Με αφορμή την 12η Εβδομάδα Πρόληψης Αλκοόλ που διοργανώνεται στο Ηράκλειο από τις 9 ως τις 15 Απριλίου η Κοινωνιολόγος - Κοινωνική Λειτουργός, συνεργάτης του Αλκοολογικού Ιατρείου ΠαΓΝΗ και του συλλόγου «Η Επιστροφή», κα. Κατερίνα Σφακιανάκη, απαντάει στις ερωτήσεις του neakriti.gr για τον αλκοολισμό στην Κρήτη σήμερα και δίνει στοιχεία που σοκάρουν.
Έχει θέση το αλκοόλ στη ζωή μας;
Στόχος μας δεν είναι να δαιμονοποιήσουμε το αλκοόλ, αλλά να ενημερώσουμε τον κόσμο για τη σωστή χρήση. Απαντώντας στην ερώτηση σας, θα πω ότι το αλκοόλ έχει θέση στη ζωή μας, αρκεί να τηρούμε κάποιες προϋποθέσεις. Τι θα πει αυτό; Καταναλώνουμε με μέτρο. Ποιο είναι το μέτρο;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ασφαλής κατανάλωση για ένα ενήλικα άνδρα είμαι μέχρι 2 μονάδες αλκοόλ την ημέρα, ενώ για μια ενήλικη γυναίκα μέχρι 1 μονάδα αλκοόλ την ημέρα. Υπό την προϋπόθεση, ότι δεν πρόκειται να οδηγήσουν, δεν λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή, δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας, δεν είναι έγκυος ή θηλάζουσα. Τι είναι μια αλκοολική μονάδα; Ένα κουτάκι μπύρα 330ml ή ένα ποτήρι κρασί 125ml ή ένα απεσταγμένο 45ml.
Το αλκοόλ δεν θα έπρεπε να έχει θέσει στη ζωή μας πριν από τα 18, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εξέλιξης και ωρίμανσης του εγκεφάλου. Η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει αυτή τη διαδικασία επιδεινώνοντας τη μνήμη, την έκφραση και την καλλιτεχνική δημιουργία. Μέχρι σήμερα δεν είναι σαφές αν οι βλάβες αυτές είναι αναστρέψιμες.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφέρουμε, ότι όσο νωρίτερα έρθουμε σε επαφή με το αλκοόλ τόσο περισσότερος αυξάνονται οι πιθανότητες να εξαρτηθούμε από αυτό στο μέλλον. Αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με την Πανελλήνια έρευνα ESPAD,2011 Η Περιφέρεια Κρήτης είναι τρίτη ως προς την συστηματική χρήση αλκοόλ από ανήλικους με ποσοστό 63,9% και δεύτερη ως προς την υπερβολική χρήση αλκοόλ από ανήλικους (>5 ποτά τη φορά) με ποσοστό 50,6%.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι τα ίδια τα παιδιά μας αναφέρουν, μέσα από τις παρεμβάσεις που κάνουμε στα σχολεία, ότι έρχονται σε επαφή για πρώτη φορά με το αλκοόλ σε ηλικία 5-6 ετών μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, έπειτα από παρότρυνση, ενθάρρυνση ή και εξαναγκασμό των γονέων και των συγγενών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι με αυτό τον τρόπο απενοχοποιούμε πλήρως το αλκοόλ στα μάτια του παιδιού.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που μας οδηγούν στο αλκοόλ; Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η οικογένεια και το κοινωνικό - φιλικό περιβάλλον στην επαφή μας και τη σχέση μας με το αλκοόλ;
Αν ρωτήσουμε ένα ενήλικα/κη ή ένα ανήλικο/κη για ποιο λόγο καταναλώνει αλκοόλ, αυτό που θα μας πει είναι η διασκέδαση, κοινωνική αποδοχή, για να φλερτάρει ευκολότερα, γιατί είναι ένδειξη ανδρισμού και χειραφέτησης αντίστοιχα, για να ξεπεράσει τα προβλήματα του.
Στην πραγματικότητα δεν μας απαντάει στο γιατί καταναλώνει αλλά με ποιες αφορμές καταναλώνει. Η απάντηση στο ερώτημα γιατί καταναλώνουμε αλκοόλ είναι γιατί έτσι μας έμαθαν οι σημαντικοί άλλοι (γονείς, συγγενείς, δάσκαλο, διάσημοι που προβάλλονται από τα ΜΜΕ).
Στην πραγματικότητα όλοι οι ενήλικες αποτελούμε πρότυπα, που με τη συμπεριφορά μας και όχι με τις νουθεσίες μας συμβάλουμε καθορίστηκα στη διαμόρφωση στάσεων αντιλήψεων και συμπεριφορών.
Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι τόσο το οικογενειακό όσο και το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητας μας.
Γι' αυτό θα πρέπει να αναλογιστούμε όλοι το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί και να μη μεταθέτουμε τις ευθύνες σε άλλους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: οι γονείς μεταθέτουν την ευθύνη στους εκπαιδευτικούς και τους επαγγελματίες γενικότερα, οι εκπαιδευτικοί και οι επαγγελματίες στους γονείς, αντίστοιχα και όλοι μαζί στο κράτος.
Ας αναλογιστούμε ότι το κράτος είμαστε εμείς και αν θέλουμε να αλλάξει κάτι θα πρέπει να αλλάξουμε εμείς και όχι οι άλλοι. Ζούμε σε μία κοινωνία που η κατανάλωση του αλκοόλ είναι συνυφασμένη με τις κοινωνικές μας εκδηλώσεις.
Πως μπορούμε να διδάξουμε στον εαυτό μας και τα παιδιά τη σωστή διαχείριση του αλκοόλ;
Δίνουμε πρώτοι το καλό παράδειγμα (καταναλώνουμε με μέτρο, το αλκοόλ δεν πρωταγωνιστεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας, αλλά έχει μια διακριτική παρουσία, δεν πίνουμε όταν οδηγούμε ή δεν οδηγούμε όταν πίνουμε). Οι απαγορεύσεις, οι νουθεσίες και οι συμβουλές δεν έχουν καμία αποτελεσματικότητα.
Είναι σημαντικό να ακούμε τα παιδιά και να μιλάμε μαζί τους, στα πλαίσια μιας σχέσης αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης. Θα πρέπει να τους εξηγήσουμε από νωρίς γιατί δεν επιτρέπετε η χρήση αλκοόλ πριν τα 18 και να τα βοηθήσουμε να αποδομήσουν όλους τους "μύθους" που αφορούν το αλκοόλ π.χ.(για να διασκεδάσεις πρέπει να πιείς, για να είσαι άντρας πρέπει να πιείς κ.α.), με την προϋπόθεση ότι τα έχουμε απομυθοποιήσει πρώτα εμείς!!!
Ποιο είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος - μια οικογένεια με προβλήματα από το αλκοόλ;
Μιλώντας για προβλήματα από το αλκοόλ, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι τα προβλήματα αυτά είναι πολλά και πολυδιάστατα, βιολογικά - ψυχολογικά - κοινωνικά.
Η προβληματική χρήση αλκοόλ δεν επηρεάζει μόνο το άτομο που την κάνει, αλλά ολόκληρο το κοινωνικό του περιβάλλον (οικογένεια, φίλους, συνεργάτες). Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα και να ζητήσουμε βοήθεια. Η συγκάλυψη, η απόκρυψη και η αποδοχή του προβλήματος συμβάλει στη διαιώνιση και στην ενίσχυση του.
Αυτή τη στιγμή στην Κρήτη υπάρχει ένα ολοκληρωμένο Δίκτυο Αλκοολογίας ( Σύλλογος «Η Επιστροφή», Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ, 8 Ομάδες Αυτοβοήθειας ΚΟΠΑ).
Σκοπός του Δικτύου είναι η μείωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ, στοχεύοντας τόσο στον τομέα της πρόληψης όσο και στον τομέα της θεραπείας.
Οι υπηρεσίες που παρέχονται είναι δωρεάν με σεβασμό στο απόρρητο και την ανωνυμία. Στο δίκτυο αλκοολογιάς μπορεί να απευθυνθεί όποιος αισθάνεται ότι βιώνει κάποιο πρόβλημα εξαιτίας του αλκοόλ, ανεξάρτητα από το εάν είναι εκείνος που κάνει προβληματική χρήση. Μέχρι σήμερα έχουν υποστηριχτεί 830 οικογένειες.
«Το ταξίδι» μακριά από το αλκοόλ είναι εύκολο ή δύσκολο;
Πολύ καλή ερώτηση, θα άξιζε την απάντηση να την έχουμε από ένα άνθρωπο που
έχει κάνει αυτό «το ταξίδι». Έχει περάσει δηλαδή από την χρήση, στην κατάχρηση, στην εξάρτηση και από εκεί στη νηφαλιότητα. Αυτό που μπορώ να πω εγώ σαν απλός παρατηρητής αυτούς του ταξιδιού είναι ότι, σίγουρα είναι ευκολότερο να μάθεις εξ αρχής να έχεις μια σωστή σχέση με το αλκοόλ (για αυτό το λόγο δίνουμε έμφαση στην πρόληψης και στην ενημέρωση των νέων) και είναι σίγουρα δυσκολότερο να συνεχίσεις να ζεις μια ποιότητα ζωής που δεν σου αξίζει.
«Η Επιστροφή»
τηλ. 6906448253
site. www.alkoologia.gr
mail. [email protected]
Fb. Η Επιστροφή
Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ
τηλ. 2810542107-08-09
mail. [email protected]
Fb. Αλκοολογικό Ιατρείο ΠαΓΝΗ
ΚΟΠΑ ΚΡΗΤΗΣ
Fb. ΚΟΠΑ ΚΡΗΤΗΣ
24ωρη Γραμμή
Επιμέλεια: Μαρία Αγαπάκη
