Η γλουτένη είναι μια ένωση πρωτεΐνης που συνθέτει περίπου το 80% της πρωτεΐνης που βρίσκεται στους σπόρους σιταριού, κριθαριού και σίκαλης.
Είναι η ουσία που ευθύνεται για το φούσκωμα της ζύμης, και έχει δώσει μεγάλο πλεονέκτημα στην αρτοποιία, αλλά σε μια ομάδα ανθρώπων προκαλεί δυσανεξία ή άλλες δυσάρεστες και συχνά ύπουλες αντιδράσεις.
Προστίθεται επίτηδες σε πολλά επεξεργασμένα βιομηχανικά προϊόντα (π.χ. αλλαντικά, μουστάρδα, μαγιονέζα, δημητριακά, χυμοί και ποτά, μπίρα, λαχανικά κονσέρβας κ.ά.). Ο λόγος είναι ότι παρεμβάλλεται και επηρεάζει την ορμόνη λεπτίνη, που παράγεται στον εγκέφαλο δίνοντας το σήμα ότι χορτάσαμε για να σταματήσουμε να τρώμε. Έτσι αυξάνει την αίσθηση της πείνας και μας κάνει να τρώμε περισσότερο.
Σε ένα άρθρο του αγγλικού ιατρικού περιοδικού New England Journal of Medicine γίνεται αναφορά για 35 αρρώστιες που μπορεί να προκληθούν καταναλώνοντας γλουτένη. Μερικά από τα συμπτώματα είναι: αρθρίτιδα, ADHD (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας), κατάθλιψη, άγχος, σπαστική κολίτιδα, λύκος, συχνοί πονοκέφαλοι, εξάντληση, έκζεμα, αποσυντονισμός μυών, οστεοπόρωση, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, υπερανάπτυξη μυκήτων, φλεγμονές οργάνων, αύξηση βάρους και υποσιτισμός.
Η ευαισθησία στη γλουτένη αυξάνει τις πιθανότητες για ασθένειες: διαβήτη τύπου 1, παχυσαρκία, κατάθλιψη, κατατονικότητα, εγκεφαλικές διαταραχές, αυτισμό και θυρεοειδή.
Η γλουτένη επηρεάζει αρνητικά πολλούς. Μερικά συμπτώματα είναι πολύ εμφανή τώρα, και άλλα είναι υπο-κλινικά και ίσως εμφανιστούν μετά από χρόνια. Όταν δυνητικά εκδηλωθεί μια ασθένεια, η σύνδεσή της με τη γλουτένη θα παραβλεφθεί ή δε θα είναι αποδεχτή.
Αν έχετε κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι έχετε δυσανεξία στη γλουτένη:
- Πεπτικά προβλήματα, όπως δυσκοιλιότητα, αέρια, φούσκωμα ή και διάρροια. Επίσης, παρατηρείται δυσκοιλιότητα στα παιδιά όταν έχουν φάει γλουτένη.
- Θυλακική υπερκεράτωση (keratosis pilaris), μια ασθένεια που είναι γνωστή και ως «δέρμα κοτόπουλου» και εμφανίζεται στην πίσω πλευρά των μπράτσων. Είναι συνήθως αποτέλεσμα της ανεπάρκειας ενός λιπαρού οξέος, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και από ανεπάρκεια της βιταμίνης Α, επειδή η γλουτένη προκαλεί δυσκολία απορρόφησης του λίπους, προκαλώντας βλάβη στο έντερο.
- Κόπωση ή θολούρα του εγκεφάλου, ή αίσθηση κούρασης και υπνηλίας μετά από γεύμα που περιέχει γλουτένη.
- Διάγνωση μιας αυτοάνοσης νόσου, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ελκώδης κολίτιδα, ο λύκος, η ψωρίαση, η σκληροδερμία, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
- Νευρολογικά συμπτώματα, όπως ζάλη ή αίσθημα ότι βρίσκεστε εκτός ισορροπίας.
- Ορμονικές ανισορροπίες, όπως προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS), σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή ανεξήγητη υπογονιμότητα.
- Ημικρανίες.
- Η διάγνωση της χρόνιας κόπωσης και ινομυαλγία. Αυτές οι διαγνώσεις απλά δείχνουν ότι δεν μπορεί να διαγνωστεί η αιτία της κούρασης ή του πόνου σας.
- Φλεγμονή, πρήξιμο ή πόνος στις αρθρώσεις σας, όπως τα δάχτυλα, τα γόνατα ή τους γοφούς, ακόμα και σακούλες κάτω από τα μάτια.
- Θέματα διάθεσης, όπως το άγχος, η κατάθλιψη και οι εναλλαγές της διάθεσής σας.
Γλουτένη και δημητριακά δεν είναι λέξεις συνώνυμες, υπάρχουν κόκκοι που είναι χωρίς γλουτένη συμπεριλαμβανομένων των ρυζιού, καλαμποκιού, ποπ κορν, φαγόπυρου, κινόα, αμάρανθου και της βρόμης (εφόσον δεν έχει αναμειχθεί με σιτάρι κατά την επεξεργασία). Τα δημητριακά ολικής αλέσεως χωρίς γλουτένη είναι εντυπωσιακά γεμάτα από βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες και, εφόσον μπορείτε, να τα συμπεριλάβετε σωστά στη διατροφή σας καθώς θα σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος, ωφελώντας γενικότερα την υγεία σας.
Η διατροφή χωρίς γλουτένη είναι μια επιλογή για την καλή υγεία του σώματος και του νου. Αν δεν έχουμε ειδικούς λόγους να αποφεύγουμε τη γλουτένη, δε χρειάζεται να τη βγάλουμε από τη διατροφή μας. Εάν το επιλέξουμε όμως για τους προφανείς λόγους υγείας, αποφεύγουμε ίσως τα προβλήματα τώρα και στο μέλλον. Όμως, να μην ξεχνάμε το χρυσό κανόνα «όλα με σύνεση και μέτρο», δηλαδή να έχουμε μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή και πάντα με μια τακτική σωματική άσκηση.
