Συγκλονιστική ήταν η μαρτυρία του Κωστή Χριστοδουλάκη που προκαλεί ρίγη συγκίνησης και ανατριχίλα περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο σφαγιάστηκαν το 1943 άντρες και γυναικόπαιδα από τους Γερμανούς, αλλά και πως κατάφερε ο ίδιος να διασωθεί κυριολεκτικά στο παρα πέντε από έναν φρικτό θάνατο. Μπροστά από τον «ματωμένο» τοίχο της Βιάννου ο ηλικιωμένος με δάκρυα στα μάτια θυμήθηκε όλα τα γεγονότα που έχουν περάσει πλέον στην ιστορία, αλλά και τον Γερμανό στρατιώτη χάρη στον οποίο δεν έπεσε εκείνη την ημέρα νεκρός.
Όπως αφηγείται ο κ. Χριστοδουλάκης δείχνοντας τον τοίχο που βρισκόταν μπροστά του «τους φέρανε εδώ και μετα τους είπαν οι Γερμανοί "καθίστε κάτω" και πήραν το πολυβόλο, θέριζε και πέφτανε όλοι νεκροί κάτω. Αυτή ήταν η τελευταία ομάδα, δεν θυμάμαι πόσοι ήταν 30-40. Σε αυτά τα χώματα χύθηκε το αίμα, πέφτανε χάμε και πλακώνονταν. Οι άλλοι τώρα, στις Πεζούλες όπως τις λέμε, εκεί είχαν τους πρώτους σκοτωμένους.».
Ο Γερμανός στρατιώτης που τον έσωσε
Μάλιστα θυμάται ακόμη σαν χθες - μιλώντας στην εκπομπή "Καλό Μεσημέρι" της "ΚΡΗΤΗ ΤV" τη στιγμή που η ζωή του κρεμόταν από μια λεπτή «κλωστή». Όπως σημειώνει βουρκωμένος «την ώρα που βάλανε (σε σειρά) τους άντρες εκεί ήταν ένας Γερμανός σκοπός με το όπλο .Μου φωνάζει και ήμουν με το σορτσάκι χωρίς τα παπούτσια, ήμουν 18 χρονών αλλά λόγω της κακουχίας έμοιαζα με 10. Μου φωνάζει "komm her" (έλα εδώ) γρήγορα. Βγαίνω και μου λέει "κάθισε εδώ" και με σηκώσανε και βγήκα από πάνω. Και μου λέει "haus", «πάμε στο σπίτι με εσένα μαζί» και λέω "εντάξει". Όταν τους σκότωσαν με πήγε στο σπίτι και μου είπε να κρυφτώ γιατί αν βγω έξω θα με σκοτώσουν και μπήκα σε ένα πυθάρι».
Ντύθηκε γυναίκα για να βρει το νεκρό αδερφό του
Όταν πλέον οι Γερμανοί αποχώρησαν ο ηλικιωμένος πλέον επιζών του Ολοκαυτώματος περιγράφει ότι ντύθηκε γυναίκα, ξυπόλητος με μια ρόμπα για να βρει το νεκρό αδερφό του που ήταν μόλις 20 ετών και να βοηθήσει έναν ξάδερφό του.
Σκότωσαν εγκυμονούσες…
Οι μνήμες δεν θα σβήσουν από τη μνήμη του καθώς όπως λέει «εκεί πέρα ήταν μια γυναίκα έγκυος είχε ένα μωρό στην κοιλιά και ένα δίπλα της . Τους σκότωσαν όλους και τους τρεις»…
Απόσπασμα από την εκπομπή "Καλό Μεσημέρι"
Η Βιάννος… στις στάχτες
Πυρπόληση χωριών, σφαγές και δολοφονίες, 461 νεκροί ,λεηλασία και καταστροφή της συγκομιδής και όμως η Βιάννος κατόρθωσε στην πορεία των χρόνων να αναγεννηθεί από τις στάχτες της.
Στο τέλος του 1942 - αρχές του έτους 1943 ιδρύθηκαν και ενεργοποιήθηκαν στην ορεινή αυτή περιοχή διάφορες ομάδες αντίστασης ενώ η δυναμική παρουσία ομάδας ανταρτών στα βουνά της Βιάννου υποχρέωσε τους Γερμανούς να διατηρούν στην Κρήτη ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις.
Τον Μάιο του 1943 οι Γερμανοί κατασκεύασαν ένα φυλάκιο στην Κάτω Σύμη για την παραλαβή προμηθειών για τα στρατεύματα κατοχής αλλά και επιτήρηση.
Στις 10 Σεπτεμβρίου αντάρτες σκότωσαν τους στρατιώτες που βρίσκονταν στο γερμανικό φυλάκιο. Το χωριό βρισκόταν πλέον σε κίνδυνο.
Όπως τονίζει ο Αριστομένης Συγγελάκης ,Πρόεδρος Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου οι Γερμανοί για να τιμωρήσουν τα χωριά σκότωσαν εκατοντάδες.
Η άγρια μάχη στη Σύμη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών Γερμανών. Η απώλεια των ανδρών ξέσπασε περισσότερο την οργή του Γερμανού διοικητή που την επόμενη ημέρα συγκέντρωσε στην Βιάννο μια μεγάλη γερμανική δύναμη. Ήθελε να καταστρέψει την Βιάννο και να εκτελέσει όλους τους άνδρες μεγαλύτερους από δεκαέξι ετών.
Η οδηγία του Στρατηγού Φρίντριχ Βίλχελμ Μύλλερ το Σεπτέμβριος 1943 ήταν η εξής
«Καταστρέψατε την επαρχία Βιάννου. Εκτελέσατε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από 16 ετών καθώς και όλους όσοι συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας».
Ακολούθησαν σφαγές και η καταστροφή της Βιάννου. Ομαδικές εκτελέσεις, αντίποινα προς τον άμαχο πληθυσμό, ολοκληρωτική καταστροφή πολλών χωριών.
Σύμφωνα με το Στέλλιο Μπαρμπαγαδάκη οι Γερμανοί εκτός του ότι σκότωσαν εκατοντάδες, κάψανε και 10 χωριά από τα θεμέλια.
Ρεπορτάζ:
Boύλα Νεονάκη-Φιλία Σαριδάκη
