Την άκρη του νήματος στη σοβαρή υπόθεση του μαζικού θανάτου αμνοεριφίων στις ορεινές περιοχές της Κρήτης αναζητούν, σε συνεργασία με τους κτηνοτρόφους, τους φορείς τους, την Περιφέρεια Κρήτης και τους κτηνιάτρους στο νησί, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της Θεσσαλονίκης, που με τη διαμεσολάβηση του Δήμου Ανωγείων και του Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού των Ανωγείων βρέθηκαν χθες στην περιοχή.
Σε εκδήλωση στ' Ανώγεια, ο αναπληρωτής καθηγητής, διευθυντής του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Τόντης, ανακοίνωσε και ανέλυσε στους παρευρισκομένους το πρόσφατο πόρισμα της ομάδας του, που σε πρώτη φάση διαπιστώνει πρόβλημα ιωδιοπενίας στα συγκεκριμένα ζώα που εξετάστηκαν στα εργαστήρια.
Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Ανωγείων, τον κ. Τόντη παρακολούθησαν με ενδιαφέρον χθες οι εκπρόσωποι των τοπικών φορέων, όπως η αντιπεριφερειάρχης Θεανώ Βρέντζου, τα στελέχη της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας της Περιφέρειας Κρήτης με επικεφαλής τον Ζαχαρία Σωμαρά και του ΕΛΓΑ, όπως και ο αντιδήμαρχος Ανωγείων Βασίλης Σμπώκος, που σε συνεργασία με τους επιστημονικούς φορείς αγωνίζονται να δώσουν λύση στα προβλήματα αυτά, αλλά και να δοθούν αποζημιώσεις στους πληγέντες.
Έλλειψη ιωδίου
Μιλώντας στην "ΚΡΗΤΗ TV" στο περιθώριο της εκδήλωσης, ο καθηγητής Δημήτρης Τόντης είπε ότι «ο συνεργάτης μας κατέβηκε στ' Ανώγεια και διενήργησε τις νεκροψίες στα αρνιά. Ακολούθησαν ιστολογικές εξετάσεις, οι οποίες έδειξαν ότι το πρόβλημα των θανάτων ξεκινάει από την υποπλασία της παρεγκεφαλίδας και από αλλοιώσεις βρογχοκήλης. Και τα δύο αυτά είναι συμβατά με ιωδιοπενία. Τώρα, αυτό μπορεί να προέρχεται είτε από έλλειψη ιωδίου στην τροφή, είτε από κάποιες ουσίες οι οποίες μπλοκάρουν την πρόληψη του ιωδίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Αυτά είναι ζητήματα τα οποία απασχολούσαν στο παρελθόν συχνά την κτηνοτροφία (δεκαετία του '50 και του '60), είχαν σχεδόν εξαφανιστεί και εμφανίζονται πολύ σπάνια ή σποραδικά. Δεν είναι κάτι όμως άγνωστο στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Τέτοια κρούσματα εμφανίζονται στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού».
Και χρησιμοποιώντας ακριβώς την έκφραση της διάγνωσης, ο γνωστός επιστήμονας είπε: «Οι αλλοιώσεις είναι συμβατές με ιωδιοπενία. Πιθανά να συνυπάρχουν κι άλλες πενίες. Όταν κάποιος μιλάει για τροφοπενίες, θα πρέπει να προσδιορίσει τις τιμές αυτές είτε στο σιτηρέσιο, είτε στον ορό του αίματος, είτε στους ιστούς των αρνιών. Πλην όμως η ιστοπαθολογική εξέταση είναι αυτή η οποία είναι αναμφισβήτητη. Αν υπάρχουν άλλοι παράγοντες, χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Αν υπάρχουν κάποια φυτά τα οποία μπλοκάρουν την πρόσληψη του ιωδίου από τη μάνα, με αποτέλεσμα να εμφανίζει στη νεαρή ηλικία το αρνί το πρόβλημα και να καταλήξει, αυτό είναι θέμα περαιτέρω διερεύνησης».
Στο σημείο αυτό, ο Δημήτρης Τόντης εξηγεί ότι για παράδειγμα υπάρχει μια σχέση ιωδίου και σεληνίου, σε σχέση με την ανάπτυξη του εγκεφάλου στο έμβρυο. Ή μπορεί να υπάρχει χαλκοπενία και άλλα ζητήματα τα οποία και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, όπως ο ίδιος είπε.
Σε απόγνωση
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Ανωγείων Νικηφόρος Χαιρέτης εξέφρασε την αγωνία και την απόγνωση των κτηνοτρόφων για τις μεγάλες ζημιές που έχουν υποστεί μέχρι σήμερα, καθώς πάνω από 3.000 αρνιά έχουν ήδη πεθάνει, ενώ η κατάσταση συνεχίζεται και πρέπει να βρεθεί πολύ γρήγορα λύση.
«Με τη βοήθεια των επιστημόνων ευελπιστούμε ότι θα καταφέρουμε να γλιτώσουμε τα ζώα μας και να μην έχουμε και την επόμενη χρονιά όλα αυτά τα προβλήματα. Και να δούμε και πώς θα μπορέσουμε να εντάξουμε το αίτιο της θανάτωσης των ζώων στον ΕΛΓΑ για να αποζημιωθεί ο κόσμος που έχει χάσει τα αρνιά του και που δεν έχει βγάλει φέτος τίποτα».
Περιγράφοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης, ο Νικηφόρος Χαιρέτης λέει: «Είναι πολύ σοβαρό το πρόβλημα. Παραπάνω από 3.000 αρνιά έχουν ψοφήσει στο διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου. Ένα κοπάδι με 200 πρόβατα δεν έβγαλε 10 αρνιά. Είναι ένα πρόβλημα εδώ και 15 χρόνια και δεν μπορούμε να βρούμε άκρη»!
Να υπενθυμίσουμε ότι στις 24 Νοεμβρίου ο κ. Χαιρέτης απευθύνθηκε στο Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής της Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για τη συνδρομή του στη διερεύνηση του προβλήματος ιδιαίτερα αυξημένης θνησιμότητας αρνιών σε εκτροφές της ορεινής Κρήτης (περιοχή Μυλοποτάμου Ανωγείων), μετά από εισήγηση του ιδιώτη κτηνιάτρου Γιώργου Παρασύρη, ο οποίος και έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για να δοθεί τέλος στο δράμα των κτηνοτρόφων.
Έτσι, στις 27 Νοεμβρίου, εκ μέρους του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομικής, ο κτηνίατρος Δημήτρης Δούκας επισκέφτηκε στα Ανώγεια τρεις εκτροφές με περιστατικά νεογνικής θνησιμότητας αρνιών.
Πραγματοποίησε πλήρεις νεκροψίες σε 7 αρνιά και συνέλεξε αντιπροσωπευτικά δείγματα από τα όργανα για ιστοπαθολογικές εξετάσεις. Επιπρόσθετα, συνέλεξε δείγματα αίματος, ζωοτροφών, βλάστησης και εδάφους για την αποστολή τους σε συνεργαζόμενα εργαστήρια (για πιθανή πραγματοποίηση εξειδικευμένων εξετάσεων).
Χθες, εκτός από τον κ. Δούκα, παρευρέθηκε και μίλησε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Ανωγείων και ο λέκτορας Διατροφής Ζώων της Κτηνιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ηλίας Γιάννενας, με θέμα "Διατροφή αιγοπροβάτων: συμβουλές ενός πανεπιστημιακού στον κτηνοτρόφο".
«Είμαστε αισιόδοξοι»
Ο αντιδήμαρχος Ανωγείων Βασίλης Σμπώκος δήλωσε, μετά το πέρας της εκδήλωσης στη "Νέα Κρήτη", ότι αυτή τη φορά υπάρχει αισιοδοξία, αλλά ο αγώνας θα συνεχιστεί για να καλυφθούν όλοι οι στόχοι των τοπικών φορέων.
«Το πρώτο ουσιαστικό βήμα είναι για να έχουμε ένα αποτέλεσμα στο ζήτημα που έχει ανακύψει. Εμείς, όταν παρουσιάστηκε το πρόβλημα για φέτος (αλλά έχει ξαναπαρουσιαστεί 3-4 φορές από το 2000 και μετά), βάλαμε τρεις στόχους, τόσο εμείς ως Δήμος όσο και ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος και ο Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός. Να αναδείξουμε το πρόβλημα και να βρούμε τα αίτια. Να ταυτοποιηθεί η αιτία και να μπει στον κανονισμό του ΕΛΓΑ ως πάθηση που αποζημιώνεται. Και ο τρίτος στόχος είναι, αν μπορούμε, να αποζημιωθούμε φέτος για την απώλεια αυτή των τριών χιλιάδων αρνιών».
Καταλήγοντας, ο Βασίλης Σμπώκος εκτιμά ότι και οι τρεις στόχοι θα επιτευχθούν μέσα από τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής, της Αντιπεριφέρειας Κρήτης, του ΕΛΓΑ, του Δήμου Ανωγείων, του Κτηνοτροφικού Συλλόγου και του Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού.
Χριστόφορος Παπαδάκης - Φωτεινή Μαυροματάκη
