Όταν στην προσπάθειά σου να βάλλεις πολιτικά εναντίον όσων θεωρείς αντιπάλους σου κινείσαι με "πιλότο" τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, τότε αργά ή γρήγορα θα βρεθείς αντιμέτωπος με αυτήν. Η υπόθεση της Βικελαίας Βιβλιοθήκης και της αξιοποίησής της είναι ένα ακόμη παράδειγμα αυτής της πρακτικής, που ακολούθησαν στο παρελθόν γνωστά κέντρα στο Ηράκλειο. Επειδή η βραχεία μνήμη είναι μια διαχρονική παθογένεια, καλό είναι να θυμίσουμε το χρονικό αυτής της υπόθεσης και πώς η σημερινή δημοτική Αρχή τη διαχειρίζεται.
Πέντε χρόνια πίσω. Άνοιξη 2011. Στην πόλη οργανώνεται μεγάλη εκστρατεία ως απάντηση στις επιδιώξεις της τότε δημοτικής Αρχής για την ανακατασκευή του κτηρίου "Αχτάρικα", όπου στεγάζεται ο συγγραφικός πλούτος του Ηρακλείου και όχι μόνο. Αφορμή ο σχεδιασμός για τη διάθεση του ισογείου, ώστε να δημιουργηθεί ένα art cafe-αναγνωστήριο, όπως συμβαίνει σε πολλές αντίστοιχες βιβλιοθήκες, ιδιωτικές και δημόσιες, ανά τον κόσμο.
«Η Βικελαία δεν είναι εμπόρευμα», «Όχι στη διαγραφή της Ιστορίας», «Δώστε τέλος στον πολιτισμό του φραπέ», «Η γνώση δε μετριέται με χρήμα»... Είναι μερικές μόνο από τις δηλώσεις και θέσεις ανθρώπων των τεχνών και των γραμμάτων που "αξιοποιούνται" από τα ίδια κέντρα που κινούνται στη γραμμή της διαστρέβλωσης για να επιτύχουν τους στόχους τους.
Η κριτική στην τότε δημοτική Αρχή χαρακτηρίζεται κάτι παραπάνω από σκληρή. Σε μια από τις προσπάθειες του τότε δημάρχου Γιάννη Κουράκη να δώσει εξηγήσεις δημοσιεύεται στην εφημερίδα "Καθημερινή" απάντησή του, με το συντάκτη του ρεπορτάζ της αθηναϊκής εφημερίδας, που θέλησε να ασχοληθεί με τον ντόρο που είχε προκληθεί, να είναι ο μετέπειτα υπουργός Πολιτισμού και σημερινός αναπληρωτής υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Νίκος Ξυδάκης. «...Σας κάνουμε λοιπόν γνωστό ότι όλοι οι χώροι της Βικελαίας είναι δεσμευμένοι για χρήσεις βιβλιοθήκης, πλην ενός συγκεκριμένου, που θα χρησιμοποιείται ως "αρτ καφέ"-αναγνωστήριο για τους επισκέπτες της, όπως ήταν άλλωστε και η επιθυμία του αείμνηστου εφόρου της Νίκου Γιανναδάκη (φιλολογικό καφενείο το είχε ονομάσει) και όπως γίνεται σε όλους τους χώρους πολιτισμού σήμερα. Ακόμα όμως και αυτή η εντελώς συγκεκριμένη χρήση θα πραγματοποιηθεί μόνο εφόσον προηγηθεί σχετική απόφαση έγκρισης από το Δημοτικό Συμβούλιο». Ωστόσο ούτε αυτή η απάντηση του τότε δημάρχου στέκεται αρκετή για να πείσει για την ορθότητα του σχεδιασμού.
Η επικοινωνιακή καταιγίδα συνεχίζεται με διάφορες διακυμάνσεις και στα επόμενα τρία χρόνια παραμένουν στον πολιτικό ουρανό της πόλης τα σύννεφα για τις πραγματικές προθέσεις της τότε δημοτικής Αρχής. Ακολουθούν οι δημοτικές εκλογές. Σημειώνεται η μεγάλη ανατροπή, για την οποία συνέβαλαν σημαντικά τα κατασκευασμένα σύννεφα του πολιτισμού.
Ερχόμαστε στο σήμερα. Η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Αριστέα Πλεύρη σε μια από τις επισκέψεις της στη Βικελαία Βιβλιοθήκη ανακοινώνει έμπλεη ενθουσιασμού ότι το όνειρό της είναι το ισόγειο του "Αχτάρικα" να δώσει τη θέση του σε κάτι που να θυμίζει το βιβλιοπωλείο "ΙΑΝΟΣ" της Αθήνας (βλ. φωτογραφία δεξιά). Μάλιστα, για να γίνει πιο σαφής, εξήγησε ότι σκέφτεται έναν χώρο για καφέ, συνδυάζοντας την ανάγνωση και τον πολιτισμό με τη χαλάρωση, ακόμη και με ένα μεζέ... Γι' αυτό και ζήτησε από τη ΔΕΠΤΑΗ να γίνει η απαραίτητη προμήθεια τραπεζοκαθισμάτων!
Νομίζω ότι δε χωρά κανένα σχόλιο για όποιον πραγματικά θέλει με ψύχραιμη και ουδέτερη ματιά να ανακαλύψει τα "τι", "πώς" και "γιατί" των όσων ελέχθησαν ή γράφηκαν τα τελευταία χρόνια γύρω από τη Βικελαία Βιβλιοθήκη.
Πάντως αναρωτιέμαι πώς θα νιώθουν σήμερα όλες οι προσωπικότητες που υπέγραφαν τα πολιτιστικά μανιφέστα. Ίσως όπως οι Έλληνες που ψήφισαν στο δημοψήφισμα το "ΟΧΙ" αλλά ανακάλυψαν στην πορεία το "ΝΑΙ".
