φυτοφαρμάκων με τη βοήθεια καλοπληρωμένων επιστημόνων και ΜΜΕ».
«Τεράστια η σημασία»
Τι πρέπει να γνωρίζουν παραγωγοί και καταναλωτές
Από την πλευρά των αγροτών, εκτός από τον πρόεδρο της ΟΑΣΝΗ Γιώργο Τζωρτζάκη, που έχει κληθεί να μιλήσει, χαιρετισμό θα απευθύνει και ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης και παραγωγός κρασιού από βιολογικά σταφύλια Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Όπως εξηγεί στη "Νέα Κρήτη" ο κ. Ιερωνυμάκης, «είναι μια σημαντική ημερίδα, που έχει τεράστια σημασία για να ενημερωθεί σωστά ο κόσμος. Και ενημέρωση δεν είναι μόνο η αναφορά στην ύπαρξη αμπελιών κοντά σε σπίτια. Έχει να κάνει και με τα ίδια αυτά καθαυτά τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται. Έχει να κάνει με τους υδατικούς πόρους και τους ψεκασμούς κοντά σε σημεία ύδρευσης κ.ά.».
Μέσα από τη σωστή ενημέρωση της κοινής γνώμης, μπορεί να διασφαλιστεί, σύμφωνα με το βιοκαλλιεργητή, και ο σεβασμός απ' όλες τις πλευρές. «Μιλάμε για φυτοφάρμακα. Άρα υπάρχουν κίνδυνοι για το χρήστη αλλά και για τους κατοίκους. Αλλά αυτά που θα ειπωθούν θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να συμβάλουν στην ενημέρωση και όχι στην παραπληροφόρηση του κόσμου».
Καταλήγοντας, ο κ. Ιερωνυμάκης λέει: «Η Κρήτη μπορεί να δώσει ώθηση της παραγωγής των βιολογικών προϊόντων, γιατί το επιτρέπουν οι κλιματολογικές συνθήκες. Από 'κει και πέρα, όμως, έχουμε έναν καταναλωτή, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται για τη διατροφή του. Δυστυχώς, ενδιαφέρεται για όλα τα άλλα πλην της διατροφής του. Και σε αυτό φταίει το γεγονός ότι η ίδια η διαφήμιση έχει στρέψει το ενδιαφέρον των καταναλωτών σε άλλα καταναλωτικά είδη, βάζοντας σε τρίτη και τέταρτη προτεραιότητα το κομμάτι της διατροφής. Και αυτό πρέπει να ανατραπεί μέσα από το δικό μας αγώνα».
Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης
