Πάνω στο λόφο του Προφήτη Ηλία στην περιοχή Κοψά κοντά στην Ανώπολη έγινε μάχη στις 20 Μαΐου 1941 και πολέμησαν κάτοικοι της περιοχής τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Οι Κρήτες πολέμησαν ηρωικά και έχασαν τη ζωή τους πολλοί αλεξιπτωτιστές.Οι μαθητές ενός δημοτικού σχολείου του Ηρακλείου αποφάσισαν να τιμήσουν τη μνήμη των Κρητικών αγωνιστών που έχασαν ηρωικά τη ζωή τους πολεμώντας τους επίδοξους κατακτητές.
Παιδιά της Ε' δημοτικού αποφάσισαν να πάρουν συνεντεύξεις από κατοίκους της περιοχής που έζησαν την τρομερή επέλαση των κατακτητών. Ακολουθεί μία από αυτές τις μαρτυρίες:
Η μαρτυρία 76χρονης
Η γιαγιά μου είναι 76 χρονών και ζει στην Ανώπολη Πεδιάδος κοντά στου Κοκκίνη.
Όταν πηγαίνω στο χωριό, μ' αρέσει να κάθομαι κοντά της και να μου διηγείται διάφορες ιστορίες. Έτσι και εχθές τη ρώτησα να μου πει τι θυμάται από εκείνο το Μάη του 1941. Η γιαγιά άρχισε να λέει:
"Μανόλη μου, ξαναφέρνω στο μυαλό μου όλα όσα έγιναν στη Μάχη της Κρήτης εδώ στο χωριό μας. Ζούσαμε που λες παιδί μου, όλοι οι χωριανοί ευτυχισμένοι και δεν περιμέναμε να μας βρει τέτοιο κακό.
Ξαφνικά στις 19 του Μάη άρχισαν να βομβαρδίζουν όλα τα παράλια της Κρήτης και τα μέρη που ήταν κοντά στα αεροδρόμια. Ο σκοπός τους ήταν να φοβηθεί ο κόσμος και να φύγει για να πέσουν οι αλεξιπτωτιστές και να μη βρουν αντίσταση.
"Θυμάμαι,όταν άρχισε ο φοβερός βομβαρδισμός"
Θυμάμαι, ήταν απόγευμα, όταν άρχισε ο φοβερός βομβαρδισμός. Τρομάρα μας έπιασε. Γινόταν χαλασμός Κυρίου. Σπάσανε τα τζάμια. Μερικά παλιά σπίτια γκρεμιστήκανε.
Εγώ καθόμουνα στην κουζίνα μας και κρατούσα το μωρό μιας γειτόνισσας, σπάσανε όλα τα πιάτα της πιατοθήκης. Ευτυχώς δεν πάθαμε τίποτα. Το βραδάκι ησύχασε το κακό. Το άλλο απόγευμα, 20 του Μάη, άρχισαν να περνούν πολλά αεροπλάνα πάνω από το χωριό, πάρα πολύ χαμηλά και νόμιζες πως κουτουλούσαν τους γύρω λόφους.
Μετά από λίγα λεπτά άρχισαν να πέφτουν οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές στον λόφο του Προφήτη Ηλία. Έπεφταν μιλιούνια ανθρωπάκια και έβλεπες να κουνούν τα πόδια τους και να αιωρούνται στον αέρα.
Ο φόβος μας ήταν μεγάλος. Εμείς τα παιδιά κλαίγαμε και ρωτούσαμε τη μάνα μας να μας πει τι συμβαίνει.
Βλέπαμε να φεύγουν οι λιγοστοί άντρες του χωριού με τα αμούστακα παλικάρια και να πηγαίνουν προς τα εκεί.
"Τα παιδιά με τις μανάδες μας φύγαμε από το χωριό"
Εμείς τα παιδιά μαζί με τις μανάδες μας και μερικούς γέρους φύγαμε από το χωριό και πήγαμε στα Σκόπελα που δεν ήταν παραθαλάσσιο χωριό και έτσι νιώθαμε μεγαλύτερη ασφάλεια. Θυμάμαι κρατούσε η μάνα μας μια πατανία, ένα κομμάτι τυρί και παξιμάδι.
Μείναμε δυο μέρες μέσα σε μια σπηλιά. Την άλλη μέρα ήρθαν και μας είπαν πως έγινε μάχη με τους αλεξιπτωτιστές στο λόφο του Προφήτη Ηλία και πως σκοτώθηκαν δυο χωριανά μας παλικάρια. Πήγαμε όλοι στο χωριό, κλάψαμε και θάψαμε τα παλικάρια.
"Μείναμε 10 μέρες στη σπηλιά"
Το βράδυ ήρθαμε πάλι στη σπηλιά και μείναμε εκεί 10 μέρες.
Στις 30 του Μάη μας είπαν να γυρίσουμε στα σπίτια μας γιατί έγινε κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς.
Το τι βρήκαμε δεν περιγράφεται: τις πόρτες μας σπασμένες, τις κασέλες που είχαμε την προίκα μας ανοιγμένες και τα ρούχα μας πεταμένα έξω. Ψάχνανε πρέπει να βρούνε αν είχαμε κρυμμένα τουφέκια ή πολεμοφόδια.
Οι δρόμοι του χωριού ήταν γεμάτοι κότες και κουνέλια γιατί είχαν φύγει από τις σπασμένες πόρτες.
Από τότε περάσαμε 4 μαύρα χρόνια γερμανικής κατοχής με παρέα το φόβο, την πείνα και την αγωνία για τη ζωή μας. Όμως τα παλικάρια μας οργανώθηκαν σε ομάδες, έκαναν την ηρωική αντίσταση και διώξανε μακριά τους εχθρούς.
Ποτέ, παιδί μου, εσείς να μη ζήσετε τέτοιες ώρες. Το εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου".
Μανόλης Ε΄ τάξη, 2003
