Το θρυλικό σπήλαιο του χαΐνη Παλμέτη, ο Χαϊνόσπηλιος ή Μαρμαρόσπηλιος, στο χωριό Καμαράκι του δήμου Μαλεβιζίου περιμένει τους επισκέπτες που θέλουν να ακολουθήσουν τη διαδρομή και να «χαθούν» για λίγο σε έναν διαφορετικό κόσμο… Έναν κόσμο στον οποίο κυριαρχούν οι εντυπωσιακοί σταλακτίτες, οι σταλαγμίτες, έναν χώρο στον οποίο ακούς τον ήχο του δροσερού νερού που περνάει μέσα από τις κοιλότητες και αντικρίζεις τις πιο μοναδικές εικόνες που μπορεί να «ζωγραφίσει» η φύση.
Πιο άγνωστο όμως είναι το μικρότερο σπήλαιο που βρίσκεται πολύ κοντά, το "Χαμωτό Σπηλιάρι" (από όπου και οι φωτογραφίες).
Το άγνωστο σπήλαιο
Όποιος επισκεφθεί το σπήλαιο ανακαλύπτει ακόμα και τους «κατοίκους» του σχεδόν μη θεατού σε μας κόσμου που έχουν μάθει να κινούνται στο σκοτάδι και να ζουν στην απόλυτη σιωπή, όπως οι νυχτερίδες και τα δεκάδες έντομα.Το μήκος του μεγαλύτερου σπηλαίου (Χαϊνόσπηλιου) είναι περίπου 200 μέτρα (υπήρξε κάποτε κοίτη υπόγειου ποταμού), το μέγιστο ύψος του τα 6 μέτρα και σε κάποια σημεία του μοιάζει με λαβύρινθο με καλά κρυμμένα μυστικά. Ένα σπήλαιο στο οποίο χάνεσαι για λίγο μακριά από το θόρυβο της πόλης και της καθημερινότητας για να περιπλανηθείς στο μαγικό κόσμο της φύσης. Σε απόσταση 28 μέτρων νότιο-ανατολικά της εισόδου του σπηλαίου βρίσκεται δεύτερο σπήλαιο με την ονομασία "Χαμωτό Σπηλιάρι" (οι φωτογραφίες προέρχονται από το σπήλαιο), μήκους 32, πλάτους μέγιστο 6 μέτρα και ύψους έως 6 μέτρα με αξιόλογο λιθωματικό διάκοσμο.
Το κρησφύγετό του χαΐνη
Από αρχαιοτάτων χρόνων, τα όστρακα της μινωικής εποχής που βρέθηκαν στο Χαϊνόσπηλιο μαρτυρούν τη χρήση του ως λατρευτικού χώρου κατά την αρχαιότητα.
Ωστόσο με το πέρασμα του χρόνου θα έπαιρνε τη δική του θέση στην ιστορία. Σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν, στο σπήλαιο είχε το κρησφύγετό του ο διάσημος χαΐνης Καπετάν Παλμέτης (1790-1834) από το Καμαράκι, που σκότωσε αρκετούς Τούρκους. Λέγεται μάλιστα ότι από τους Χαϊνηδες πήρε το όνομά του και σπήλαιο. Και στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αλλά και κατά την αντίσταση, στο σπήλαιο έβρισκαν καταφύγιο οι αγωνιστές.
Εντυπωσιακοί σταλακτίτες
Περιγράφοντας γλαφυρά το μικρότερο σπήλαιο στη σελίδα του facebook "Άγνωστη Κρήτη" ο Χριστόφορος Χειλαδάκης αναφέρει «Το σπήλαιο έχει παντού διακλαδώσεις και τρύπες που οδηγούν σε μικρά δωμάτια, στενά περάσματα, πραγματικές σχισμές της γης που μετά βίας χωράει ένας άνθρωπος. Έτσι το σπήλαιο φαντάζει ατελείωτο και δίνει την εντύπωση ότι το μήκος του είναι πολλαπλάσιο. Σχεδόν σε κάθε μέτρο του υπάρχει κάτι που κόβει την ανάσα με σταλακτίτες και σταλαγμίτες μοναδικής ομορφιάς αλλά και ποικιλίας σε πολλά χρώματα που εκπλήσσει τον επισκέπτη».
Οι «κάτοικοι» του σπηλαίου
Εντυπωσιακοί είναι και οι μόνιμοι «κάτοικοι» του σπηλαίουκαθώς σύμφωνα με τον κ.Χειλαδάκη «Σε πολλά σημεία του υπάρχουν νυχτερίδες αλλά και αράχνες και άλλα έντομα των σπηλαίων κάνοντάς το να σφύζει από ζωή. Η περιήγηση στο εσωτερικό του σπηλαίου απαιτεί σχετική εμπειρία και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για κάποιον που δεν έχει σχετική εμπειρία και κατάλληλο εξοπλισμό. Εκτός από τα πολύ δύσκολα και στενά περάσματα που έχει υπάρχουν και σημεία που συναντάμε μικρά βάραθρα τα οποία απαιτούν αρκετή προσοχή. Το Χαμωτό Σπηλιάρι σε αναλογία με το μέγεθός του αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια σπήλαια του Ψηλορείτη και αξίζει πραγματικά μια επίσκεψη για οποιονδήποτε είναι λάτρης της σπηλαιολογίας».
Για να φτάσει κάποιος στο Χαϊνόσπηλιο ακολουθεί το δρόμο Τύλισσος-Γωνιές και συγκεκριμένα την παράκαμψη για Καμαράκι (2 χλμ) . Από την άκρη του χωριού 200 μέτρα μετά αριστερά, βρίσκεται ο Χαϊνόσπηλιος ή Μαρμαρόσπηλιος στη θέση Ασφένταμος - Κεφάλι και σε ύψος 550 μέτρων.
Θέλουν να αναδείξουν το σπήλαιο
Ήδη γίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης του σπηλαίου Χαϊνόσπηλιου από τον πολιτιστικό σύλλογο Καμαρακίου. Σύμφωνα με τον πρόεδρό του Αντώνη Παντερή που μίλησε στο neakriti.gr «σκοπός μας είναι να προστατεύουμε το σπήλαιο το οποίο ήταν μέχρι σήμερα ανοιχτό και γι'αυτό τοποθετήσαμε τις πόρτες. Στη συνέχεια στόχος είναι να αναδείξουμε τα σπήλαια, να φωτιστεί το σημείο όπου βρίσκονται και να τα γνωρίσουν όλο και περισσότεροι πολίτες, ακόμα και οι τουρίστες. Στο Χαϊνόσπηλιο η προσβασιμότητα είναι πιο εύκολη, ενώ στο Χαμωτό Σπηλιάρι μπαίνεις σχεδόν έρποντας και είναι για πιο έμπειρους».
Μάλιστα οι πόρτες των σπηλαίων Χαινόσπηλιος και Χαμωτό Σπηλιάρι επισκευάστηκαν αφιλοκερδώς από κατοίκους τους χωριού και μπήκαν λουκέτα. Οι επισκέπτες μπορούν να προμηθεύονται τα κλειδιά των σπηλαίων απ το καφενείο του χωριού Kαμαράκι, ενώ επίσης κλειδιά θα διαθέτει ο ΣΠ.Ο.Κ (Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης) και Ε.Σ.Ε (Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρία).
Επιμέλεια: Φιλία Σαριδάκη
Φωτογραφίες: Χριστόφορος Χειλαδάκης
Με πληροφορίες από το ΣΠ.Ο.Κ., Χρύσα Μαυρόκωστα, Εμμανουέλλα Περβολαράκη, Ελένη Νικιτέα
